Nutuk > 2.Bölüm > Milli Kongreler Ve Gelişen Olaylar > Bir İş Göremeden Avrupa'dan Dönen Ferit Paşa'ya Çektiğim Şifre >
 

İstanbul Hükümetini ulusal girişimleri önlemekten caydırmak,
başarıyı çabuklaştırmaya ve kolaylaştırmaya yarayacağı için önemliydi. Bu
düşünceyle, Ferit Paşa'nın elbette hiçbir başarı sağlamadan hemen hemen onuru
kırılmış bir durumda, İstanbul'a dönüşünden yararlanarak, kendisine 16 Ağustos
1919 günü bir şifre tel yazdım. Bu telde başlıca şu cümleler vardı:
Bay Klemanso (Clémenceau)'nun yüksek kişiliğinize (zâtı
fehametpenahilerine) olan ayrıntılı karşılık yazılarını son günlerde okuyunca,
İstanbul'a nasıl acı ve üzüntü içinde döndüğünüzü çok iyi anlıyorum..................
bölüşmek ve devletimizi ortadan kaldırmak düşüncesini bu denli açık ve onur
kırıcı olarak gösteren bir anlatış karşısında titremeyecek duygulu bir kişi
düşünemem. Tanrı'ya binlerce şükürler olsun ki, ulusumuz, ruhundaki dayanç ve
yiğitlikle tarih boyunca sürüp gelen hayat ve varlığını ne alınyazısına
bırakacak, ne de böyle cellatça yargılara kurban edecektir.
Şimdi iyice inanıyorum ki, yüksek kişiliğiniz de bugünkü
genel durumu ve devlet ve ulusun gerçek yararlarını üç ay önceki gözlerle
görmüyordur.
Dokuz aydan beri iş başına gelen hükümetlerin, hep
birbirinden daha çok güçsüzlüğe uğraması ve sonunda ne yazık ki, artık iş görmez
bir kerteye düşmesi ulusun yüksek onuru karşısında gerçekten pek üzücü oluyor.
Doğrusu şu ki, yurdun ve ulusun yazgısı için içeride ve dışarıda sözü dinlenir
ve geçer olmak kuşkusuz ulusal iradeye dayanmayı gerektirir.
Yaşama hakkı ve bağımsızlığı için çalışan ulusun
amacındaki temizlik ve içtenliğe karşı İstanbul Hükümeti düşmanca davranma yolu
tutuyor. Böyle bir davranış, elbette büyük üzüntüler doğurur. Ulusu, İstanbul
Hükümetine karşı istenilmeyen davranışlara sürükleyecek niteliktedir. Çok
içtenlikle söyleyeyim ki ulus, her türlü iradesini kullanabilecek güçtedir.
Yapacaklarını önleyebilecek hiçbir kuvvet yoktur. İstanbul Hükümetinin olumsuz
girişimlerini hiçbir yerde, hiçbir kimse yürütemeyecektir. Ulus, çizdiği program
içinde çok kesin ve belirli adımlarla amacına doğru yürümektedir. İstanbul
Hükümetinin şimdiye değin olan engelleyici davranışlarının hiçbir yerde hiçbir
etki yapmamakta olmasıyla gerçek durumun sizce anlaşıldığı kuşku götürmez.


İngilizlerin gösterdikleri yolda kurtuluş çaresi aramak da
yersizdir ve sonucu düş yıkımıdır. Kaldı ki, İngilizler de en sonunda gücün
ulusta olduğunu anlayarak hiçbir dayanağı olmayan ve ulus adına hiçbir
yükümlülüğe giremeyen, varsa bile bunu ulusa benimsetemeyecek olan bir hükümetle
sonuçlu bir işe girişilemeyeceğine inanmışlardır.

.........................................
Bütün dilekler şu noktada toplanmıştır: Hükümet, yasal
(meşru) olan ulusal akıma karşı gelmekten vazgeçerek Kuvayi Milliye'ye dayansın
ve her türlü girişiminde ulusun isteklerini önder bilsin!
Bunun için de, ulusal varlığı ve iradeyi temsil edecek olan
Meclisi Mebusan'ın en kısa zamanda toplanmasını sağlasın!


........................................