Tanziman Edebiyatında Tiyatro
 

Tanziman Döneminde Tiyatronun Özellikleri


Tanzimat dönemine gelinceye kadar edebiyatımızda Batılı anlamda sahne tiyatrosu görülmez.Ancak halk arasında Karagöz ile Hacivat.ortaoyunu.meddah gibi seyirlik oyunlar vardır.


* Karagöz bir kukla oyunudur.Değişik söz oyunlarıyla yanlış anlaşılan sözlerle güldürü unsuru sağlanır.Eğlendirme amacı taşır.Karagöz adlı cahil biriyle Hacivat adlı bilgili geçinen biri arasındaki atışmalarla sürer gider.


* Ortaoyunu ise şehir meydanlarında ya da kendileri için hazırlanan yerlerde Pişekar.Kavuklu.Zenne gibi sabit tiplerle oynanan güldürü amaçlı seyirlik oyundur.


* Meddah tek kişilik bir oyundur.Yüksekçe bir yere çıkan meddah.değişik şivelerle konuşarak anlattığı bir olayla güldürü oluşturur.


Bu oyunlar belli bir metne dayanmayan.oyuncuların oyun esnasında konuşmalarıyla oluşan oyunlardır.Eğitici bir amaç taşımaz.Tanzimat tiyatrosu ile bir okul sayılmış.halkın eğitilmesinde bir araç sayılmıştır.Bunlarda sosyal eğitim önplandadır.Toplumda görülen aksaklıklara doğrudan doğruya dokunmak veya tarihin ibret verici olaylarını ele alıp onlardan ahlaki sonuçlar çıkarmak amaçlanmıştır.Tanzimat tiyatrosundadil ve üslup konuşma diline ve üslubuna çok yaklaşmıştır.Fakat ikinci dönem Tanzimatçılarda bilhassa Hamit?in eserlerinde doğallığını gittikçe kaybetmiş.süslü.yapmacıklı bir hale gelmiştir.


Tanzimat döneminin yayınlanan ilk tiyatro eseri Şinasi?nin Şair Evlenmesi adlı tek perdelik komedisidir.Tiyatro alanında eğitici eserler ise Namık Kemal tarafından verilmiştir.