|
ÖzKütle (Yoğunluk) - Fen Bilgisi
1 Eklenti(ler)
Ödev/Tez'in Kategorisi : Fen Bilgisi Ödev/Tez'in Dosya Türü : Microsoft Word |
Cevap : ÖzKütle (Yoğunluk) - Fen Bilgisi
Fenbilgisi Dersi, Fizik Dersi Yorum ekleyin
http://derss.net/wp-content/uploads/...-derss-net.jpg Maddelerin 1 cm3’ünün gram cinsinden kütlesine öz kütle denir. Öz kütle (d) ile gösterilir. Kütle (m) ve hacim (V) arasında d=m/v bağıntısı vardır. Öz kütlenin birimi g/cm3 dür. Saf maddelerin (element ve bileşik) öz kütleleri sabittir. Karışımların öz kütleleri ise sabit değildir. Bir maddenin öz kütlesinden söz ederken sabit bir sıcaklıktaki öz kütlesinden söz edilmelidir. Sıcaklık değiştiğinde maddenin hacmi değişeceğinden öz kütlesi de değişir. Özellikle gazlardaki değişiklik daha belirgindir. Öz kütle, maddenin karakteristik özelliği olmasına rağmen yalnız öz kütlesi bilinen bir maddenin hangi madde olduğu anlaşılamayabilir. Bir maddenin hangi madde olduğunun anlaşılabilmesi için birden fazla ayırt edici özelliğinin incelenmesi gerekir. Aşağıdaki tabloda bazı maddelerin g/cm3 cinsinden öz kütleleri verilmiştir Madde Öz kütle Madde Öz kütle Altın 19,30 Zeytin yağı 0,910 Kurşun 11,30 Benzin 0,879 Bakır 8,92 Etilalkol 0,780 Demir 7,86 Oksijen 1,43.10–3 Alüminyum 2,70 Hava 1,29.10–3 Kloroform 1,49 Azot 1,25.10–3 Su (+4°C) 1,00 Helyum 1,78.10–4 Yalnız öz kütlesi bilinen bir maddenin hangi madde olduğu anlaşılabilir mi? Nikelin özkütlesi 8,9 g/cm3’tür. Acaba özkütlesi 8,9 g/cm3 olan bir madde nikel midir? Yoksa başka bir madde olabilir mi? Demirin özkütlesi 7,86 g/cm3 ve gümüşün özkütlesi 10,5 g/cm3’tür. Belli bir oran da demir ve gümüşten karıştırarak özkütlesi 8,9 g/cm3 olan alaşım hazırlanabilir. Bu durumda özkütleleri 8,9 g/cm3 olan madde nikel de olabilir, demir – gümüş alaşımı da olabilir. (Birden fazla madde aynı özkütleye sahip olabilir.) Demek ki, özkütle yalnız başına tam anlamıyla ayırt edici olma özelliği göstermeyebiliyor. Çoğu zaman maddenin diğer ayırt edici özellikleri de yalnız başına maddeleri tanımaya yetmeyebilir. Buna göre, bir maddenin hangi madde olduğunun anlaşılabilmesi için birden fazla özelliğinin incelenmesi gerekir. |
Cevap : ÖzKütle (Yoğunluk) - Fen Bilgisi
<div id="post_message_6345">ÖZKÜTLE (YOĞUNLUK)
Bazı maddeleri birbirinden ayırt etmek kolaydır.Örneğin su ile sütü birbirinden kolaylıkla ayırt edebiliriz.Fakat etil alkol ile suyu kolay kolay ayırt edemeyiz. Maddeleri birbirinden ayırt ede bilmek için özkütle, erime noktası, donma noktası, esneklik ve özısı gibi ayırt edici özelliklerden yararlanılır. Bir maddenin birim hacminin kütlesine özkütle veya yoğunluk denir.Birim hacim olarak 1 cm3, kütle birimi olarak da g alırsak, özkütle birimi g/cm3 olur. Bir maddenin kütlesi(m) hacmi(v) bilinirse ;o maddenin özkütlesi (d), d=m/v bağıntısı ile bulunabilir. Bir maddenin kütlesi ile hacmi orantılı oalrak değişmektedir.Aynı madde için kütlenin hacme oranı sabittir. Uluslar arası birim