Evlat Hakkı İle İlgili Soru Ve Cevaplar
 

Sual: Baba, çocuğundan hangi yaşa kadar mesuldür?


CEVAP

Erkek çocuğundan akıl baliğ olana kadar, kızından ise evlenene kadar mesuldür.


Sual: Evladımı red edebilir miyim?


CEVAP

Baba, akıl-baliğ olan oğlundan mesul olmayı red edebilir. Evlatlıktan red diye bir şey yok. Emr-i maruf yapmayı, tevbesini, ziyarete gelmesini, hediyesini ve vâris olmasını reddedemez. Red ettim dese de geçerli değildir.


Sual: Baba, oğlunu evlendirmeye mecbur mudur?


CEVAP

Baba, oğlunu evlendirmeye mecbur değildir. Erkek çocuk, akıl-baliğ olduktan sonra, babasının mesuliyetinden çıkar. Fakir oğlunu evlendirmek ise babaya vaciptir.


Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Çocuğa güzel isim vermek, dinini öğretmek ve vakti gelince evlendirmek, evladın babası üzerindeki haklarındandır.) [Ebu Nuaym]


Sual: Büluğ çağına gelmemiş müslüman çocuğu, günah işlese, günah yazılır mı? Yahut küfre düşücü ifadeler kullansa kâfir olur mu?


CEVAP

Baliğ olmamış çocuk, daha mükellef [yükümlü] değildir. Günah yazılmaz. Küfür söz söylemekle kâfir olmaz. Anne babası günah, küfür olan şeyleri yaptırmamalıdır. Onlara günah olur.


Sual: Hediyeyi, mirası çocuklara eşit mi vermeli, ayrım yapılabilir mi?


CEVAP

Salih olan oğlan ve kızlarına hediyeyi, eşit miktarda vermek efdaldir. Bir kimse, malının hepsini çocuğunun birine verip diğerlerine vermese caiz olur. Bu mal, çocuğun mülkü olur. Fakat babası, salih çocukları arasında ayırım yaptığı için günaha girer. (Hindiyye)


Salih veya ilim tahsilinde olan çocuklarına daha çok mal vermek caizdir. Salâhları eşit ise, eşit vermelidir. Çocukları fasık olan kimsenin, miras bırakmayıp, salihlere, hayrata vermesi efdaldir. Çünkü, günaha yardım etmemiş olur. (Fetâvâyı Bezzâziyye)


Fasık çocuğa nafakadan fazla yardım yapmamalıdır.


Sual: Malımı çocuklarımdan dilediğime verebilir miyim?


CEVAP

Eğer çocuklar salih ise aralarında ayrım yapmak caiz olmaz. Fasıklara salih olanlardan az vermek caizdir. Kâfir ise hiç verilmez.


Sual: Cemiyetimizde, babası bilinmeyen piç denilen çocuklar var. Ana-babalarının günahları bu çocuklara da yazılır mı?


CEVAP

Kâfir çocukları bile, günahsız doğar. Bir hadis-i şerifte buyuruluyor ki:

(Veled-i zina, babasının günahını çekmez. Hiç kimse, diğerinin günahını yüklenmez.) [Hakim]


Sual: Çocuk doğunca neler yapmak gerekir?


CEVAP

Yedinci günü isim koymak ve başını kazıyıp, saçının ağırlığı kadar, altın veya gümüş, sadaka vermek ve mümkünse akika hayvanı kesmek, müstehabdır. (S. Ebediyye)


Sual: Dinimizde erkek çocuğu mu daha makbuldür?


CEVAP

Hayır, kız çocuğu daha makbuldür.


Sual: Çocuk ne zamana kadar emzirilir?


CEVAP

Çocuğu, altı ay kadar anne sütü ile beslemek kâfidir. Mama yiyecek hâle gelinceye kadar emzirmek vacip, bundan sonra, iki yaşına kadar müstehap, iki buçuk yaşına kadar ise, caizdir. Bundan sonra emzirmek günahtır. (Redd-ül Muhtar)


Sual: Kaç yaşına gelen kız çocuğunun odasını ayırmak gerekir?


CEVAP

On yaşına gelen kız ve erkek çocuğun yatak odasını birbirinden ve ana-babanın odasından ayırmalıdır. (Hadika)


Sual: Çocuk, hanım ve mala fitne denir mi? Fitne ne demektir?


