Kutlu Adalı Ölümü - 6 Temmuz 1996
 

Kutlu Adalı Kimdir - Kutlu Adalı Neden Öldü - 1996 Kutlu Adalı - Kutlu Adalı Neden Öldürüldü

1935 yılında Lefkoşa'da doğan gazeteci, şair ve yazar Kutlu Adalı, 6 Temmuz 1996 günü kontrgerilla tarafından öldürüldü. Adalı, Kıbrıs'ta iki halkın kardeşçe bir arada yaşamasını savunuyordu. Öldürülmeden önce Sivil Savunma Teşkilatı'nı teşhir eden yazılar yazıyordu. Özellikle Sen Barnaba Manastırı'na yapılan baskınla ilgili yazdıkları yüzünden, Korgeneral Galip Mendi tarafından tehdit edildi.


Kutlu Adalı 1935'te Lefokşa'da doğru. İlk, orta ve lise öğrenimini Antalya'da gördü. 1954 yılında Kıbrıs'a geri döndü. 1950'lerden itibaren kitaplar ve dergilerde yazılar yazmaya başladı. Kendisine ait Beşparmak Yayınevi'ni 1959'da kurdu. Beşparmak adlı kültür dergisini çıkardı. Söz, Ortam, Kıbrıs Postası ve Yeni Düzen gazetelerinde köşe yazarlığı yaptı. Yaşamı boyunca şiir yazmaya da devam etti.


1961 - 1972 yılları arasında Rauf Denktaş'la birlikte çalıştı. Onun özel kalem müdürlüğünü yaptı. Ancak sonradan yolları ayrıldı. Denktaş'a muhalif bir çizgi izlemeye, Kıbrıslılık bilincini öne çıkarmaya başladı. Kıbrıs Türk Barış Derneği ile Bağımsız ve Federal Bir Kıbrıs İçin Temas Grubu'nun kurucuları arasında yer aldı.


Öldürülmeden önce Yeni Düzen Gazetesi'nde özellikle Sivil Savunma Teşkilatı'na dair yazdığı yazılar dikkat çekti. Sivil Savunma Teşkilatı, başkanlığını Korgeneral Galip Mendi'nin yaptığı karanlık bir teşkilattı. Adada kontrgerilla faaliyetlerini örgütlediği ve yönettiği iddia ediliyordu. Gazi Mağusa'da bulunan Saint Barnabas Manastırı'na 14.03.1996'da düzenlenen askeri baskının, Sivil Savunma Teşkilatı tarafından gerçekleştirildiğini öne sürüldü.


Bu tarihte saat 19:00 sularında Albay Koparır komutasında bir manga asker St. Barnabas Müzesi'ne gelmiş ve bekçilere bir tatbikat yapacaklarını söyleyerek içeri girmişti. Bir süre sonra sivil plakalı bir araba gelmiş, içinden dört kişi inerek kiliseye girmişti. Sonra bunu üç sivil araba daha izlemişti. Saat 23:00 sularında askerler ve sivil şahıslar kiliseden ayrılmış, bekçiler sabah içerisinin kazılmış olduğunu görmüşlerdi.


Kutlu Adalı'ya göre baskında manastıra gömülü bir ganimet veya hazine çıkartılmıştı. Geldiği söylenen ve plakaları belli olan arabaların Sivil Savunma Teşkilatı'na ait olduğunu öne sürüyordu. Bu yazılarıyla birlikte Adalı tehditler almaya başladı. Eşinin iddiasına göre, tehditlerden biri bizzat Galip Mendi'den gelmişti. Adalı cinayetinden önce Abdullah Çatlı'nın Ada'ya geldiği de iddia edilmiş ve bu iddia yalanlanmamıştı.


