Foça, İzmir Tarihçe
 

Tarihçe




Elektron Sikke






18.yy ait yıkık bir değirmen


Foça (Phokaia) adalarında yaşayan foklardan adını alan Phokaia, Aiollar tarafindan M.Ö. 11. yüzyılda kuruldu. O zamanlarda en önemli İyonya'nin yerleşim yerlerinden biri olan Phokaia'de İyon yerleşimi M.Ö. 9. yüzyıl da baslamistir. Tarihte usta denizci olarak bilinen Phokaialılar, ayrica mühendislikteki gelismileri ve başarıları ile Ege, Akdeniz ve Karadeniz'e de birçok sayıda koloni kurmuslardir. Foçalılar'ın tarihte bildigimiz en önemlileri kurmus oldugu kolonilerden bazilar : Karadeniz'deki Amysos (simdiki Samsun); Çanakkale Boğazı'ndaki Lampsakos (simdiki Lapseki); Midilli Adası'nda Methymna (simdiki Molyvoz); ve Avrupadaki Elea -simdiki Velia- (İtalya); Alalia (Korsika); Massalia -simdiki Marsilya- (Fransa) bunlardan bazilaridir.
Ayrica Phokaialılar İonya'da, doğal altın-gümüş karışımı kullanarak "elektron" sikkeyi tarihte ilk defa bastıranlardan biri olarak bilinmektedirler. Elbette bu medeni ilerleme o zamanin bircok uygarliklarinida etkilemis ve onlari anadoluya cekmistir. Cenevizliler simdiki Yenifoça'yi ilk kuranlardandir.
Foça sirasiyla tarihte; 13. yüzyılda Çaka Bey tarafindan alinarak Anadolu Beyliklerine, ve daha sonrada Saruhanoğulları Beyliği 'nin yönetimine gecmistir. 1455'te ise Fatih Sultan Mehmet buyuk fetihten sonra Foça'yı alarak Osmanlı İmparatorluğu topraklarına dahil etmistir.
Bu gibi medeniyetliklere ve topluluklara merkez olusturdugu icin Foça onemli bir arkeolojik merkez haline gelmistir. 1953 yilinda başlayip ve günümüze kadar aralıksiz devam edip gelen kazılarda, Helenistik döneminden kalan tiyatro, Athena Tapınağı ve Kutsal Alanı, Liman Kutsal Alanı (Kybele'ye ait olduğu düşünülmekte) ile Pers Anıt Mezarı (Foça'nın 7 km doğusundaki "Taş Ev" olarak bilinen) basariyla ortaya çıkarılmıştır. Bahse konu Pers Anıtı; bölgeyi M.Ö. 492 yılında istila eden Ahamenid-Pers Ordusu komutanları için bir anıt olarak yapılmış; daha sonra mezar, ağıl, gözetleme noktası, mola yeri gibi amaçlar için kullanılmıştır. Anıt; Anadolu' da bulunan ender Pers yapılarından birisidir.






Foça Merkez






Foça

Kaynak : Wikipedia