Şirketler Muhasebesi
 

Şirketler Muhasebesi

1-ŞİRKETLERİN SINIFLANDIRILMASI

Şirketin Tanımı:

Kişilerin emek sermaye ve bilgilerini kâr amaciyla biraraya getirerek oluşturduklari ekonomik ve teknik kuruluşlara ŞIRKET denir.

Şirketlerin Ortak Özellikleri:

·Ortak sayısı en az iki kişi olmalıdır.
·Ortak bir amaç için kurulmalıdır.
·Ortak bir amaca ukaşmak için sözleşme yapilmalidir.
·Söz konusu amaca ulaşmak ii para mal emek ticari itibar sermaye olarak konulmalidir.

Şirketlerin Siniflandirilmasi:

Ticaret Şirketleri
·(a)Şahis Şirketleri
- Kollektif Şirketler
- Adi Komandit Şirketler

·(b)Sermaye Şirketleri
- Anonim Şirketler
- Limited Şirketler
- Sermayesi paylara Bölünmüş Komandit Şirketler

·Diğer Şirketler
- Kooperatifler
- Adi Şirketler

Şahis ve Sermaye Şirketlerinin Karşilaştirilmasi:

Şahis Şirketlerinin Ortak Özellikleri:

Ortakları gerçek kişilerdir.
Ortakları sınırsız sorumlu olup şirketin borçlarından dolayı tüm varlıklarıyla sorumludurlar.
Kişisel emek ve ticari itibar sermaye olarak konulabilir ( Komanditer ortak dişinda).
Şirket sözleşmeleri ancak ortaklarin oybirligiyle degişebilir.
Yalnız ticari işletme işletmek amacıyla kurulabilir.
Sermaye paylara bölünmemiştir.
Her ortağın yönetim temsil ve denetim hakkı vardır.
Her ortağın eşit oy hakkı vardır.
Şirket vergi mükellefi degildir. Şirketin ortaklari gelir vergisi mükellefidir.
T.T.K hükümlerine göre yedek akçe ayırmak zorunda değillerdir.
Ticaret ünvanında ortaklardan en az birinin adının yer alması zorunludur.
Yalnız tescil ve ilanla kurulurlar.

Sermaye Şirketlerinin Ortak Özellikleri:

Ortakları gerçek ve tüzel kişiler olabilirler.
Ortakların sorumluluğu sadece şirkete koymayı taahhüt ettikleri sermaye ile sınırlandırılmıştır.
Kişisel emek ve ticari itibar sermaye olarak konulamaz.
Şirket sözleşmesi oy çoklugu ile degiştirilebilir.
Her türlü iktisadi amaç ve konu için kurulabilir.
Sermaye paylara bölünmüştür.
Yönetim temsil ve denetim yetkilileri şirketin belirli organlarina aittir.
Oy hakkı ortağın şirketteki sermaye payı ile orantılıdır.
Şirket kurumlar vergisi mükellefidir.
T.T.K hükümleri uyarınca yedek akçe ayırmak zorundadırlar ( Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket dışında).
Ticaret Bakanlığı’nın izni alındıktan sonra tescil ve ilanla kurulurlar.


(I)KOLLEKTİF ŞİRKETLER

Tanımı:

Ticari bir işletmeyi bir ticaret ünvani altinda işletmek amaciyla gerçek kişiler arasinda kurulan ve ortaklarin sorumlulugu şirketin borçlarina karşi siniflandirilmiş olan şirkete KOLLEKTİF ŞİRKET denir.

Özellikleri:

Koll. Şti.’ler bir işletmeyi işletmek amaciyla kurulurlar.
Koll.Şti.’in bir ticaret ünvani olmalidir.( Ortaklardan en az birinin adi soyadi ve şirket türünü gösterir şekilde olmalidir.)
Koll. Şti. en az iki gerçek kişinin ortakligi ile kurulur.
Koll. Şti. ortaklari şirketin borç ve taahhütlerinden bütün mal varligi ile sorumludurlar.
Koll. Şti. tüzel kişilige sahiptir.



