Mahmud Paşa (Veli)
 

Mahmud Paşa (Velî) Fatih Sultan Mehmed Han devri sadrâzamlarından. Doğum târihi bilinmemektedir. Sırp kavmine mensup asîl bir âilenin çocuğudur. Küçük yaşta serhat gâzileri tarafından esir alındıktan sonra, ümerâdan Mehmed Ağa tarafından satın alındı. Mehmed Ağa, iyi bir tahsil ve terbiye ile yetiştirdikten sonra, kendisini Sultan İkinci Murâd Hana takdim etti. Böylece tahsil ve terbiyesine sarayda da devâm etti. Zekâsı, ilmi ve kuvvetli şahsiyeti, Fâtih Sultan Mehmed Han tarafından takdir edildiğinden ocak ağalığına getirildi. İstanbulun fethinde de vazife alan Mahmûd Ağa, 1455te İshak Paşanın yerine sadrâzamlığa getirildi. 1459da Sırbistan Seferine çıkan Mahmûd Paşa, Resav, Kuruca, Ostcoviça ve Durnik kalelerini zaptetti. Daha sonra Fâtihle birlikte İkinci Mora Seferine çıkarak, Mistoranın fethini gerçekleştirdi. 1460ta yine Fâtihin maiyetinde Amasra, Sinop ve Trabzon seferlerine iştirak ederek büyük muvaffakiyet gösterdi. 1462de Eflak Seferinde, Midilli Fethinde ve Bosna Kralının teslim olmasında önemli hizmetlerde bulundu. Macar Kralı Hunyadi Yanoşun Bosnaya hücumu üzerine, 1464te sefere çıktı. Vezîr-i âzam Mahmûd Paşanın Bosnaya gelmesiyle Macarlar kaçtı. Pek çok ganîmet ve esirin ele geçmesini sağladı. Mahmûd Paşa, 1466da kaptan-ı deryâ vazifesiyle Gelibolu sancağına tâyin edildi. 1470te üç yüz gemi ile Eğriboz Adasının fethinde bulundu. 1472de tekrar vezîr-i âzamlık makâmına getirilen Mahmûd Paşa, 1473te Akkoyunlu Uzun Hasan ile yapılan Otlukbeli Muhârebesinden önce, ileri harekâtta bulunmakla vazifelendirildi. Fâtihin Otlukbeli Zaferinden sonra İstanbula dönmesiyle vezirlikten alınan Mahmud Paşa, Filibe civârında îmâr ettirdiği Hasköye yerleşti. 1474te vefât etti.


Fâtihin, Rumeli ve Anadolu seferlerine katılan Mahmud Paşa, zaferlerin kazanılmasında hizmeti geçen bir komutandır. Kaptan-ı deryâlık da yapan Mahmud Paşa, Osmanlı Devletinde on beş yıl sadrazamlık yapmıştır. Devlet adamlığı ve komutanlığı yanında şâirliği de vardı. Adnî mahlasıyla şiir yazardı. Akıllı, cesur olup, ilmin ve fennin yükselmesine çalıştı. Âlimlere hürmet edip, onlara bol ihsanlarda bulunurdu. Haftada bir kere sohbet tertip ederdi. Birçok hayır ve hasenât müesseseleri, İstanbulda kendi adıyla anılan büyük bir câmi, medrese, hamam yaptırdı. Câmi etrafındaki çarşı ve mahalleye bugün de Mahmud Paşa denilmektedir. Sofyada da büyük bir câmi yaptırdı.İlgili başlıklar Fatih Sultan Mehmed (1432 - 1481) 29 Mart 1432'de Edirne'de doğdu. Babası Sultan İkinci Murad, annesi Huma Hatun'dur. Fatih Sultan Mehmed, uzun boylu, dolgun yanaklı, kıvrık burunlu, adaleli ve kuvvetli bir padişahtı.


Türk Devlet ve Siyaset Adamları

Sadrazamlar Osmanlı Devleti sadrazamları ve başbakanlarına ait detaylı liste.

Müslüman Türk devletleri