Noktalı Virgül Nedir?-Noktalı Virgülün Kullanımı
- Aralarında şekil ve anlamca ilişki bulunan. birbirine bağlaçsız bağlanan ve aralarındaki duraklama kısa olan cümlelerin arasına konur:
At ölür. meydan kalır; yiğit ölür şan kalır. (Bu cümlelerin arasına nokta konabilirdi. ama duraklama kısa olduğu için noktalı virgül konmuş.)
Gitmemiz gerekiyor; bekleyenler var. (çünkü)
Okumuş bir kadın değil. ama anlayışlı; çok genç değil. ama güzel... (bununla birlikte)
Karşısında. bir şezlonga uzanmış esmer. güzel bir kız. siyah maroken kaplı bir kitap okuyor; pencereden. çiçek. kır kokuları; deniz. dalga fısıltıları getiren tatlı bir nisan rüzgârı giriyordu. (Bahar ve Kelebekler; Ömer Seyfettin) (bu esnada; ve)
- İki cümleyi birbirine bağlayan “ama. fakat. lâkin. yalnız. ancak. ne var ki. ne yazık ki. çünkü. yoksa. bundan dolayı. binaenaleyh. sonuç olarak. bununla birlikte. bununla birlikte” gibi bağlaçlardan önce konur:
Halis bir şiir fena okunabilir; lâkin sahte bir şiir iyi okunamaz. (YKB)
Olanları anladım; ama iş işten geçmişti.
Çok söylüyorum. fakat söz dinlemiyor.
Bir aralık evden savuşmak da aklına geldi; ama. faydasız buldu.
İnsan yalanı bilmeyerek okur; ama. yalan olduğunu bildikten sonra gene okumak ister mi?
*Sıralı cümleler arasına giren bu bağlaçlardan önce nokta. virgül ya da noktalı virgül koyup koymamak yazara göre değişebilen bir üslûp meselesidir. - Virgüllerle ayrılmış tür veya takımları. farkı bölümleri ve örnekleri birbirinden ayırmada kullanılır:
Murat. Yavuz ve Kâzım bir grup; Ahmet. Metin ve Mehmet de bir grup olsunlar.
Erkek çocuklarına Doğan. Tuğrul. Aslan; kız çocuklarına ise İnci. Çiçek. Gönül adlarını verirler.
- Virgülle ayrılmış örnekleri farklı örneklerden ayırmak için kullanılır:
kavun. karpuz. kelek; lâhana. pırasa. ıspanak; bisküvi. kraker. çikolata...
- Öğeleri arasında virgül bulunan sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için bu sıralı cümleler konur.
Sevinçten. heyecandan içim içime sığmıyor; bağırmak. kahkahalar atmak. ağlamak istiyorum.
Sabahtan beri bekliyorum; ne gelen var ne giden.
İster inan. ister inanma; aynen dediğim gibi oldu.
İş işten geçti; artık gelsen de olur. gelmesen de...
- İçerisinde birden fazla virgül kullanılmış cümlelerde öznenin kendinden hemen sonra gelen öğelere karışmamasını sağlamak için kullanılır:
Faruk; Kenan. Hulusi ve Mustafa ile yaşıt sayılır.
- Cümle içerisindeki açıklamalardan önce kullanılır:
Akşama dek hiç durmaksızın çalışmıştı; çok yorgundu.
