Jean-Baptiste Lully Hayatı
 

Hayatı
Lully İtalya'da Floransa'da doğdu. Lully pek fazla okul veya konservatuvar eğitimi almadı; ama üstün yetenekli olduğu için kendi kendini yetiştirdi. Gitar ve keman çalmayı ve balet olarak bale dansı yapmayı kendi kendine öğrendi. 1646da Fransiz "Guise Dükü"'nün oğlu tarafından Fransa'ya götürüldü ve Fransız "Montpensiere Düşeşi Anne Marie Louise d'Orleans"'in yanına önce hizmetkar olarak sonra da ona İtalyanca dil dersleri vermek üzere girdi. Paris'te hem bir çok konserlere giderek hem de Nicolas Metru adlı muzisiyenden muzik teorisi dersleri alarak sanatını geliştirdi. 20 yaşına yetiştiği zaman mükemmel bir besteci, kemancı ve danscı balet olmuştu.
1952de Fransa Kralı XIV. Louis için Versay Sarayında çalışmaya başladı ve 1653de sarayda balet oldu. "Ballet des nuit (Gece Balesi)" adlı bir eğlence balesi için müziği besteledi. Bu balenin müziğini çok beğenen XIV. Louis tarafından sarayın entrümental müzik bestecisi olarak ve 24 kemandan oluşan Grand Band adı verilen saray orkestrasına şef olarak atandi. Bu orkestranin disiplinsiz hareketleri dolayısıyla Kral'ın izini ile Petits Violons' adini verdigi once 16 sonra 20 kemandan oluşan yeni bir orkestra kurdu ve bu orkestrayı gayet sıkı bir eğitimden geçirmeye koyuldu. Bu orkestra ile kendi tercihi olan fazla müziksel süsü bulunmayan parçalardan oluşan bir repretuvar kurdu.
1661de Fransız vatandaşlığına geçti. 1662de Kraliyet Ailesi için Usta Müzisiyen ünvanı verildi. Ayni yil evlendiğinde evlilik vesikalarını kral ve kraliçe şahsen imzaladılar.
1650li ve 1660li yıllarda Kral için birçok bale eserinin müziğini ve dansların keografisini hazırladı. Bu balelerde de baş balet olarak görev yaptı. Kral da bale dansını sevmekte ve şahsen dans ederek bunlara katkı yapmakta idi. Versay Sarayı'nda oyun yazarı olarak gorev yapan Moliere ile ortaklaşa çalışmalara baladı ve Moliere'in Le Mariage force (Zoraki Evlenme) (1664), L'Amour medecin (Aşk Doktoru) (1665) ve Le Bourgeois gentilhomme (Kibarlık Budalası (1670) gibi ünlü komedilerine eşlik yapacak müzik besteledi. Moliere ile birlikte bir önemli Fransız sanat geleneği olacak Komedi-bale janrini gelistirdi. Kral yaşlandıkca, (özellikle 1670den sonra) bale dansı yapamayıp temsillere katkısı ve ilgisi azaldı.
Lully bu sefer yeni bir janr olarak İtalya'da geliştirilen opera bestelemeye önem verdi. Alceste (1674), Thesee (1675), Atys (1676), Phaeton (1683) ve Armide (1686) adlı klasik operalar hazırladı. Kral ve maliye nazırı Jean-Baptiste Colbert desteği ile Fransa'da opera temsil edilmesi patentini ve her türlü müzik eseri notalarının yayınlanması tekel imtiyazları 1867de ölene kadar Lully'ye verildi. Bu geniş tenkide ugradi. Özellikle Lully'nin müzikli kukla oynatılmasını kabul etmeyişi çok şikayete neden oldu. Lully bu imtiyazlardan büyükce bir servet yapmayı başardı.
Lully, arkadaşı ve kendi gibi müzisiyen olan Michel Lambert'le evli olmakla beraber, devamlı olarak bir hovarda olmakla, hem başka kadınlarla hem de erkeklerle aşk hayatı yaşamakla tanındı. Bu davranışları çok geniş söylentilere ve birkaç büyük skandala konu olduysa da Lully, Kral XIV. Louis tarafından desteklenmesi ve hatalarının hemen afedilmesi dolayısıyla, bu söylenti ve skandallardan pek zarar görmedi.

Kaynak : Wikipedia