1-Kuruluşu: En az iki kişinin biraraya gelerek şirket sözleşmesinin hazirlanmasi ve sözleşmenin ( Ticaret Sicil Gazetesin’de) tescil ve ilani ile resmi nitelik kazanir. Şirket sözleşmesinde ortaklarin adi soyadi ikamet ve uyruklari şirketin kollektif oldugu şirketin ticaret ünvani ve merkezi ortakligin konusu ne kadar sermaye koyduklari temsil yetkisi gibi bilgiler yer alir.
Ayrıca ortaklar Ticaret Kanunu’nun emredici hükümlerine aykırı olmamak şartıyla şirket sözleşmesine diledikleri kayıtları açıklamaları koyabilirler.
Sözleşmenin yazili olarak hazirlanmasi gerekir. Koll. Şti.ticaret sicili gazetesinde ilan edildigi tarihte kurulmuş olur.
Şirket kurulduktan sonra şu kuruluşlarada bildirimde bulunmak zorundadir: Vergi Dairesi S.S.K Bölge Müdürlügü Bag-Kur Ticaret Odasi Belediye.
Ayrıca her ortağın vergi dairesine bildirimde bulunması gerekir.

2-Ana sözleşmenin hazırlanması
Şirketin yazili sözleşmesinde aşagidaki hususlarin bulunmasi zorunludur:

Ortakların ad ve soyadlarıyla ikametgahları ve tabiyetleri
Şirketin kollektif şirket oldugu
Şirketin ticaret ünvani ve merkezi
Şirketin faaliyet konusu
Şirketin sermayesi ve her ortagin sermaye payi ile bu paylarin ne zaman ve nasil ödenecegi
Şirketi temsile yetkili olanlarin ad ve soyadlari; bunlarin yalniz başina mi yoksa birlikte mi imza
koymaya yetkili olduklari belirtilir.

Eğer sözleşmede bu hususların herhangi biri eksik ise şirket adi şirket olarak kabul edilir.

Koll. Şti.’in kuruluşunda ticaret siciline bir dilekçe ile başvurulur.Bu dilekçeye aşagidaki belgeler eklenir:

İki adet şirket sözleşmesi
Ticaret durum tastiknamesi
Ortakların nüfus cüzdan suretleri
Ortakların imza sirküleri
Ortakların medeni hakları kullanma ehliyetine ilişkin belgelerden oluşur.

3-Muhasebe Uygulamaları:

T.T.K. ve V.U.K hükümlerine göre tutulması gereken defterler şunlardır; günlük kasa defteri yevmiye defteri büyük defter envanter defteri ve kambiyo senetleri defteridir.

Kollektif şirketin kuruluşu iki aşamada oluşmaktadir;

Ortakların sermaye taahhüdünde bulunmaları
Ortakların sermaye taahhüdünü yerine getirmeleri




ÖRNEK: Turhan Tur ve kardeşleri bir koll.şti. kurmaya karar veriyorlar. Şirketin kuruluşuyla ilgili bütün işlemleritamamlayip şirketi tescil ve ilan ederek işlemlere başliyorlar. Ortak Turhan Tur 200 YTL nakit 80 YTL’lik hisse senedi 120 YTL’lik ticari mal 100 YTL’lik bono ortak Turgut Tur 200 YTL nakit 100 YTL demirbaş 150 YTL alacak senedi 50 YTL bono.
Ortaklar nakit taahhütlerinin yarısını yerine getirmişler kalan yarısını bir ay sonra ödeyeceklerdir. Diğer taahhütler kuruluş aşamasında yerine getirmişler. İstenen;
-Yevmiye kaydını yapınız.
-Turhan Tur ve Kardeşi Koll.Şti.’nin açiliş bilançosunu düzenleyiniz.