sisteminde (SI) kütlenin birimi kg hacmin birimi m3 tür. Buna göre özkütlenin birimi kg/m3 olur. Yani hacmi 1m3 olan cismin kütlesi, özkütleyi verir. Günlük yaşantıda ve laboratuar ortamında kütle birimi olarak gram (g) , hacim birimi olarak litre (L)veya santimetreküp (cm3) kullanılmaktadır.Buna göre özkütle birimi g/L veya g/cm3 olmaktadır. Katıların Özkütlesi Özkütlenin ölçüle bilmesi için önce kütle ve hacim ölçülmesi gerekir.Kütle ve hacim ölçülmesi katı, sıvı ve gazlarda farklı yöntemlerle yapılmaktadır. Katılar geometrik bir şekle sahip olduklarında, boyutları ölçülerek hacim hesaplanır. Kütlede eşit kollu terazi ile ölçülür. Kütle/hacim oranından özkütle bulunur. Sıvıların Özkütlesi Sıvıları birbirinde ayırt etmenin en kolay yolu yoğunluğunu bulmaktır.Sıvıların yoğunluğu dansimetre yada piknometre ile ölçülür. Kütle/hacim oranı sıvının miktarına değil, türüne bağlıdır.Bu yüzden farklı olan sıvı maddelerin kütle/hacim oranları da farklıdır.Özkütle sıvılar için ayırt edici bir özelliktir. Sıvı karışımının özkütlesi bulunurken sıvıların birbiri içinde çözünüp, çözünmediğine dikkat etmeliyiz.Sıvılar birbiri içinde çözünüyorsa hacim küçülmesi olur, çözünmüyorsa olmaz. Eğer sıvılar birbiri içinde çözünmüyorsa karışımın özkütlesi: dk = mtop / vtop = m1 + m2 / v1 + v2 bağıntısından bulunur. Karışımdaki sıvıların hacimleri eşit ise : Dk = m1 + m2 / v1 + v2 = d1v + d2v / v + v bağıntısından bulunur. Karışımdaki sıvıların kütleleri eşit ise: Dk = m1 +m2 / v1 +v2 = m + m / m / d1 + m / d2 bağıntısından bulunur. Gazların Özkütlesi Gazların kütle/hacim oranını ölçmek,katı ve sıvılara göre oldukça zordur. Çünkü gazların çok büyük hacimleri doldurması kütlenin ve hacmin ölçülmesini güçleştirir.Ayrıca gazların hacimleri sıcaklık ve basınç etkisi ile önemli ölçüde değişmektedir.Bu nedenle gazların özkütlesi sabit değildir. Bazı Maddelerin Özkütleleri (Yoğunlukları) Katılar Madde ÖZKÜTLE (g/cm3)Gümüş10,50Bakır8,90Demir7,80Çinko7,10İyot4,30Kükürt2,40Yemek tuzu2,20Buz0,79Platin 21,4Altın19,3Kurşun11,3Bronz8,8Kalay7,29Alüminyum2,70Sodyum klorür2,16Potasyum nitrat2,11Pirinç8,4 Gazlar Madde ÖZKÜTLE (g/cm3)Karbondioksit1,8.10 üzeri-3Oksijen1,3.10 üzeri-3Hava1,29.10 üzeri-3Azot1,2.10 üzeri-3Helyum1,8.10 üzeri-4Hidrojen8,4.10 üzeri-5Klor3,21.10 üzeri-3Bütan2.52.10 üzeri-3Hidrojen klorür1,64.10 üzeri-3Amonyak7,71.10 üzeri-4Etilen1,26.10 üzeri-5 |
Sıvıların özkütlesinin ölçülmesinde dansimetre ya da piknometre’den yararlanma
Sıvıların özkütlesinin ölçülmesinde dansimetre ya da piknometre’den yararlanma