Korgeneral Mendi, 2000 yılında K.Kıbrıs Güvenlik Kuvvetleri Komutanı olarak atandı. Kıbrıs halkının geniş kesimleri bu atamaya şiddetli tepki gösterdi. Bu arada, Kutlu Adalı'nın öldürülmesinin ardından, Kıbrıs Türk Kesimi Meclisi'nde bir araştırma komisyonu kurulmuş, ancak komisyon cinayetin üzerinden yıllar geçmiş olmasına rağmen bir sonuca ulaşamamıştı. Kutlu Adalı'nın eşi İlkay Adalı insanüstü bir gayretle davayı AİHM'ne taşıdı.


AİHM yargıçları, 2003 yılının haziran ayında Lefkoş ara bölgedeki Ledra Palace Oteli'nde Korgeneral Galip Mendi'nin ifadesini aldılar. Mendi, Saint Barnabas manastırına gizli bir operasyon yapıldığını ilk kez bu esnada kabul etmişti. AİHM'deki dava tutanaklarının 23, 24, ve 25. sayfalarında yer alan ifadelerine göre Mendi, AİHM yargıçlarına olayı şöyle aktarıyordu: "Tabii Saint Barnabas olayı, Kutlu Adalı Bey'in vefatından yanılmıyorsam üç ya dört ay önce basına yansıyan, size göre bir 'olay'dı, bana göre bir faaliyetti. O olay ile ilgili sadece bildiğim bazı şeyleri söylemek istiyorum. Saint Barnabas olayı ile Sivil Savunma Teşkilatı Başkanlığı'nı ilişkilendirme çalışmaları oldu. Hatta Kutlu Adalı Bey'in öldürülmesini bu Saint Barnabas'taki faaliyet ile ilişkilendiren kişiler oldu. Saint Barnabas, o dönem Barış Kuvvetleri Komutanlığı'mızın yaptığı huzura yönelik, teröre yönelik faaliyetlerden bir tanesiydi."


Mendi, kontrgerilla faaliyetleri yürüttüğünü bu şekilde açıkça ifade ediyordu. AİHM davası sonucunda Türkiye, bu cinayette adı anılan Mendi'yi hiç sorgulamadığı gerekçesiyle 95.000 avro para cezasına çarptırıldı. Daha sonra Kocaeli Garnizon Komutanlığı'na atanan Mendi, Ergenekon örgütünün kurucusu ve üyesi olmakla suçlanan emekli orgeneraller Hurşit Tolon ve Şener Eruygur'u tutuklu bulundukları Kandıra F Tipi Cezaevi'nde TSK adına ziyaret etti. Bu ziyaretin yankıları büyük oldu. Kutlu Adalı'nın eşi İlkay Adalı, eşinin ölümünde kısa süre önce Galip Mendi'den tehdit telefonları aldığını ve Mendi'nin bunu mahkemede kabul ettiğini ifade etti.


"Kıbrıs'ta 'Evet - Hayır' oylaması yapılacağı zaman Galip Mendi, Muzaffer Tekin'le birlikte gelip burada, köyleri gezip 'Hayır' oyu verilmesi hususunda halka telkinde bulundular" diyen İlkay Adalı, yine faili meçhul suikastlarla öldürülen Uğur Mumcu'nun eşi Güldal Mumcu'ya ve Necip Hablemitoğlu'nun eşi Şengül Hablemitoğlu'na, "Susmayın" çağrısı yaptı. Güldal Mumcu ve Şengül Hablemitoğlu'nun suikastların üstüne gitmek yerine, susmayı tercih ettiklerini ifade eden Adalı, "Onlara çağrım, susmamaları. Çünkü, onlar sustukça sıra başkalarına gelecek. Faili meçhul cinayetler devam edecek" dedi.


Ergenekon davasından ümitli olduğunu ifade eden Adalı, "Ergenekon Davası'nda, eşime yapılan suikastın üzerine gidilirse, failler bulunur. Eşimi öldüren kurşunların Uzi silahından çıktığına, kime ait olduğuna dair bilgiler gelirse, o olayın çözüleceğine inanıyorum" dedi.