_____________________ / _____________________
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE 1000
Turhan Tur 500
Turgut Tur 500
500 SERMAYE 1000
Ortakların sermaye taahhütleri
___________________ / _______________________
100 KASA HESABI 200
110 HİSSE SENETLERİ HESABI 80
111 ÖZ.KES.TAH.SENET. VE BONO HESABI 100
153 TİCARİ MALLAR 120
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE 500
Turhan Tur’un sermaye taahhüdünün bir bölümünü
yerine getirmesi
___________________ / _______________________
100 KASA HESABI 200
111 ÖZ.KES.TAH.SENET.VE BONO HESABI 50
121 ALACAK SENETLERİ HESABI 150
255 DEMİRBAŞLAR HESABI 100
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE 500
Turgut Tur’un sermaye taahhüdünün bir bölümünü yerine getirmesi
___________________ / _______________________


4- SERMAYE DEĞİŞİKLİKLERİ:

Kollektif şirketlerde sermayenin arttirilmasi ya da azaltilmasi sözleşmeyle tespit edilmiş şirket sermayesinde degişiklik yapacagindan sözleşmedede ayni degişikligin yapilmasi hukukui bir zorunluluktur. Bu degişikliklerin oy birligi ile alinan karar sonucunda gerçekleşmesi gerekir.


Sermayenin Arttırılması:

Ortaklar sermaye paylarını arttırılar.
Ayrılan yedek akçeleri sermayeye ekleyebilirler.
Ortaklar şirketteki kâr paylarinin sermayeye eklenmesine karar verebilirler.
Şirkete yeni ortak ya da ortaklar alabilirler.
Şirket başka bir şirketle birleşebilir.


Ortaklar Sermaye Paylarını Arttrırlar: Şirketin sermayesinin yeterli olmadigi durumlarda şirket ortaklari oy birligi ile alacaklari kararla şirket sermayesini arttirabilirler.

Örnek: Hasan Has ve ortağı kollektif şirketi 6.000 YTL olan sermayesini 10.000 YTL’ya çıkartmaya karar vermişlerdir. Ortak Hasan Has 4.000 YTL olan sermayesini 6.000 YTL’ya çıkartmış ve sermaye taahhüdünü çek ile ödemiştir.Ortak Talat Has 2.000 YTL olan sermayesini 4.000 YTL’ya çıkarmış aradaki farkı bankadaki hesaba yatırılmıştır. Yevmiye kaydını yapınız.

____________________ / _____________________
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE 4000
Hasan Has 2.000
Talat Has 2.000
500 SERMAYE HESABI 4000
Ortakların sermaye arttırma taahhütleri
___________________ / ______________________
101 ALINAN ÇEKLER HESABI 2000
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HES 2000
Hasan Has’ın sermaye arttırma taahhüdünü yerine getirmesi
___________________ / ______________________
102 BANKALAR HESABI 2000
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HES 2000
Talat Has’ın sermaye arttırma taahhüdünü yerine getirmesi
___________________ / ______________________

Ayrılan Yedek Akçeleri Sermayeye Ekleyebilirler: Yedek akçelerin sermayeye eklenmesi için böyle bir hüküm şirket sözleşmesinde yer almasi gerekir ( Yedek şirket sözleşmesinde göre ortaklara dagitilir. Daha sonra ortaklarin yedeklerden meydana gelen paylari sermaye arttriminda kullanilir).

Örnek: Kamil Karanfil ve ortağı kollektif şirketinin statü yedekleri 3.000 YTL’dır. Ortakların sermaye payları eşittir. Ortaklar statü yedeklerini sermayeye ekleyerek sermaye arttırmaya karar vermişler. Bununla ilgili yasal işlemler tamamlanmıştır. Yevmiye kaydını yapınız.