CEVAP

Fitne imtihan demektir. Anarşi, bozgunculuk, günah, şirk, bela, düşman ve daha başka manalara da gelir. Mal, hanım ve çocuklar hayırlı olmazsa bela olur, fitne olur. Hadis-i şerifte de buyuruldu ki:

(Ya Rabbi, beni sevenlere, hayırlı mal ver! Bana düşmanlık edenlere de çok mal, çok evlat ver!) [İbni Asakir]


Çocuğu ve malı olan imtihan içindedir. İmtihanı kazanamazsa başı belaya girer, Cehenneme gider. Mal, çocuk ve hanım, cihad, namaz gibi ibadetlerden alıkoyabilir. Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:

(Ey iman edenler, hanımlarınız ve çocuklarınızdan size düşman olanlar vardır. Onlardan sakının!) [Tegabün 14]


(Mallarınız ve çocuklarınız sizin için elbette bir fitnedir.) [Tegabün 15]

Buradaki fitne de imtihan ve benzeri manalardadır.


İnsan, genel olarak malını iyi yolda kullanmaz. Bu bakımdan malı kendisi için düşman olmuş olur. Aslında mal, kılıç gibi bir nimettir. İyi kullanılmazsa sahibini keser. Evlat da, bir nimet iken, iyi terbiye edilmezse, ana-babaları ile birlikte Cehenneme gider. Nimet, düşman olmuş olur. Çoğunluk bu imtihanı kazanmadığı için, mala, hanıma ve evlada fitne, düşman gibi tabirler kullanılmıştır. Mesela, İskoçyalılar, genelde cimri oldukları için, her İskoçyalıya cimri gözü ile bakılır. Belki de içlerinde çok cömert olanları da vardır. Kayserililer, gözü açık olarak bilinir. (Okur-yazar değilim ama Kayseriliyim) denir. Kayseri’de gözü açık olmayan da vardır. Hüküm ekseriyete göre verilir. Peygamber efendimiz, (Zenginleri ve kadınları Cehennemde gördüm) buyurmuştur. Halbuki Cennete gidecek zenginler ve kadınlar da çoktur. (Ramuz)


Sual: Çocuklara büyüklerin ellerini öptürmek caiz mi?


CEVAP

Salihlerin elini öpmeye alıştırmalı. Menduptur.


Sual: (Çocuklarım büyüyünce kâfir olacaksa, şimdiden ölsün) demek caiz midir?


CEVAP

Caizdir. Hep hayır dua etmeye çalışmalıdır!


Sual: Kocamdan ayrıldım. Ondan olan oğlumu on yaşına kadar büyüttüm. Kötü olduğu için babasını tanıtmadım. Günah oldu mu?


CEVAP

Evet.


Sual: Beyimin ilk hanımından olan 5 yaşındaki çocuğunu, eve koymamaya hakkım var mı?


CEVAP

Küçük olduğu için hakkınız yoktur.


Sual: Yeni doğan çocukları tuzlamak gerektiği söyleniyor. Böyle bir şey var mı?


CEVAP

Tuzlamak gerekmez. Tuzlama diye bir şey yoktur. Anadolu’da bazı yerlerde yapılıyorsa da dini mahiyeti yoktur.


Sual: İki yeni doğan çocuğun 40 günlük olmadan bir araya gelmesinin bir mahzuru var mı?


CEVAP

Hiçbir mahzuru yoktur.


Sual: Benim bir kızım var, çok utangaçtır. Erkeklerin yanına çıkmaya, onlarla yüzü kızarmadan konuşmaya utanıyor. Bu bir hastalık mıdır?


CEVAP

Utanmak çok iyidir. Peygamber efendimizin hayasından yani utanmasından bahsedilirken, (Resulullahın hayası, bâkire İslam kızlarının hayalarından daha çoktu) buyuruluyor. Kadınlar için utanmak fazilettir. Hadisi şerifte buyuruluyor ki:

(Haya on kısımdır biri erkeklerde, dokuzu kadınlarda. Böyle olmasaydı kadınlar, hayvanlar gibi, erkeklerin ayakları altına, dökülürdü.) [Deylemi]


Sual: Aldığımız elbiseleri, çocuklara ariyet verirsek, birininkini öteki çocuğa giydirebilir miyiz?


CEVAP

Âriyet verilince uygun olur.


Sual: Öğretmek için akıl baliğ oğulun elini öpmek haram mı?


CEVAP

Hayır.


Sual: Vazife icabı dövmek gerektiğinde, ne yapmalı?


CEVAP

Terbiye için baba oğlunu, hoca talebesini hafif dövebilir. Tokat atamaz. Başka ceza vermeli.


Sual: Kaç yaşına gelen kız çocuğunun odasını ayırmak gerekir?


CEVAP

On yaşına gelen kız ve erkek çocuğun yatak odasını birbirinden ve ana-babanın odasından ayırmalıdır. (Hadika)