Haydar Paşa (Koca)
 

Haydar Paşa (Koca)

Osmanlı vezîri. 1512 yılında Ispartanın Gelendost ilçesinde doğdu. Eğridir ve Akşehir medreselerinde tahsil gördü. Daha sonra İstanbula gelerek Mîmarağa Ocağına, sonra da Dârüssanâyi Odasına girdi. Mîmarağa yardımcısı ve dârüssanâyi kalfası oldu (1530).


Tersâne yapma vazîfesi verildi. Haliç Tersânesinin yerinde havuzlar ve depolar yaptırdı. Ciddede ilk Türk donanma üssünü kurdu. Anadoluda çeşitli kanal ve köprülerin, Selimiye Kışlasının, Ulukışladaki Büyük Kışlanın plânlarını hazırlamak ve inşâ etmekle görevlendirildi. Bu çalışmaları netîcesinde bir tuğlu paşalık rütbesi verildi.


Budinin fethine ve İran seferine katıldı. Osmanlı-Macar görüşmelerinde Osmanlı heyetine başkanlık etti. Zigetvar kuşatmasına kumandan olarak katıldı(1556). Baboca Kalesini ve Köstenceyi aldı. İkinci Selim zamânında ikinci vezirlikten kubbe vezirliğine getirildi. Anadolunun îmârı için hazırladığı plânı pâdişâha takdim etti. Kıbrısın fethine ve İnebahtı Savaşına katıldı. Tunus beylerbeyliğine getirildi. Halkulvâd Savaşında birleşik Venedik-İspanyol ordusunu yendi. 1575te Cezâyir, 1582de Sivas beylerbeyliğine tâyin olundu. 1583te Özdemiroğlu Osman Paşa ile birlikte İran seferine katıldı. 1588de Gencenin fethini temin etti.


1595te Sultan Üçüncü Mehmed tarafından İstanbula çağrıldı. Eflak seferine iştirâk etti. Bükreş önlerinde şehid düştü(1595). Arapça, Farsça, Rumca, Fransızca ve Macarca bilirdi.