Çayönü Höğüyü
 

Çayönü höyüyü


Diyarbakır'ın Ergani ilçesine bağlı Sesverenpınar (Hilar) yakınlarında bulunan, eski adı Kotaberçem

(Çayboyu) olan tarih öncesinden kalma bir höyüktür.

Çayönü'nde kazı çalışmaları İstanbul Üniversitesi'nden Halet Çambel ve ABD'li arkeolog

Robert J. Braidwood tarafından 1964 yılında başlatılmıştır.

Avcı-toplayıcılıktan tarıma geçişin izleri bulunmuştur. Höyük çevresinde resimli resimsiz mağaralar,

mağara duvarları kullanılarak yapılmış evlerin izleri bulunmaktadır. M.Ö. 7500-6250 arasına

tarihlendirilen yerleşimde neolitik ev yapılarını görülmektedir. Izgara planlı, yuvarlak planlı,

taş tabanlı, kanallı, dikdötgen planlı yapıları oldukça ilginçtir. Kullanım şekilleri spesifik bir

yaklaşımla değerlendirilir. Dünyada bilinen ilk ticaret merkezidir. Höyük şu an her türlü tahribata

açık bir durumda bulunmaktadır. Her iki arkeolog emekli olunca Profesör Doktor M. ÖZDOĞAN 1991 yılına

kadar devam etmiştir. Çayönü'nün en bilinen yapısı 'Skull Building' (kafatası binası) olarak

adlandırılmıştır.