Gediz Taarruzu
 

Gediz Harekatı - Kuvve-i Seyyare hareketleri - Ali Fuat Paşa ve milis örgütleriKuva-yı Milliye’nin tasfiyesiyle ilgili bir olay da Gediz Harekatı idi. Bazı komutanlar, Yunanlıların Gediz’de bulunan kuvvetlerinin çok ilerlemiş ve ana kuvvetlerinden uzaklaşmış olduğu için kolay yenilebileceklerini düşünüyorlardı. Oysa M. Kemal Paşa, Yunanlılara karşı küçük, yerel taarruzlar yapılmasını istemiyordu. Bu çeşit saldırılar bir başarı sağlayamayacağı gibi, başarısızlık durumunda, ordunun ve milletin maneviyatı bozulur görüşündeydi.


Onun stratejisi daha Erzurum’da iken belirlenmişti. Doğu’da önce Ermeni cephesi tasfiye edilecek, Güney’de Fransızlarla gerilla savaşı yapılıp, bu cephede tasfiye edilecek ve sonunda yalnız Yunan ordusu kalacaktı. Bu tarihe kadar da Yunan ordusu gerilla savaşıyla oyalanacak ve düzenli ordu kurulduktan sonra da Yunan ordusu, kesin bir taarruzla “Anadolu’nun Harem-i ismetinde” yok edilecekti. Batı Cephesi Komutanlığı ve Kuvve-i Seyyare Komutanlığı birlikte bir taarruzla Yunan tümenini yeneceklerini düşünerek Genelkurmay’a başvurup, taarruz izni istediler.


Yunanistan’da iç durum karışık idi. Kralcılar Venizelos’a karşı mücadele ediyorlardı. Bürokrasi ve özellikle ordu içine yansıyan bu durum Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümetince de yakından izleniyordu. Bundan yararlanmak amacıyla 4 Eylül 1920′de Türk uçakları Yunan ordusuna bildiriler attı. Bildiri şöyleydi: “Anadolu Türk’tür ve büyüktür. Kimin uğruna kanınızı döküyorsunuz! Atina ateşler içinde. Evlad-ü ayaliniz (çoluk çocuğunuz) birbirine karıştı. Bunu yapan İngilizlerdir. Kendi emellerini elde etmek için sizi alet ediyorlar. Görüyorsunuz ki, hiç bir İngiliz kanını dökmüyor. Bu felaketlere sebep olan da Venizelos’tur.


Akıllı bir vatandaşınız Venizelos’u vurdu. Ve bütün felaketlerin müsebbibi olan Venizelos öldü. Atina ateşler içindedir. Konstantin taraftarlarını yağma ediyorlar. Onlar da mukabele ediyorlar. Gittikçe etrafınızı ateş alacaktır. Sizin evlatlarınız bu tarafta değil, Atina’dadır. Tarlalarınız, fabrikalarınız oradadır. Hepsini yağma ediyorlar. Milletlerin birbirini kırmaları günü çoktan geçti. Gözünüzü açın. Sonra vaziyetiniz pek fena olacak ve halkın intikamından kurtulamayacaksınız. İşte doğru yol”. Bir yüzü Türkçe, diğer yüzü Yunanca olan bildiri, Türk yetkililerin Yunanistan’ın iç durumunu yakından izlediğini gösteriyordu. Kralcıların, Venizelos yanlılarla olan mücadelesi gittikçe artıyor ve Venizelos seçime zorlanıyordu.


Bu arada Kuvve-i Seyyare, düzenli ordu aleyhinde propaganda yapıyordu. “Ordudan fayda yoktur, dağılsın, hepimiz Kuva-yı Milliye olalım” sözleri halk arasında ve Meclis’te çok etkili duruma geldi.


Ethem’le anlaşan Ali Fuat Paşa da milis örgütleriyle birlikte Yunanlılara, taarruz etmelerini istiyordu. Cepheye gelen İsmet Bey ile görüştüler. İsmet Bey, yeterince eğitim ve cephanesi bulunmayan ordunun yerel ve geçici bir başarı için kullanılmamasını istedi ve Yunan ordusunun malzeme ve insan sayısı bakımından çok üstün olduğunu belirterek taarruz yapılmaması için diretti. Ali Fuat Paşa taarruzu ertelediyse de, birkaç gün sonra taarruza karar verildiğini Genelkurmay’a bildirdi. Sonunda Batı Cephesi Komutanı, Kuvve-i Seyyare ile birlikte 14 Ekim 1920′de Gediz’de bulunan Yunan kuvvetlerine taarruz etti. Dalgalı, disiplinsiz ve emir komuta düzeni bozuk harekatta Türk ordusu yenildi. Yunan ordusu karşısında yenilen Türk kuvvetleri geri çekildi. Gediz taarruzu genel bir yenilgiyle sonuçlandı.


alıntı