____________________ / ______________________


541 STATÜ YEDEKLERİ HESABI 3000
331 ORTAKLARA BORÇLAR HES. 3000
Yedek akçelerin ortaklara dağıtılması
____________________ / _______________________
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HESABI 3000
Kamil Karanfil 1.500
Kazım Kasımpatı 1.500
500 SERMAYE HESABI 3000
Ortakların sermaye arttırma taahhüdünde bulunması
__________________ / ________________________
331 ORTAKLARA BORÇLAR HESABI 3000
K.Karanfil 1.500
K.Kasımpatı 1.500
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HES. 3000
K.Karanfil 1.500
K.Kasımpatı 1.500
Sermaye taahhüdünün yerine getirilmesi
___________________ / _______________________

Ortakların Kâr Paylarının Eklenmesi: Şirket faaliyet sonucu elde edilen kâr sözleşme hükümlerine göre ortaklar tarafindan oy birligiyle alinan kararla sermayeye eklenebilir.

Örnek: Neşe Şen ve ortagi kollektif şirketi 1999 yili kâri 2.800 YTL’dir. Ortaklarin sermaye paylari eşit olup ortaklar oybirligiyle aldiklari kararla kârin 1.500 YTL’sini sermaye arttiriminda kullanacaklardir. Yevmiye kaydini yapiniz.




_____________________ / _____________________
570 GEÇMİŞ YILLAR KÂRI HESABI 2800
331 ORTAKLARA BORÇLAR HS 2800
Neşe Şen 1.400
Emel Yüksel 1.400
Kârın ortaklara dağıtılması
____________________ / _______________________
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HESABI 2800
Neşe Şen 1.400
Emel Yüksel 1.400
500 SERMAYE HESABI 2800
Ortakalrın sermaye arttırma taahhüdünde bulunması
____________________ / _______________________
331 ORTAKLARA BORÇLAR HESABI 2800
Neşe Şen 1.400
Emel Yüksel 1.400
ÖDENMEMİŞ SERMAYE 2800
Neşe Şen 1.400
Emel Yüksel 1.400
Sermaye taahhüdünün yerine getirilmesi
____________________ / _______________________


Şirkete Yeni Ortaklarin Alinmasi: Şirket sermaye miktarini arttirabilmek için şirkete ortak ya da ortaklar alabilirler.

Örnek: Şenol Şaşkin ve ortagi kollektif şirketinin satici Dursun Dürüst’e 5.000 YTL’lik senetli borcu bulunmaktadir.Şirket borcu ödemekte güçlük çektigi için Dursun Dürüst’ü ortak olarak almaya oy birligi ile kara vermiş gerekli yasal işlemler tamamalanmiştir.

______________________ / __________________________
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HESABI 5000
Dursun Dürüst 5.000
500 SERMAYE HESABI 5000
Dursun Dürüst 5.000
Yeni ortağın sermaye taahhüdünde bulunması
_____________________ / ___________________________
BORÇ SENETLERİ HESABI 5000
Dursun Dürüst 5.000
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HES. 5000
Sermaye taahhüdünün yerine getirilmesi
_____________________ / ____________________________

Sermaye Azaltılması:

Sermayenin iş hacmine göre fazla olmasi.
Ortak ya da ortakların şirketten çıkması.
Şirketin zarar etmesi.

Şirketin Iş Hacmine Göre Fazla Olmasi: Bu durumda ortaklar sermaye paylarını azaltabilirler.

Örnek: Meral Menekşe ve ortaklari koll.şti. oy birligi ile aldiklari kararla şirket sermayesini .10.000 YTL’dan 8.000 YTL’ya indirmeye karar vermişklerdir. Ödeme ortaklara bankadaki hesaptan yapilmiştir.Yevmiye kaydini yapiniz.

