İffet Duygusu Hayâ
 

İFFET DUYGUSU HAYÂ


Muhterem Müslümanlar!

Yüce dinimiz İslam’ın insanlığa öğrettiği ve müminlerde bulunmasını istediği güzel vasıflardan birisi de hayâ sahibi olmaktır. Utanma duygusu demek olan hayâ; Allah’a duyulan saygı nedeniyle ahlak dışı kötü işlerden kaçınmak demektir. Hayâ, İslam ahlakının özü, imanın da bir cüzüdür. Bunun içindir ki Peygamber Efendimiz (sav) bir hadis-i şeriflerinde şöyle buyurmuşlardır: “İman yetmiş küsur şubedir. En üstünü Allah’tan başka ilah bulunmadığına iman etmek, en alt derecesi de insanlara zarar verecek şeyleri yoldan kaldırmaktır. Hayâ da imandan bir şubedir.”(1)
Aziz Müslümanlar!
İnsan; sağduyusu, inancı ve hayâ duygusu ile nefis ve şeytanın kötü telkinleri arasında mücadele halindedir. Allah inancı sağlam ve hayâ duygusuna sahip insan, iyilik ve güzelliklere yönelir, kötülük ve haramlardan uzak durur. Buna karşılık, Allah inancı zayıf, hayâ perdesi yırtılmış ya da aşınmış, nefsine ve şeytana yenik düşmüş insan ise çekinmeden kötülük ve haramları işleyebilir. Nitekim Sevgili Peygamberimiz (sav) “Eğer utanmıyorsan dilediğini yap.”(2) hadisiyle hayâ duygusunun arka plana atıldığı takdirde insanın çirkin bir işi rahatlıkla yapabileceği uyarısında bulunmaktadır. Bu yönüyle hayâ; insanın söz ve davranışları üzerinde düzenleyici bir role sahiptir. Fert ve toplumun günlük hayatta sergileyeceği hareketlerin süzgeçten geçirilmesini sağlar.
Bu bakımdan utanma duygusu, toplumsal barış ve huzura da önemli katkıları olan insani ve imani bir haslettir.




Değerli Kardeşlerim!

İnsanın sahip olduğu hayâ duygusu; İslam’ın tarif ettiği hayâ ile beslenip geliştirilmezse sarsılıp yıkılabilir. Bu hayâ hissi, “Şüphesiz Allah, sizin üzerinizde her şeyi görüp gözetendir.”(3) ayetinde ifade edilen anlayışla beslenmelidir. Bunun devam ettirilmesi de imana bağlıdır. Sevgili Peygamberimiz (sav)“Hayâ imandandır” “Hayâ tamamıyla hayırdır. ” “Utanma duygusu ancak hayır getirir.”(4) buyurarak bu konuya dikkat çekmektedir.

Değerli Müminler!

Müslüman; dilini batıl olan şeyleri konuşmaktan, gözünü harama bakmaktan, kulağını gizli sırları dinlemek ve ayıpları ortaya çıkarmaktan uzak tutmak zorundadır. Kişi midesini haramdan koruyup az da olsa helal olan ile yetinmeli, zamanını Allah’ın rızasına uygun olarak değerlendirmeli, elinde olan imkânları hayırlarda kullanmalıdır.
Sözün özü; hayâ duygusu: insanı, yaratan ve yaratılan karşısında yücelten insani bir erdemdir. Hayâ, imanın en mükemmel derecesidir. İnsanlığın zirvesi, hayatın süsü ve ziynetidir. Bu sayede insanlık huzur ve rahata kavuşur. Hayâ, sahibini daima iyiliğe götürür. Hutbemi bir Hadisi şerif ile bitiriyorum “Edepsizlik ve kötü sözün girdiği şey çirkinleşir. Hayânın girdiği şey ise ancak güzelleşir.”(5)
HAZIRLAYANIN ADI:Eyup KARAKELLE
ÜNVANI: Kars İl Vaizi
__________

[1]Müslim, İman,58,
[2]İbrahim Canan, K.Sitte, C.6,S.333
[3] Nisa 4/1
[4]İbrahim Canan, age.5/294;Tirmizi, Haya [5]Canan,K.Sitte,C.6,S.339