ForumSinsi - 2006 Yılından Beri - Ehec Bakterisi Can Almaya Devam Ediyor

Kısa bir süre önce, öncelikle Almanya olmak üzere bazı Kuzey Avrupa ülkelerinde öldürücü bağırsak enfeksiyonları görülmeye başladı. Kanlı ishalle seyreden bu hastalıkta, hayatını kaybedenlerin sayısı giderek artıyor.
Yapılan incelemelerde bu hastalığa yol açan etkenin, EHEC olarak kısaltılan Entero Hemorajik Escheria Coli bakterisi olduğu belirlendi.

Virüs değil bakteri
Bu arada birçok medya kuruluşunda ve internet sitesinde yer alan haberlerde, bu hastalık etkenine ‘virüs’ denildiğini görüyor olmalısınız. Bu da, ülkemizde sağlık haberciliğinin ne kadar vahim durumda olduğunun bir göstergesi. Bilgi verme ve tavsiyelerde bulunma iddiasında olan bu kuruluşların, daha ‘virüs’ ile ‘bakteri’ arasındaki fark gibi temel konuları bilmemesi, üzüntü veren ve güven kaybına yol açan bir durum.
Neyse biz konumuza dönersek, EHEC’in bu ülkelere, İspanya’dan ithal edilen salatalık ve marul gibi sebzelerden ulaştığı da belirlendi.

E. Coli bakterileri bağırsaklarda bulunur
Escheria Coli ( E. Coli ) grubu bakteriler, bağırsaklarda yaşayan ve dışkının önemli bir kısmını oluşturan canlılardır. Bunların önemi bir kısmı hastalığa neden olmazlar ama aralarında EHEC gibi tehlikeli olanların varlığı da unutulmamalı. Yapılan bir tahlilde E. Coli bakterilerini bulunması, orada dışkı kökenli bir kirlenme olduğunu gösterir. Böyle bir ortamda ya da maddede, dışkı yoluyla bulaşabilecek başka bakteri, virüs ya da parazitlerin bulunabileceği de varsayılır. Sebzelerde ve salata malzemelerinde bunların bulunma nedeni, genellikle tarla ve bahçelerin, kanalizasyon suları ile sulanmasına bağlıdır.

Hastalık belirtileri
EHEC, bir vücuda girince, kusma ve ishal gibi, gıda zehirlenmesi belirtileri gösteriyor. Bu tabloda ishal genellikle kanlı olarak görülüyor. Bu bakterinin kan hücrelerine etkisi, ürettiği toksinlere bağlı olarak ortaya çıkıyor. Toksinlerin oranı arttıkça, kan hücrelerinden alyuvarlarda parçalanma oluşuyor. Hastaların durumu, kusma ve ishal nedeniyle sıvı ve tuz kaybına bağlı olarak bozulmanın yanı sıra, parçalanan kan hücrelerinden açığa çıkan maddelerin böbreklerin süzme birimleri tıkamasına bağlı olarak oluşan böbrek yetmezliği nedeniyle de tehlikeye giriyor. Böbrekler nedeniyle oluşan bu tabloya Hemolitik Üremik Sendrom (HUS) ad veriliyor.

Antibiyotik tehlikeli olabilir
Hastalığın bakterilere bağlı olması ve bakterilere bağlı hastalıklarda antibiyotiklerin başarılı etkilerine rağmen, EHEC tablosunda antibiyotik kullanımı bazen tehlikeli de olabilmektedir. Bunun nedeni de, antibiyotik kullanıldığında, parçalanan bakterilerden ortaya çıkan tehlikeli toksinler. Yoğun olarak salınan toksinler, bazen hastanın ölümüne bile neden olabilmektedir. Bu nedenle, EHEC şüpheli hallerde doğru antibiyotiği seçerek çok erken dönemde, henüz bakteriler çoğalmadan kullanmak, eğer bu mümkün olamıyorsa, antibiyotik kullanmadan, sıvı ve elektrolit (tuz ve benzerleri) tedavisi yapılmalı. Bu arada ishal durdurucu ilaçların kesinlikle kullanılmaması gerektiğini de hemen belirtelim. İshal, bağırsaklardaki bakterilerin uzaklaştırılmasını sağlamak için, vücudun doğal bir önlem alma yöntemidir. Mikroplu dışkı bağırsaklarda kaldığı sürece, bakterilerin üreyip sorunun ağırlaşması gibi bir sonuçla karşılaşılacağını unutmayın.

Temizlik önemli
Tüm sağlık sorularında olduğu gibi, EHEC’de de korunmak, her şeyden önemlidir. Özellikle marul, ıspanak gibi geniş yapraklılar daha önemli olmak üzere tüm sebze ve salata malzemesini, çilek gibi toprağa yakın yetişen meyveleri, temiz su ile itina ile yıkamayı ihmal etmemek gerekiyor. Tabii ki bu arada yerel yönetimlere de düşen önemli bir görev var, o da gıda güvenliği konusunda çok titiz bir şekilde denetim yapmak

Dr. Gündüz Tezmen
Dahiliye (İç Hastalıkları)