Kerkük - İrak
 

Kerkük Nüfusu - Kerkük Coğrafyası - Kerkük Hakkında - Kerkük Resimleri

Kerkük (Arapça: كركوك; Kürtçe: كه-ركووك / Kerkûk; Süryanice: ܐܪܦܗܐ Arrapha), Irak Federal Cumhuriyeti'ndeki Kerkük ilinin başkenti olan şehirdir. Ülkenin başkenti Bağdat'ın 236 km kuzeyinde, Erbil'in 83 km güneyinde, Musul'un 149 km güneybatısında, Süleymaniye'nin 97 km batısında, Tikrit'in 116 km kuzeydoğusunda yer almaktadır.

Tarih


Daha öncesinde şehir sırasıyla Erbil Beyliği (1144 - 1209), Musul Beyliği (1127 – 1233), Kerkük Beyliği (1230), Kara Koyunlu Devleti(1411 - 1470) ve Ak Koyunlu Devleti (1470 - 1508) hakimiyeti altında bulunmuştur.

Osmanlı dönemi


1519'da Osmanlı Devleti tarafından ilhak edilmeden önce Gökyurt olarak anıldı.


Osmanlı döneminde (1918 yılına kadar) Musul Vilayeti ile Kerkük Müstakil Mutasarrıflığı halinde idare ediliyordu. Erbil şehri Kerkük'e, Hanekin şehri de Bağdat'a bağlı birer kara merkezi konumunda idi.

Irak dönemi


Kerkük, 1926 yılında İngiltere ile Türkiye arasında imazalanan Ankara Antlaşması'yla Birleşik Krallık Mezopotamya Mandasının kontrol altındaki Irak Krallığı'na devredilmiştir.


1957 yılından günümüze kadar gelen süreç içerisinde Irak iktidarları Kuzey Irak'taki idari şekilleri değiştirerek, bölgeyi Araplaştırmaya çalışmıştır. 1976'dan sonra Irak'taki idari yapı yeniden değiştirilmiş, yeni vilayetler ortaya çıkartılarak, Irak'ın il sayısı 18'e çıkartılmıştır.


Şemsettin Sami tarafından 1897'de yayımlanan Kamus-ul-A’lam (قاموس الأعلام) adlı eserinde Kerkük'ün % 75'inin Kürt, geri kalanın da Türk, Arap ve diğerleri olduğunu ve şehirde 760 Yahudi ve 460 Keldaninin de olduğunu belirtmiştir.


1957 yılında yapılan nüfus sayımında Kerkük'te 178.000 Kürt, 48.000 Türkmen, 43.000 Arap ve 10.000 Asur-Keldani Hristiyanlarının yaşadığı belirtilmiştir.


Tarihçi David McDowell'in A Modern History of the Kurds (Kürtlerin Çağdaş Tarihi) kitabındaki iddiasına göre, Irak Türkmenleri nüfusun asıl ana öğesini oluşturuyordu, 1930 ve 1940'larda Kürtler yerleştirilmiş ve 1959'e kadar nüfusun yarısı Türkmenler ve diğer yarısı Kürtler, Araplar, Süryaniler ve Ermenilerden ibaretti.