![]() |
Konfüçyüsçülük Tartışmalar
Tartışmalar Konfüçyüsçülük diye bir şey var mıydı? Konfüçyüçülük'ün tarihini tartışırken ele alınan problemlerden biri de Konfüçyüçülük'ün ne olduğu sorusudur. Konfüçyüsçülük, kabaca "Usta Kong'u en büyük üstad olarak gören bireyler zinciri" olarak görülebilir. Ayrıca "bir zamanlar Konfüçyüs'ün gerçekten anladığı gibi bir ahlak, politik ve felsef doktrine uyan grup"u da temsl eder. Bu tanımda "grup"la değişik Han ve Tang Hanedanlığı gibi değişik hanedanlıklar dönemlerinde başka öğretileri savunan kişilerle tartışan ve kendi kendini Konfüyüsçü lan eden kişiler anlaşılabilir. Sung, Ming ve Qing Hanedanlığı gibi Konfüçyüsçü hegemonyanın hakim olduğu dönemlerde devlet memur sınıfı olarak kabaca tanımlanabilir. Fakat bu grupların gerçek olup olmadığı bazılarınca şüpheyle karşılanmaktadır. Manufacturing Confucianism ("Konfüçyüsçülük'ü Üretmek") adlı kitabında Lionel Jensen, bugün bildiğimiz ve öğrenmenin WISE sembolü ve devlet tarafından desteklenen bir sözde-din şeklindeki modern Konfüçyüs ve Konfüçyüsçülük görüntünün Çin'de her zaman mevcut olmadığını, bu görüntünün Avrupalı Jesuit'lerce uydurulduğunu öne sürer. Bu görüntü, bu bağlamda "Ru Jia" olarak bilinen eski yerli geleneklerden "tercüme" edilerek Avrupalılara Çinlileri anlatmak isterken oluşur. Böylece oluşan Konfüçyüsçülük kavramı, sonraları Çinlilerce Avrupalılardan alınarak kendi ihtiyaçları için kullanmaya başlamışlardır. Bu yüzden biz bugün "İmparatorluk sınav sisteminde kullanılagelen ve temelinde 'Konfüçyüçü Klasikler'in içerdiği düşünceleri taşıyan her düşünceyi" Konfüçyüsçü olarak tanımlayabiliriz. Ama bu tanım dah problemsiz değildir; çünkü bu düşüncelerin içeriği de zaman içinde değişikliğe uğramıştır. Örn. Neo-Konfüçyüsçülük, Taoizm ve Budizm'e yakın olan Büyük Eğitim'i ve Zhong Yong'u külliyata dahil etmiştir. Konfüçyüsçülük din midir? Çoğu dinler, bir veya birkaç tanrısı, düzenli bir rahip sınıfı, ölümden sonraya olan inancı ve düzenli gelenekleri olan bir sistem olarak tanımlanabilir. Böylece Konfüçyüsçülük'ün gerçek "din" olup olmadığını tartışmak mümkündür. Birçok ayinleri olmasına rağmen çok azı formel olarak ibadet ya da meditasyon olarak görülebilir. Konfüçyüs'ün bazen söylemiş olduğu başka dünyalara ait varlıklar hakkında ifadeleri olmasına rağmen bu ifadeler, Batılılara açık şekilde agnostik ve insancıl gibi gelir. Bu yüzden Konfüçyüsçülük, çoğu zaman dünyev ve ahlak bir gelenek olarak görülür, bir "din" olarak değil. En uygun tanımıyla özel alışkıları ve inançları olan bir felsefedir. Etkileri Çin ve Doğu Asya toplumlarında ve kültürlerinde çok geniş olup tarihteki dn hareketlerin etkileriyle boy ölçüşebilir. Konfüçyüs'ün öğretilerine uyanlar, bununla tesell buldukların söylerler. Birçok törensel unsüru olup Neokonfüçyüsçü yorumuyla dünyanın, insanın tabiatını v. b. anlaşılır açıklamasını vermektedir. Bunun ötesinde Çin kültüründeki dinler birbirlerini dışlamadıklarından her gelenek, kendine göre bir niş bulur. Örn. bir kişi Taoizm, Hıristiyanlık, Müsevlik, Sihizm, İslam, Şinto, Budism ya da Zerdüştlük dnine bağlı olduğu halde Konfüçyüsçülük açısından Konfüçyüsçü görüşlere de uyabilir; bu düşünce açısından böyle bir durum prYayınevi : ´blem teşkl etmez. Tabii ki tek tanrılı dinler, yalnız kendilerinde hakka giden yolu gördüklerinde böyle "çok dallanmış" bir inancı kabül etmeyeceklerdir. Konfüçyüsçülük atalara tapınmayı, onların ruhlarına kurban etmeyi ve soyut bir gök tanrısal varlığı, eski kralların ve hatta Konfüçyüs'ün tanrılaştırılmasına içine almasına rağmen bütün bu özelliklerinin kökenlerini Konfüçyüsçülükten çok önce mevcut ve yaygın Çin inançlarında bulmak mümkündür. Dolayısıyla bu tür dn törenlerin Konfüçyüsçülük'ü din yaptığını iddia etmek zordur. Genel olarak Konfüçyüsçülük, Çinle ve başka Doğu Asyalı insanlar tarafından din olarak görülmemektedir. Bu eğilim, kısmen "din" sözcüğüne işlemiş, dinlerin batıl inançları beraberinde getirdiği, mantıksız olduğu ya da çağdaşlıkla (modernlik) bağdaşmadığı iddiaları gibi lekelerden kaynaklanmaktadır. Birçok Budist, Budizm'in din değil, bir hayat felsefesi olduğunu söylemesi, kısmen din konsunda yaygın olan negatif popüler görüşten kaynaklanmaktadır. Benzer şekilde Konfüçyüsçüler de Konfüçyüsçülük'ün bir din olmaktan ziyade ahlak görüş ya da felsef bir dünya görüşü olduğunu ifade eder. Konfüçyüsçülük'ün din ya da başka bir fenomen olduğu sorusu, herşeyden önce bir tanım prYayınevi : ´blemidir. Eğer din için kullanılan tanım, tabiatüstü varlıklara ibadetse bu soruya verilecek cevap herhalde "Hayır" olacaktır. Diğer taraftan dinle (mesela) ahlak tutumu olan, günlük hayat için yol gösterici, insanlığın kainattaki yeri hakkında sistematik görüşleri olan v. b. bir fenomen olarak tanımlanırsa Konfüçyüsçülük kesinlikle dindir. Buna benzer önemli kavaramlarda da olduğu gibi din kavramının tanımı tartışmalıdır. Herbert Fingarette'nin Confucius: The Secular as Sacred (Konfüçyüs: Dünya görüşünün kutsallaşmış şekli) kitabı, bu meselenin çözümü için tavsiye edilebilir. Kaynak : Wikipedia |
Powered by vBulletin®
Copyright ©2000 - 2025, Jelsoft Enterprises Ltd.