Folklor Nedir?-Folklor Hakkında
 

Folklor Nedir?-Folklor Hakkında

Folkor terimini ilk kez 1846'da bağımsız bir bilim dalına ad olarak İngiliz arkeolog William J. Thoms (1803-1885) kullandı.
Halkbilim. diğer sosyal bilim dalları gibi sınırlı bir tanım aralığına sıkıştırılamayacak kadar genişbir içeriğe sahiptir. Yine de. tanımlanmaya çalışılırsa; bir ülke ya da belirli bir bölge halkına ilişkin maddi ve manevi alandaki kültürel ürünleri konu edinen. bunlarıkendisine özgü yöntemleriyle derleyen. sınıflandıran. çözümleyen. yorumlayan ve son aşamada da bir bireşime vardırmayı amaçlayan bir bilimdir.
Halkbilim halkın geleneklerini. göreneklerini. inançlarını. törelerini. törenlerini. yazın ürünlerini içine alır. Halkbilim. bugünün halk kültürü değerlerini de araştırıp inceler. Toplumsal yaşamdaki değişiklikler kültüre de yansır. Halkbilim bu kültürler arasında karşılaştırmalar yaparak aradaki bağları. kültürün geçirdiği evrimi ve

değişimi. günümüzde aldığı yeni biçimi ortaya koyar. Bu anlamda. geçmişle gelecek arasındaki ilişkinin kavranmasında önemli bir işlev görür.Bir ülkenin. bir yöre halkının. bir etnik grubun yaşamının bütününü kapsayan ve temelinde o halkı oluşturan insanların ortak ve yaygın davranış kalıplarını. yaşama biçimini. belirli olaylar ve durumlar karşısındaki tavrını. çevresini ve dünyayı algılayışını açıklamada; geleneksel ve törensel yaşamı düzenleyen. zenginleştiren.
renklendiren bir dizi beceriyi. beğeniyi. yaratıyı. töreyi. kurumu. kurumlaşmayı göz önüne sermede halkbilimin önemli bir rolü vardır. Bir ucuyla geçmişe. bir ucuyla da zamanımıza uzanan gelenekler. görenekler. âdetler zincirini saptamada; bu zincirin köstekleyici ya da destekleyici halkalarınıtek tek belirlemede; halk kültürünün atar damarlarını yakalayarak bunlardan özgün ve çağdaş yaratmalar çıkarmada da halkbilim ilgilenenlere zengin kaynaklar sunar.
Halkbilim çalışmalarında ilk ciddi adım 17. yüzyılda atılmıştır. İlk kez Fransız Charles Perrault(1628-1700) halk masallarınıderleyip yayımlamıştır. Aradan geçen uzun bir süreden sonra Walter Scott (1772-1832) derlediği masalları. edebi bir tarza dönüştürmekle isim yapmıştır. 18. yüzyılın sonlarına doğru Alman Johnn Gottifield
Von Herder(1743-1803) halkbilime bilimsel olarak yaklaşan bilinçli ilk büyük isim olmuştur.
Masalların yanı sıra diğer halkbilim ürünleri ile ilgili çalışmalar da yapan Wil-
helm Grimm(1788-1859) ve Jacob Grimm(1785-1865) kardeşlerin Alman halkbilimine
katkıları ise çok önemlidir.
Disiplinli halkbilim çalışmaları Almanya'da Grimm kardeşlerin Alman masalları. efsaneleri konusundaki derlemeleriyle; İsviçre'de 1886'da İsviçre halk gelenekleri derneğinin kuruluşuyla; Rusya'da 19. yüzyıldan sora dilciler. edebiyatçılar ve tarihçiler tarafından gösterilen çabalarla başlar. Bu konuda geniş araştırmaları bulunan
W. Radloff. Türk halkbilimi için de çok değerli dokümanlar toplamıştır.
Türk halkbilimiyle ilgili çalışmalarıda. biz daha kendi kültürümüzün araştırmasını yapıp değerini ortaya koymamışken. bu konuya eğilen Rus. Macar ve Alman uzmanlar yapmışlardır. Bu konuda özellikle Macar bilim insanıIgnoz Kunos'un büyük katkılarıolmuştur. Türk halk edebiyatınıbir bilim konusu olarak ele alan; masalları.
türküleri. meddah hikayelerini. seyirlik oyunları. bir ulusun sanat yaratmalarını besleyip güçlendirecek. onlara "ulusal" nitelik kazandıracak. aynı zamanda uluslararası kültür alışverişini anlamayı sağlayacak belgeler olarak değerlendiren; Türk halkbiliminin ilk temel taşını koyan Kunos'tur. Batılı bilim adamlarının. Kunos'un açtığıyoldan yürüyerek. Türk halk edebiyatınıoluşturan her türden metni derleme ve inceleme çabaları 19. yüzyılın sonlarından bu yana süregelmiştir: Macar Gyula Nemeth. Alman Georg Jacob. Fredrich Giese. Theodor Manzel. Helmut Ritter ve daha sonraki kuşaktan Otto Spies. Walter Ruben. Wolfram Eberhard.Fransız Georges Dumézil. Jean Deny. Edmond Saussey. Henry Glassie vb. bu arada anılmalıdır.