_____________________ / ________________________
500 SERMAYE HESABI 2000
M.Menekşe 1.000
U.Uğur 1.000
331 ORTAKLARA BORÇLAR H 2000
M.Menekşe 1.000
U.Uğur 1.000
Ortakların sermaye paylarını azaltmaları
____________________ / __________________________
331 ORTAKLARA BORÇLAR 2000
102 BANKALAR HESABI 2000
Ortaklara olan borcun ödenmesi
____________________ / _________________________



Ortağın Şirketten Ayrılması: Kollektif şirketlerde ortaklardan birinin y da bir kaçinin kanun hükümleriyle ya da kendi istekleriyle şirketten ayrilmalri durumunda sermaye azaltma yoluna gidebilirler.

Örnek: Cemil Cem ve ortakları koll.şti.’nin ortaklarından Cemal Cengiz şirketten ayrılmaya kara vermiştir. Gerekli yasal işlemler tamamlanıp ortağın sermaye payı olan 3.000 YTL tutarıyla sermaye azaltılması yoluna gidilmiştir.Ortağa sermaye payı bankadaki hesaptan ödenmiştir. İstenen;
·Sermaye azaltma kaydını
·Ortağa olan borcun ödeme kaydını yapınız.

_____________________ / ________________________
500 SERMAYE HESABI 3000
Cemal Cengiz 3.000
331 ORTAKLARA BORÇLAR 3000
Cemal Cengiz 3.000
Ortağın şirketten ayrılması
_____________________ / ________________________
331 ORTAKLARA BORÇLAR HESABI 3000
Cemal Cengiz 3.000
102 BANKALAR HESABI 3000
Ortağa olan borcun ödenmesi
____________________ / __________________________

Zararın Sermaye İle Karşılanması: Şirketin sözleşme hükümlerine göre ya da ortaklarin oy birligi karari ile zarar sermaye azaltilmasi ile karşilanabilir.

Örnek: Okan Boran ve kardeşi koll.şti.’nin 1999 yili zarari 1.200 YTL’dir. Ortaklar oy birligi ile aldiklari kararla bu zarari sermaye paylarini azaltarak karşilayacaklardir. Ortaklarin sermaye paylari eşittir.Istenen;
·Meydana gelen zararı ortaklara dağıtın

_________________________ / ____________________________
131 ORTAKLARDAN ALACAKALAR HESABI 1200
O.Boran 600
H.Boran 600
570 GEÇMİŞ YILLAR ZARARI HS. 1200
Zararın ortaklara dağıtılması
_______________________ / ___________________________
500 SERMAYE HESABI 1200
O.Boran 600
H.Boran 600
131 ORTAKLARDAN ALACAK.HS. 1200
O.Boran 600
H.Boran 600
Ortakların azaltılan sermaye payları
_______________________ / ___________________________

KOLLEKTİF ŞİRKETLERDE KÂR/ZARAR DAĞITILMASI:

İşletme faaliyet sonucu elde edilen kâr öz sermayede artış yaratır. Bu da ortakların varlıklar üzerindeki haklarını arttırır.Dönem sonunda şirket zarar ettiyse azalış olur ve ortakların varlıklar üzerindeki haklarını azaltır.

5-KÂRIN DAĞITILMASI

Kârın Ortaklar Arasında Eşit Olarak Dağıtılması: Ortakarın sermaye payları eşit ise kârda eşit olarak dağıtılır.

Örnek: Kadri Keder ve kardeşleri kollektif şirketinin sermayesi 6.000 YTL’dir. Şirket 2000 yili sonunda 800 YTL kâr elde etmiştir. Ortaklarin sermaye paylari eşittir.Istenen;
Kârı ortaklara dağıtın.
Şirketin ortagina olan borçlari bankadan ödendigine göre yevmiye kaydini yapiniz.

