Şizofreni Nedir?Tüm Cevapları Bu Yazıda
 

Şizofreni Nedir?
NPİSTANBUL Nöropsikiyatri Hastanesi Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Nevzat Tarhan “Şizofreninin psikiyatrinin en eski bilinen ama en az tanınan bir hastalığı” olduğunu belirtti. Tarhan, “Özellikle son yıllarda önemli ve kapsamlı beyin araştırmaları sonucunda şizofreninin ruhsal değil beyinsel bir hastalık olduğunun daha iyi anlaşıldığını” dile getirdi. Tarhan’a göre, “Ruh yapımız, kişilik yapımız beyin aracılığı ile kendisini gösteriyor.” Bu konuda çalışmalar yapan Tarhan, “Aracı organın sağlıklı çalışmamasının algılamaları bozduğunu, hayal, rüya ve maddesel gerçeklik arasındaki sınırların bozulduğunu ve ortaya kaotik bir beyin faaliyetinin yani şizofreninin çıktığını” söylüyor.

Sıklığı Nedir?
Bütün ırk ve kültürlerde şizofreni sıklığı 100.000’de 80’dir. Yani 100 bin nüfuslu bir şehirde 80 şizofren olması gerekir. Bu oranın değişiklik göstermemesi genetik açıklama ile anlaşılabiliyor. Şizofreni risk grubu kişilerde belli şartlar oluştuğunda DNA’lar hatalı protein üretme komutu veriyor. Hücrede üreyen hatalı protein kimyasal dönüşümü bozuyor ve kişinin algıları bozulduğu için hastalık başlıyor. Eğer hatalı protein üretimi önceden yordanabilirse bazı ilaçlarla üretim durdurabiliniyor. Böylece genler değişmese bile hastalık oluşmayabiliyor.

Ergenlik Dönemine Dikkat
Prof. Dr. Nevzat Tarhan ebeveynlerin dikkatini çekiyor. “Özellikle ergenlik döneminde ailede genetik yüklük varsa bazı belirtilere önem vermeleri gerekir” uyarısında bulunuyor. Tarhan “erken fark edilen içe kapanıklığın, tuhaf davranışı olan kişinin basit ve yakın takiple şizofreni sürecine girmesi önlenebiliyor” diyerek birde müjde veriyor.
“2000’li yıllar şizofreni’de devrim niteliğinde gelişmeleri beraberinde getirdiğine” atıf yapan Prof. Tarhan, “Şizofreni’de iyileşme olmaz görüşü artık değişmeye başladı” diyor. “Erken tedavi, sürekli takip, uygun süre ve dozda ilaç kullanımı ciddi iyileşmeleri beraberinde getirdi fakat şizofreni’de aile desteği her zamankinden daha önemli oldu” diyen Tarhan konuya “Şizofreninde psikoterapisi vardır” diyerek farklı bir bakış açısı sundu.

Aile Önemli
Aynı zamanda İnsani Değerler ve Ruh Sağlığı Vakfı Başkanı olan Prof. Dr. Nevzat Tarhan “Olumlu davranışları destekleyen sağlıksız davranışları dengeleyen ailelerin şizofren hastanın şifasına büyük katkı sağladığını” önemle belirtiyor.
Tansiyon hastasının takibini yapar gibi şizofreni olanların takibini yapabilen hasta yakınlarının bir şans olduğunu ifade eden Tarhan “bu konuya hassasiyet gösteren anneleri ve paylaşımı önemseyen bu konuda faaliyet gösteren dernekleri kutladığını” da sözlerine ekledi.

Kötü Ruh
İlk çağlarda şizofreni insanların içerisine kötü ruhların girmesi olarak biliniyordu. Ortaçağda Batı dünyasında akıl hastalarına zalimce davranılıyor, kırbaçlanıyorlardı. İçlerinde şeytan olduğu düşünülerek işkence yapılarak ölen çok insan olduğunu tıp tarihi uzmanları yazıyor. Bu konuda da Nevzat Tarhan, “Ortadoğu ve Asya “Bimarhaneler” yaparak ileri yöntemler uyguladı. Anadolu’daki ilk Bimarhane Amasya’da idi. 1302’li yıllarda Şerafeddin Sabuncuoğlu hastalarının kafasına sıcak tütsü tutarak telkin yöntemi uyguladı” dedi.

Ruh Hastalığı Değil
Günümüzde şizofreni artık bir ruh hastalığı olarak görülmüyor. Beyin hastalığı olarak görülüyor. Yeni beynin dinamik görüntüleme yöntemleri şizofrenlerde beynin farklı çalıştığını gösteriyor.


Beyin Bağlantıları
Hayal, rüya ve maddesel gerçeklik beyinde kimyasal harflerle yazılıdır. İşte şizofrenide bu gerçeklik sınırlarının bozulduğu tahmin ediliyor. Beynin bazı bağlantıları istem dışı farklı çalışıyor, yanlış düşünce üretiyor, kişide bu düşüncelerin etkisi ile hareket ettiği için uygunsuz davranıyor.
Uzmanlar ‘Bilgisayarın “İnput modulasyonu” bozulmuşsa gelen girdileri yanlış algılar ve yanlış yorumlar. Alınacak cevapta yanlış olacaktır. İşte şizofrenide de beynin beş duyu ile algıladığı veya otomotik olarak ürettiği düşünceleri doğru algılayamadığı, ayıklayamadığı, birleştiremediği şeklindeki “Cognitive Science” yani bilişsel bilimler tezi gittikçe güçleniyor. Bu durumda şizofreni riski taşıyan kişilere veya hastalara psikososyal yaşam becerileri kazandırma çabalarında düşünce sistematiğini yeniden proses etmek mümkün olabilecek. Öğrenme modelini yeniden yapılandırma şizofrenide ilaç tedavisini tamamlayıcı bir tedavi olacak gözüküyor’ görüşündeler.