İstiare (Edebiyat)
 

Edebiyatta kullanıldığı anlamıyla istiare bir sözcüğü kendi anlamı dışında kullanarak, bir şeyi benzediği başka şeylerin adıyla anma sanatıdır.

Benzetmenin iki temel öğesi vardır, benzeyen ve benzetilen. İstiare bunlardan birinin söylenmemesiyle yapılır.



Çeşitleri

İstiare genel olarak 3 çeşide ayrılır:

Açık İstiare

Yalnızca kendisine benzetilenin söylendiği istiareye açık istiare (istiare-i musarraha) denir.

Örnek

Bir hilâl uğruna yarâb ne güneşler batıyor Mehmet Akif Ersoy

Ersoy, benzetilen güneşi söylerken, benzeyen askerden sözetmiyor.

===Kapalı İstiare

Yalnızca benzeyenin söylendiği istiareye de kapalı istiare (istiare-i mekniye) denir.

Örnek

Her taraf kırık dökük
Dalların boynu bükük
Kederliyiz der gibi
Mehmet Akif Ersoy (d. 1873 - 27 Aralık 1936) Türk şair ve düşün adamı, Türk Milli Marşı yazarı. Mehmet Akif, İstiklal Marşı'nı yazmış, günlük konuşma dilinin şiirle kaynaşmasını sağlayarak halkçı bir nazmın doğuşuna ön ayak olmuştur.

Orhan Seyfi Orhon

Dallar boynu bükük insana benzetiliyor ama kendisine benzetilen insandan söz edilmiyor. Boynu bükük sözcüğü ile insanın bir özelliği vurgulanıyor.

===Yaygın İstiare===

Benzetmenin temel öğelerinden yalnızca birisiyle çok sayıda benzerliği sıralayarak yapılan istiareye ise yaygın istiare (istiare-ı temsiliye) adı verilir.

Örnek

Bin gemle bağlanan at şaha kalkıyor
Gittikçe yükselen başı Allah`a kalkıyor
Son macerayı dinlememiş varsa anlatın
Râm etmek isteyenler o marûr, âsil atın
Beyhudedir her uzvuna bir halka bulsa da
Boştur köpüklü ağzına gemler vurulsa da...
Coştukça böyle sel gibi bağrındaki hisleri
Bir gün başında kalmayacaktır seyisleri!
Orhan Seyfi Orhon 23 Ekim 1890 tarihinde İstanbul'da doğdu, 22 Ağustos 1972 tarihinde İstanbul'da öldü. Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Gazetecilik, memurluk, öğretmenlik yaptı. Akbaba, Ayda Bir, Çınaraltı, Edebiyat Gazetesi, Güneş, Hıyaban, Papağan gibi edebiyat ve gülmece dergilerini çıkardı.

Faruk Nafiz Çamlıbel

Çamlıbel, milleti mağrur bir ata benzeterek çok sayıda benzerliği sıralıyor.


Bu makale, online kullanıcı topluluğu tarafından oluşturulan ve düzenlenen özgür ansiklopedi projesi Wikipedia'nın Türkçe versiyonu Vikipedi'deki İstiare (Edebiyat) maddesinden kopyalanmıştır. Bu makale, GNU Özgür Belgeleme Lisansı ilkeleri kapsamında özgürce kullanılabilir.Faruk Nafiz Çamlıbel, 1898 yılında [[İstanbul]]'da doğdu. Babası Hazine-i Hassa Nezareti ser müfettişi Süleyman Nazif Bey; annesi, Fatma Ruhiye Hanım'dır.


Faruk Nafiz ilk tahsilini Bakırköy Rüştiyesi'nde yapmış, orta tahsilini Hadika-i Meşveret İdadisi'nde tamamlamıştır. Yüksek tahlil içinde bir müddet tıp fakültesine devam etmiştir.