_________________________ / ________________________
570 GEÇMİŞ YILLAR KÂRI HESABI 800
331 ORTAKLARA BORÇLAR HES. 800
K.Keder 400
E.Keder 400
2000 yılı kârının ortaklara dağıtılması
______________________ / ___________________________
331 ORTAKLARA BORÇLAR HESABI 800
K.Keder 400
E.Keder 400
102 BANKALAR HESABI 800
Ortaklara olan borcun ödenmesi
_______________________ / __________________________

Kârın Sermaye Payı İle Orantılı Olarak Dağıtılması: Ortakalrın sermaye payları birbirinden farklıysa o zaman kâr ortaklara sermaye payı şle orantılı olarak dağıtılır.

Örnek: Fahri Fener ve ortakları kollektif şirketinin sermayesi 8.000 YTL’dır. 2000 yılı sonunda 2.000 YTL kâr elde etmiştir. Bu kâr ortaklara işletme çeki ile ödenmiştir.Ortak Fahri Fener sermaye payı 4.000 YTL ortak Nur Onur sermaye payı 3.000 YTL ortak Serdar Şener sermaye payı 1.000 YTL’dır. İstenen;
Ortakların sermaye paylarına göre kârı dağıtın
Şirketin ortaklara olan borcunun ödeme kaydini yapiniz.

Sermaye payı / Şirket sermayesi x Kâr
F.Fener : 4.000 / 8.000 = 050 x 2.000 = 1.000
N.Onur : 3.000 / 8.000 = 038 x 2.000 = 760
S.Şener : 1.000 / 8.000 = 012 x 2.000 = 240




______________________ / _______________________
570 GEÇMİŞ YILLAR KÂRI HESABI 2000
331 ORTAKLARA BORÇLAR HES. 2000
F.Fener 1.000
N.Onur 760
S.Şener 240
2000 yılı kârının ortaklara dağıtılması
_____________________ / _________________________
331 ORTAKLARA BORÇLAR HES. 2000
F.Fener 1.000
N.Onur 760
S.Şener 240
103 VERİLEN ÇEKLER. 2000
Ortaklara olan borcun ödenmesi
______________________ / _______________________

Kârın Ortakların Sermaye Paylarına Belli Bir Oran ( Kâr Payı) Uyguladıktan Sonra Kalan Kârın Dağıtılması: Kollektif şirket ortakalari sermaye olarak maddi degerler dişinda emeklerini ve ticari itibarlarini kaoyabilirler. Bu durumda kâr dagitilirkaen belli bir kâr payi bütün ortaklar için uygulanir.Sonra kalan kâr sermayeleri oraninda dagitilir.

Örnek: Ramazan Tandoğan ve ortakları kollektif şirketinin sermayesi 8.000 YTL’dir.Şirket sözleşmesine göre kâr dağıtımında önce %15 kâr payı uygulanacak bu tutar toplam kârdan düşüldükten sonra kalan pay ortaklara eşit olarak dağıtılacaktır.Ortakaların sermaye payları ortak Ramazan Tandoğan 5.000 YTL Fethi Cebeci 3.000 YTL ortak Mehmet Kaya’da sermaye olarak emeğini koymuştur. İstenen;

Ortakların kâr paylarını hesaplayın.
Dönem kârını ortaklara dağıtın.
Muhasebe kayıtlarını yapınız. İşletme ortaklarına olan borcunu nakit ödemiştir.

Ortakların kâr payları:

R.Tandoğan : 5.000x %15 = 750.000+ 600 = 1.350
F.Cebeci : 3.000x %15 = 450.000+ 600= 1.050
M.Kaya : 600 1.200

Şirketin kâri : 3.000 - 1.200 = 1.800
1.800 / 3 = 600 YTL



_____________________ / ____________________
570 GEÇMİŞ YILLAR KÂRI HESABI 3000-
331 ORTAKLARA BORÇLAR HS. 3000
R.Tandoğan 1.350
F.Cebeci 1.050
M.Kaya 600
2000 yılı kârının ortaklara dağıtılması
_____________________ / _____________________
331 ORTAKLARA BORÇLAR HES. 3000
R.Tandoğan 1.350
F.Cebeci 1.050
M.Kaya 600
100 KASA HESABI 3000
Ortaklara olan borcun ödenmesi
____________________ / ______________________

ZARARIN DAĞITILMASI

Kollektif şirket zarar ettiyse bu zarar;

Ortakların zarar paylarını şirkete ödemeleriyle
Ortakların zarar kadar sermaye paylarını azaltmalarıyla karşılanabilir.

