Pavlov’Un Deneyi
 

Videoyu Göremeyenler Tıklayınız














Sanırım çoğunuz biliyorsunuzdur ancak izlememişinizdir...


Bir çoğumuz apansız şimşek çaktığında, ya da beklenmedik bir çığlık duyduğumuzda yerimizden sıçrarız. Bu davranış bir tehlike karşısında olduğumuz düşüncesinden doğmamakta, doğrudan oluşmaktadır. Düşünmek için zaman da yoktur zaten. Karanlıktan aydınlığa çıktığımızda gözlerimiz elimizde olmadan kamaşır; sert bir hareketle yüzyüze geldiğimizde irkiliriz. Nefes borumuza küçük bir yemek kırıntısı kaçtığında öksürmeye, üşüdüğümüzde titremeye başlarız.

İstenç dışı oluşan bu tür davranışlara refleks denir. Yeni doğan çocuğun ağlaması tipik bir reflekstir; herhangi bir öğrenme ya da koşullanma gerektirmez. Refleks, insana özgü bir davranış değildir; daha çok hayvanların sergilediği doğal bir tepkidir. Davranışlarımızın küçük bir bölümünü kapsayan doğal tepkilerimizi değiştiremeyiz. Oysa sosyal ilişkiler içinde kazandığımız davranışlarımızın genellikle basit bir "etki - tepki" tekdüzeliği içinde kaldığı söylenemez; bunlar arasında refleks görünümünde olanlar bile değişime açıktır. Bu, bir ölçüde hayvanlar için de doğrudur.

Örneğin, sorulduğunda adımızı hemen söylememiz; "iki kere iki kaç eder" sorusunu "dört" diye yanıtlamamız; telefon çaldığında ahizeyi kaldırır kaldırmaz "alo" dememiz; gömleğimizi iliklememiz, ayakkabı bağını bağlamamız, vb. davranışlarımız düşünme gerektirmeyen refleks türünden hareketlerdir.

Bilindiği üzere, yiyecek (örneğin bir kemik ya da et parçası) gördüklerinde köpeklerin ağızları sulanır, kimi hallerde salyaları akar. Aslında bu doğal refleks, derece farkıyla insanlarda da görülen bir olaydır. Ayrıca insanların ağzının sulanması için, doğrudan yiyecek görmeleri de gerekmemektedir. Yatılı okul öğrencileri, öğle yemeği öncesi zilin çalmasıyla ağızlarının nasıl sulandığını çok iyi bilirler.

Pavlov, aynı koşullanmanın köpeklerde de olup olmadığını ortaya koymak istedi. Yaptığı deney basitti: Odasında tuttuğu köpeğe bir zil sesinden sonra yiyeceğini verdi. Bu uygulama düzenli olarak birkaç hafta sürdürüldükten sonra köpeğin ağzının sulandığını gördü. Hayvan doğrudan yiyeceğe gösterdiği refleksi artık zil sesine de göstermekteydi.

Pavlov’Un Deneyi
 

Daha çok madde bağımlılığında fazlasıyla işe yaradığını düşündüğüm yöntemdir...

Örnek vermek gerekirse bir sigara bağımlısı kahve veya çay görünce sigara aklına gelir..

Bir alkol bağımlısı pikniğe gittiğinde mangal gördüğünde rakı aklına gelir...

Aşktan örnek verdiğimizde sevgiliniz ile bir şarkı dinlediğinizde ve o şarkıyı sonradan tekrar dinlediğinizde sevgiliniz aklınıza gelir...

Bunlar bu durumlara koşullanma olduğundandır.. Yani sigaranın hep çay ile içilmesi, alkolün piknikte yada meze ile tüketilmesi...

Sigara bağımlısı çayı sigarasız içmeye başladığında, alkol bağımlısı eti veya mezeyi alkolsüz almaya başladığında, sevgilisinden ayrılan bir kişi o şarkıyı onsuz dinlemeye başladığında beyinin unutma özelliği devreye girmektedir...Bu elbette uzun bir süreçtir ancak bitirilemeyecek bir süreç değildir..Çünkü beyinin unutma özelliği vardır...Öyle olmasa geçmişte yaşadığımız her acıyı hatırlasak nasıl katlanabilir ve güzel bir hayat sürebilirdik ki?