Yoğunluk ölçerler, doğrudan yoğunluğu verecek biçimde taksimatlandırılmış aygıtlardır; kimi zaman çeşitli sulu çözeltilerin derişimini tamamlamak üzere derecelendirilirler. Bu durumda kullanım biçimine göre aygıta asitölçer, alkolölçer, sütölçer vb. adları verilir. Yandaki şekilde yani Rousseau yoğunlukölçerinde sütun üzerinde bir mn işareti bulunan küçük bir başlık geçirilmiştir. Aygıt damıtılmış su içerisine atılır; başlık mn çizgisine kadar damıtık su ile doldurulursa su düzeyi sütunun 1 taksimatına gelir. Başlık bir başka sıvı ile doldurulursa, su düzeyindeki taksimat doğrudan yoğunluğu verir. Aygıt yoğunluğu bilinen sıvılar kullanılarak ayarlanır. Yoğunluk ölçer az miktardaki sıvıların yoğunluğunu ölçmeyi sağlar. http://www.mezatforum.com/forum/down/kimya/rousseau.jpg Sıvı içindeki hacimleri sabit olan, fakat ağırlıkları azalıp çoğaltılabilen sabit hacimli yoğunlukölçerler (örneğin Fahrenheit yoğunlukölçeri ) ve sıvı içindeki hacimleri sıvının yoğunluğuyla değişen sabit ağırlıklı yoğunluk ölçerler olmak üzere iki tür yoğunluk ölçer vardır. En çok kullanılan yoğunluk ölçerler sabit ağırlıklı yoğunluk ölçerlerdir. Sabit ağırlıklı bir yoğunluk ölçerle bir sıvının yoğunluğu yada bir çözeltinin derişimi,çok duyarlı olmamakla beraber oldukça çabuk belirlenir. Sabit hacimli yoğunluk ölçerler; dalan kısmın V hacimi sabit kalmak koşuluyla değişik özgül ağırlıklı sıvılar içine daldırılan yoğunlukölçerin dengede kalabilmesi için ağırlığının değiştirilmesi gerekir. Bu amaçla yoğunluk ölçerin üzerine yerleştirilmiş bulunan bir terazi kefesine işaretlenmiş kütleler konur. Eklenen yada çıkarılan kütlelerin ağırlıklarına göre sıvının özgül ağırlığı belirlenir. Sabit ağırlıklı yoğunluk ölçer. Sıvının özgül ağırlığı değiştiği zaman dalan kısmın V hacmi de değişir. Bu hacimdeki küçük değişmelerin değerlendirilmesi için yoğunlukölçerin üst tarafı üzerinde taksimat bulunan bir çubuk şekline getirilmiştir; bu çubuk üzerinden sıvının serbest yüzü hizasındaki değer okunabilir. Dolayısıyla sabit ağırlıklı yoğunlukölçerler özgül ağırlığın doğrudan doğruya okunmasını sağlarlar ve üzerindeki taksimat ne kadar sık ise o kadar duyarlıdırlar. Sudan daha ağır sıvılar için yapılan yoğunluk ölçerler saf suya daldırıldıkları zaman su düzeyi çubuğun üst tarafında bulunur; buna karşılık sudan daha hafif sıvılar için yapılanlar saf suya batırıldıklarında su düzeyi çubuğun alt tarafında yer alır. Bu araçlar üzerindeki taksimata göre yoğunlukölçer (bu durum da üzerindeki taksimat doğrudan doğruya yoğunluğu verir ve suya daldırıldıklarında 1 değeri okunur; taksimat çizgileri arasındaki mesafe aynı değildir.) yada asit ölçer, alkolölçer, tuzölçer, sütölçer vb. adlarını alırlar.Bunun nedeni üzerindeki özel taksimatın bir asit, alkol yada tuz çözeltisinin derişimini veya sütün içindeki yağlı maddelerin oranı vb. vermeleridir; bunlar su içinde 0 taksimatına kadar dalarlar. Baumé yoğunlukölçeri:Sabit ağırlıklı bir yoğunlukölçerdir.1961 yılından beri yasal olmayan(Baumé derecesi cinsinden) taksimatı gelişi güzel seçilmiş olmakla beraber Baumé tarafından tasarlanan araç ve birim kullanılarak herhangi bir çözeltinin derişiminin belirlenmesine olanak verir. __________________ |
Cevap : ÖzKütle (Yoğunluk) - Fen Bilgisi
Paylaşım İçin Teşekkürler
|
Powered by vBulletin®
Copyright ©2000 - 2025, Jelsoft Enterprises Ltd.