Ortaklar Zararı Eşit Olarak Karşılayabilirler: Ortakların zarar payları eşit ise zararda eşit olarak karşılanır.

Örnek: Ahmet Arı ve ortakaları kollektif şirketi 2000 yılında 400 YTL zarar yapmıştır. Ortakların sermaye payları eşittir. Oy birliğiylealınan karara göre zarar şirkete nakit olarak ödenerek karşılanacaktır.İstenen;
Zararı ortaklara dağıtın
Ortaklardan alacağı tahsil edin.

______________________ / ______________________
131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR HES. 400
A.Arı 200
S.Aktaş 200
580 GEÇMİŞ YILLAR ZARARI HS. 400
2000 yılı zararının ortklara dağıtılması
_____________________ / _______________________
100 KASA HESABI 400
131 ORTAKLARDA ALACAKLAR 400
A.Arı 200
S.Aktaş200
Ortaklardan olan alacağın tahsil edilmesi
____________________ / ________________________

Ortaklar Zararı Sermaye Paylarına Göre Karşılayabilirler: Yapılan zarar ortakların ssermaye paylarına orantılanarak ortaklara dağıtılır.

Örnek: Üç ortaklı x kollektif şirketinin sermayesi 8.000 YTL’dır. Şirket 2000 yılında 1.500 YTL zarar yapmıştır. Oy birliği ile alınan karara göre karşılanacak ve zarar kadar ortaklar sermaye paylarını azaltacaklardır.Ortakların sermaye payları şöyledir:

1.ortak 4.000
2.ortak 3.000
3.ortak 1.000

İstenen;
Zararı ortaklara dağıtın
Yapılan zarar kadar sermaye paylarını azaltın.

1.ortak: 4.000 / 8.000 = 050 x 1.500 = 750.000
2.ortak: 3.000 / 8.000 = 038 x 1.500 = 570.000
3.ortak: 1.000 / 8.000 = 012 x 1.500 = 180.000

______________________ / _____________________
131 ORTAKLARDA ALACAKLAR HES. 1500
1.ortak 750
2.ortak 570
3.ortak 180
580 GEÇMİŞ YILLAR ZARARI HS 1500
2000 yılı zarının ortaklara dağıtılması
____________________ / _______________________
500 SERMAYE HESABI 1500
1.ortak 750
2.ortak 570
3.ortak 180
131 ORTAKLARDAN ALACAK HS. 1500
1.ortak 750
2.ortak 570
3.ortak 180
Ortaklardan olan alacağın tahsili
_____________________ / ______________________

KOLLEKTİF ŞİRKETLERDE TASFİYE İŞLEMLERİ:

Şirketin kuruluş amacina ulaşmasi y da bu amaca ulaşmasinin mümkün olmamasi durumunda şirket faaliyetine son verebilir. Bu sona erme dagilma veya dagitma şeklinde olabilir. Şirket sözleşmesinde fesih ile ilgili bir madde varsa ortaklarin oy birligi karari ile feshi istenebilir. Buna İradi fesih denir. Şirketin iflasi şirketin başka bir şirketle birleşmesi ortaklik süresinin bitmesi ortaklardan birinin iflas ya da ölmesi ortak sayisinin ikinin altina düşmesi şirketin amacina ulaşmamasi ya da mümkün olmamasi durumunda şirketin sona ermesine İradi olmayan fesih denir. Bunların dışında kollektif şirket mahkeme kararı ile fesih olabilir.

