Gümrü Antlaşması
 

Gümrü Antlaşması - ANtlaşmalar

Gümrü Antlaşması, Kurtuluş Savaşı sırasında Türkiye Büyük Millet Meclisi ile Ermenistan arasında 3 Aralık 1920'de imzalanan antlaşmadır. Ayrıca TBMM'nin uluslararası alanda imzaladığı ilk antlaşmadır.


30 Ekim 1918 Mondros Mütarekesi'nden sonra Osmanlı Devleti, Brest Litovsk Barış Antlaşması hükümlerine rağmen Kafkasya Cephesindeki birliklerini geri çekmek zorunda kalmıştı. Yeni kurulan Bolşevik rejiminden yardım alan Ermeniler 1919'da Doğu Anadolu'da bazı bölgeleri işgal etmişti. Eylül-1920'de taarruza geçen Doğu Cephesi komutanı Kazım Karabekir karşısında yenilgiye uğrayıp, Misak-ı Milli sınırları içinde olan Sarıkamış, Kars, Ardahan, Artvin ve Batum'u kaybedip, Gümrü de işgal edilince, barış görüşmeleri 22 Kasım 1920'de Gümrü'de başladı.


Ermenistan Taşnak Hükümeti ile Türkiye arasında imzalanması planlanan Gümrü Anlaşması ile doğudaki harekat sona erdi. Kars sancağının bütünü, anlaşma öncesi Ermenistan'ın elinde bulunan Kulp (Tuzluca) kazası Türkiye topraklarına katıldı. Antlaşmanın 10. maddesiyle Ermenistan, Doğu Anadolu'da bir miktar toprağın Ermenilere verilmesini öngören Sevr Antlaşması'nı yok sayacağını kabul etti. Türkiye sınırları içinde Ermenilerin çoğunlukta bulunduğu hiçbir bölge olmadığı kabul edildi. Erzurum-Bakü demiryolu açıldı. Türkiye-Sovyetler arasında doğrudan bağlantı bu yolla sağlanarak Türkiye'nin bu devletten yardım alması kolaylaştı. Türk kuvvetleri doğudan emin bir şekilde güney ve batıda savaşma olanağı buldular. Antlaşmanın imzalanmasından bir gün sonra Ermenistan, Bolşevik Kızıl Ordu'nun denetimine girince burada bir Sovyet Hükümeti kurulduğu için Gümrü Antlaşması onaylanamadı. Bunun yerine Moskova Antlaşması ve Kars Antlaşması imzalanarak yürülüğe girdi.

Maddeleri


Türk-Ermeni sınırı Aras Nehri-Çıldır Gölü hattına kadar uzanacaktır.

Ermenistan,Sevr Antlaşması'nı tanımayacaktır.

Ermenistan,Türkiye'ye karşı hiçbir düşmanca harekette bulunmayacaktır.

Kars ve Çevresi TBMM Hükümeti'ne verilecektir.

Göç edenlerin geri dönmesine olanak tanınacak


Önemi


Antlaşma,TBMM'nin uluslar arası alandaki ilk askeri ve siyasi başarısı olup,imzaladığı ilk antlaşmadır.

TBMM'yi ve Misakımilli'yi tanıyan ilk devlet Ermeni Devleti olmuştur

Doğu Cephesi büyük ölçüde kapanmıştır


http://frmsinsi.net/images/forumsins...sinsi.net_.jpg


Kâzım Karabekir Gümrü Antlaşması'nı imzalamak için yola çıkmadan önce