Edhem Paşa
 

Edhem Paşa Osmanlı müşiri ve 1896 Yunan Harbi başkumandanı. 1844te İstanbulda doğdu. Harbiyeyi bitirdi.


Yarbayken 1876 Rus Harbine iştirak etti. Bazı hücümlarda yararlılığı görülerek miralaylığa (albay) yükseltildi. Düşman muhasarası altında kalan Plevneye erzak yetiştirmekle görevlendirildi. Dubnik Muharebesinde başından yararlanmakla beraber muhasarayı yararak Plevneye girmeye muvaffak oldu. Bu başarısı üzerine ferikliğe yükseltildi. 1895te müşir oldu. 18 Nisan 1897de başlayan Yunan Harbine Sultan Abdülhamid Han tarafından başkumandan tayin edildi. Abdülhamid Han, büyük devletlerden her an gelebilecek bir müdahaleye fırsat vermemek için Edhem Paşadan yıldırım harbi yapmasını istedi. Bu direktifle harekete geçen Edhem Paşa savaşın hemen başında Milano Muharebesini kazandıktan sonra 25 Nisanda Yenişehiri, 26 Nisanda Tırhalayı zaptetti. Bu muharebeler sırasında çok sayıda mühimmat ve cephane ele geçirildi. Yunan Prensi Konstantin, Dömekeye çekilerek savunma hattı kurmaya çalıştı ise de, Edhem Paşanın sevk ve idaresi altında Yunan ordusuna kesin bir darbe daha vuruldu. Dömeke kasabası 17 Mayısta düştü. Osmanlı ordusu, Alman kurmaylarının "altı ayda geçilemez" diye rapor verdikleri Termopil Geçidini yirmi dört saatte aşarak Atina yolunu açtı.


Bu durum Atinada büyük kargaşalığa sebeb oldu.Kabîne istifâ etti.Rus Çarı,Abdülhamîd Hana başvurarak savaşın durdurulmasını istedi. Yeni kabîne sulhü sağlamaları için büyük devletlere başvurdu. Avrupalı devletlerin de müdâhale etmeleri üzerine İkinci Abdülhamîd Han, 20 Mayıs 1898de mütârekeyi kabul ederek Edhem Paşaya ateşkes için emir verdi.


Yunan Harbinde gösterdiği üstün başarı dolayısıyla Edhem Paşaya "Gâzi" ünvanı verildi. Meşrûtiyetin ilânından sonra (1908) Âyân âzâlığına getirildi. 1909da Harbiye Nâzırı oldu. Ancak sıhhati bozulduğundan Mısıra gitti ve çok geçmeden de orada vefât etti (1909). Cenâzesi İstanbula getirilerek Eyüp Sultan Kabristanlığına defnedildi.


Kaynak: Rehber Ansiklopedisi