Şirket sözleşmesinde tasfiye ile ilgili hüküm yoksa T.T.K hükümleri uygulanir.
Ortaklar oy birliği ile alcakları karara göre ortaklardan birini ya da dışardan birini veya Ticaret Mahkemesi’nin tayin ettiği birini Tasfiye Memuru olarak atar.

Tasfiye memuru şirketin yararina olacak şekilde işlemleri en kisa zamanda bitirmekle yükümlüdür. Tasfiye işlemleri sirasinda ortaklarin oy birligi ile aldiklari kararlara uymak zorundadir.
Tasfiye işlemlerine başlayan şirketin ticaret unvanina ‘Tasfiye Halindedir.‘ ibaresi eklenir.

7- TASFİYE İŞLEMLERİ:

Tasfiye memuru tasfiye halindeki şirketin mal ve haklarinin korunmasi için gereken tedbirlei almak en kisa zamanda tasfiyeyi sonuçlandirmak durumundadir
Tasfiyeye başlamadan önce şirketin finansal durumunu gösteren başlangiç envanteri ve bilançosunu düzenlemek
Şirketin sonuca baglanmamiş işlemlerini tamamlamak
Şirketin alacaklarini tahsil etmek ( Vadesi gelmemiş alacaklar iskontolu tutar üzerinden tahsil olunur.)
Şirketin mallarini paraya çevirir. ( Menkuller pazarlik ve açik arttirma ile gayrimenkuller açik arttirma ile satilir.Ortaklar oy birligi ile karar vermedikçe mallar toptan satilamaz.)
Tasfiye sırasında elde edilen paraların 1.000 YTL’dan fazlası Merkez Bankası ya da başka güvenilir bir bankaya yatırılmak zorundadır.
Şirketin borç ve taahhütlerini yerine getirir. ( Borçlar vadesinden önce ödendigi için iskontolu tutar üzerinden ödeme yapilir. Alacaklilar bu tutari kabul etmek zorundadir.)
Tasfiye memuru tasfiye memuru ücretini muhasebeleştirir.
Tasfiye sonunda tasfiye sonu bilançosu düzenlenir. Bilançoya göre ortakların şirketten alacağını belirler ve nakit olarak öder. Paraya çevrilen değerler borçları ödemeye yetmezse kalan borçllar için ortaklara başvurulur.
Tasfiye işlemleri tamamlaninca şirketin ticaret ünvaninn ticaret sicilinden silinmesi gerken gerekli işlemleri yapar. Tutulan muhasebe defterlerini ortaklardan birine ya da notere teslim eder.

Örnek: Erkan Bükülmez ve ortakları kollektif şirketi oy birliği ile fesih kararı almışlardır. Ortaklar bri tasfiye memuru atamışlardır. Tasfiye memuru aşağıdaki tasfiye başlama bilançosunu hazırlamıştır.




BÜKÜLMEZ KOLLEKTİF ŞİRKETİNİN
…… TARİHLİ TASFİYE BAŞLANGIÇ BİLANÇOSU


I.DÖNEN VARLIKLAR 13.000 III KISA VADE.YAB.KAY 1.250
Banka Kredileri 1.250
HAZIR DEĞERLER 900
Kasa 200 IV. UZUN VADE.YAB.KAY 2.300
Bankalar 700. Satıcılar 700
TİCARİ ALACAKLAR Borç Senetleri 1.600
Alıcılar 1.200
Alacak Senerleri 2.400 V. ÖZ KAYNAKLAR 11.950
STOKLAR SERMAYE
Tic. Mallar 8.500 E.Bükülmez 5.000
V.Sever 4.000
II.DURAN VARLIKLAR 2.500 K.Yalçın 3.000
Taşitlar 2.500 Olaganüstü Yedekler 750
Demirbaşlar 500 Geçmiş Yillar Zarari (800)
B.Amortisman (500)