Arthur Wellesley
 

Arthur Wellesley Wellington 1. Dükü lakabı Demir Dük ( 1 Mayıs 1 Mayıs Gregorian Takvimine göre yılın 121. günüdür. Sonraki sene için 244 (Artık yıllarda 245) gün var.

1769 - 1769 yılı olayları, ölümler, doğumlar ve diğer önemli gelişmeler

14 Eylül 14 Eylül Gregorian Takvimine göre yılın 257. günüdür. Sonraki sene için 108 (Artık yıllarda 109) gün var.

1852),

Napolyon Savaşları sırasında İngiliz ordusu komutanlığı ve sonradan başbakanlık (Napolyon Savaşları, 1792-1815 yılları arasında Fransayla Avrupadaki güçlü devletlerin oluşturdukları değişik ittifaklar arasında süre giden savaşlardır. Fransız İhtilalinin ardından, monarşiye karşı fikirlerin ve siyasal etkinliklerin Avrupanın bütününe yayılmasını engellemeye çalışan Fransa dışındaki devletlerin oluşturduğu Koalisyon güçleriyle Fransız Devrim Orduları arasında Napolyonun siyasi ve askeri liderliği altında sürmüş çatışmalardır.

1828-

1830) yapan asker ve devlet adamı.İlk askeri başarılarını

Hindistan`da ve Asyada bulunan ve yüzölçümü bakımından dünyada yedinci, nüfus bakımından ikinci sırada yer alan devlet. Kuzeyinde Keşmir ve Çin, kuzeydoğusunda Nepal ve Bhutan, doğusunda Bangladeş ve Birmanya, güneydoğusunda Seylan, güneyinde Hint Okyanusu, kuzeybatısında Pakistan bulunur. Üçgene benzeyen Hindistan yarımadası, ülkenin en büyük kısmını kaplar. Ülkenin kapladığı alan 3.287.590 km2 olup, kuzey-güney uzunluğu 3200 km, batı-doğu uzunluğu ise 2400 kilometredir.

İspanya`daki İspanya İber Yarımadasının beşte dördünü kaplayan bir Avrupa devleti. Doğu ve kuzeydoğusunda Akdeniz, kuzey, kuzeybatı ve güneybatısında Atlas Okyanusu, kuzeydoğusunda Fransa ve Andoro Cumhûriyeti, batısında Portekiz bulunmaktadır. Akdenizdeki Balear, Atlas Okyanusundaki Kanarya Adaları İspanyaya aittir.

Yarımada Savaşı`nda ( 1808- 1814) kazanmış ve Napolyon`un Waterloo Savaşı`nda kesin yenilgiye uğratılmasında belirleyici rol oynamıştır ( 1815).

Mornington 1. kontu Garret Wesley`nin başinci oğluydu.Eton`da ve Angers`deki askeri akademide öğrenim gördü. 1787`de orduya katıldı ve hızla yükselerek İrlanda kral vekilinin yaverliğine atandı.Daha sonra İrlanda Avam Kamarası`na girdi. 1796`da, Hindistan`a gönderildi. IV. Mysore Savaşı`nda ( 1799) tümen komutanı olarak deneyim kazandı. II. Maratha Savaşı ( 1803- 1805) arasında Assaye ve Argaon`da önemli zaferler elde etti.Sindhia ailesini ve Berar racasını barışa zorladı.Bu başarılarından dolayo ``sir`` unvanı aldı ( 1804). Hindistan`dan döndükten sonra Kopenhag`a karşı düzenlenen bir seferde ( 1807) görev aldı ve Kioge`de Danimarka birliklerini yenilgiye uğrattı. 1808`de başlayan Yarımada Savaşı`na katılmak üzere küçük bir kuvvetle gittiği Portekiz`de Lizbon yakınlarında General A. Junot`yu yenilgiye uğrattı.Ertesi yıl bir kez daha Portekiz`e geçerek Fransızları bu ülkeden çıkardı.Başarısından dolayı Wellington vikontu unvanıyla ödüllendirildi. Madrid`e doğru ilerlediği Şubat 1812`de, kont unvanı aldı. Salamanca`da Mareşal Marmont`u yenerek Madrid`i ele geçirdi. Ekim 1812`de marki unvanını aldıktan sonra Vitoria`da Fransızları bozguna uğrattı.Harekat sona ermeden, sınırı aşarak Fransa`yı girdi. Yarımada Savaşı`nın son çarpışması Napolyon`un çekilme haberinin henüz ulaşmadığı Güney Fransa`da Nisan 1814`te yapıldı.
1813`te mareşalliğe yükseltilmiş olan Wellington, ülkesine döndüğünde dük unvanıyla ödüllendirildi. Paris Antlaşması`nın ( 1814) imzalanmasının ardından Fransa`ya İngiliz büyükelçisi olarak atandı.Bir süre bu görevi yürüttükten sonra İngiltere adına Viyana Kongresi`ne ( 1814- 1815) katılmak üzere Paris`ten ayrıldı. Viyana`da bulunduğu sırada, Napolyon`un Elba`dan kaçtığı haberini aldı.Müttefiklerin Napolyon`a karşı düzenledikleri yeni harekat çerçevesinde Mareşal von Blücher ile birlikte Belçika üzerinden Fransa`ya karşı harekete geçti.Kısa sürede zaferle sonuçlanan harekatın getiridği saygınlıkla Avrupa`nın önde gelen kişilikleri arasına girdi.Müttefikler tarafından oybirliğiyle Fransa`nın kuzeyindeki işgal ordusunun komutanlığına seçildi ve üç yıl bu görevde kaldı.İngiltere dışişleri bakanı Lord Castlereagh`ın da yardımıyla Fransa`nın Yüz Gün`den sonra parçalanmasını önledi.

Wellington İngiltere`nin siyasi karışıklıklar içinde olduğu 1828`de başbakan oldu.Ama Katoliklere özgürlük tanınmasını öngören yasa tasarısını benimsemesi ve seçim reformuna karşı çıkması yüzünden 1830`da hükümeti düştü.Öldükten sonra Saint Paul Katedrali`nde Lord Nelson`un yanına gömüldü.

Şablon:İngiliz Başbakanları

Bu makale, online kullanıcı topluluğu tarafından oluşturulan ve düzenlenen özgür ansiklopedi projesi Wikipedia'nın Türkçe versiyonu Vikipedi'deki Arthur Wellesley maddesinden kopyalanmıştır. Bu makale, GNU Özgür Belgeleme Lisansı ilkeleri kapsamında özgürce kullanılabilir.