Serveti Fünun Edebiyatında Hikaye Ve Roman
 

Serveti Fünun Edebiyatında Hikaye ve Roman Özellikleri

1. Bu edebî tür. daha Tanzimat yıllarında bile. yeni şiirin gördüğü ölçüde itiraz görmemiş. bünyesindeki Avrupaî yenilikleri Türk hayat ve edebiyatına daha kolay kabul ettirmiştir. Bunun başlıca sebebi. gazeteciliğin kuruluşundan beri edebiyatta nesrin daha geniş bir rağbet görmesi. nazmın ise hemen yalnız şiirde kullanılan bir ifade vasıtası haline gelmesidir.

2. Roman. Türk edebiyatında âdeta yepyeni bir edebî tür diye karşılanmış. onun. eski ve manzum Şark hikâyelerinin yerini aldığı. muhafazakârlarca fark edilmemiştir. Bu sebeple. önce tercüme eserlerle başlayan Avrupaî Türk romanı. kısa zamanda telif eserlerin yazılmasını teşvik eden. geniş bir rağbet görmüştür.

3. Servet-i Fünûn romancıları arasında ilk öğrenimlerinden beri. Avrupa dillerini ve edebiyatlarını öğrenmiş bulunanlar vardı. Bunlar. roman zevkini ya doğrudan doğruya Batı edebiyatından. yahut yine Batı tesiri altında gelişen Tanzimat romanından almış bulunuyorlardı. Yeni romancılar. eski Türk edebiyatına zevk. şekil ve edebî anlayış bakımından bağlı bulunmadıkları için. Türkiye'de A*rupaî roman ve hikâyenin gelişmesi yolunda tam bir cesaretle ve geriye bakmadan çalışabilmişlerdir.

4.Tanzimat'ın hikâye ve romanı. Fransız romantiklerinden biraz da realistlerden örnek almıştı. Servet-i Fünûn romancılarına örnek olanlar da. genel olarak realist ve natüralist Fransız edebiyatıyle. yine Fransa'da bir psikolojik roman çığırı açan yazarlardır.

5. Batı'ya dönüşün kuvvetli oluşu ve eski Doğu'dan hatıra taşımayışı yüzünden. Servet-i Fünûn romanının yalnız roman mimarîsi değil. hayatı ve kahramanları da biraz Avrupaîdir. Bununla beraber. Edebiyat-ı Cedîde romancılarının roman dünyamıza içinde bulundukları sosyal hayattan bazı kuvvetli tipler ve sahneler getirdikleri inkâr olunamaz. Halid Ziya'nın Mai ve Siyah romanındaki Ahmet Cemil tipi. Aşk-ı Memnu'daki Firdevs Hanım. Nihâl ve Bihter. o devir İstanbul'unda yaşamışlardı.

6. Servet-i Fünûn'un küçük hikâyesi. daha çok. Sami Paşazade Sezaî'nin ulaştığı merhaleden harekete geçmiş durumdadır. Servet-i Fünûn yazarlarının kitaplar dolusu küçük hikâyeler yazmaları çok önemlidir. Bu yazarların yaşadıkları çağlar. Türkiye'de küçük hikâye edebiyatının altın devri sayılır. Küçük hikâyenin. yazarlar ve okuyanlar arasında gördüğü rağbet. Servet-i Fünûn'dan sonra da yeni birtakım küçük hikâyecilerin yetişmesini sağlamıştır.