Bronşial Astmanemin Oluşum Mekanızması
 

Bronşial astmanın, özellikle allerjik olanının oluşum mekanizması tümüyle olmasa bile bilinmektedir. Allerjik kökenli bronşial astma anımsanacağı gibi Tip I aşırı duyarlık olayı ile açıklanmaktadır.Allerjik kişinin plazma hücreleri tarafından sentez edilen IgE antikorları, dokulardaki mast hücrelerine ve bazofil hücrelerine bağlanırlar. Allerji yaratan etken, (bu astmalı bir kişi için astma olayını yaratan etkendir) kişinin vücuduna girdiğinde, mast ve bazofil hücrelerinin yüzeylerine bağlanan IgE antikorları ile birleşirler. Böylece allerjen IgE + mast hücresi üçlüsü ortaya çıkar. Bu durumda akciğerlerdeki mast Meallerinden histamin, SRS-A, ECF-A, PAF, bra-dikinin, prostoglandin vb. maddeler salgılanır. Histamin bronşlarındaki düz kasların kasılmasını sağladığı gibi, akciğerlerdeki toplardamarlardan bir miktar serumun doku içine süzülmesine de neden olur. Böylece histaminin etkisiyle bronşlar daralır ve akciğer dokusunda bir ödem oluşur. Histaminin bronşlardaki düz kasların kasılmasını sağlaması iki mekanizmayla olur. Bunlardan birincisi histaminin doğrudan etkisine, ikincisi de histaminin neden olduğu bir refleks, parasempatik (kolinerjik) indirekt mekanizmadır. Histamin, Asetil kolin maddesinin akciğerlerdeki parasempatik sinirlerden salgılanmasına neden olmaktadır. Asetil kolin de bronşlardaki düz kasların kasılmasına ve dolayısıyla bronşlarm daralmasına neden olmaktadır. Mast hücrelerinden salgılanan bir diğer madde de SRS-A (Slow-Reacting Substance of Anaphylaxis) denilen maddedir. Bu madde, bronşlardaki düz kasların kasılmasına ve toplardamarların geçirgenliğinin artmasına neden olur. Histamin ve SRS-A vücutta Proştaglandin maddesinin fazla miktarda üretilmesine neden olur. Proştaglandin de mast hücrelerinden histaminin salgılanmasını hızlandırmaktadır. Mast hücreleri içinde Siklik adenozin monofos-tat (C-AMP) denilen bir madde bulunur. Bu madde adenozin trifosfattan (ATPJ) sentez edilir. Proştaglandin, mast hücrelerindeki C-AMP miktarının azalmasına neden olur . Mast hücrelerindeki C-AMP miktarı azaldığında, histamin salgısı artmaktadır. Epinefrin, izoproterenol, aminofillin, teofillin (çayda bulunur) gibi maddeler mast hücrelerindeki C-AMP miktarım çoğaltırlar. Bu maddeler bronşial astma olaylarının tedavisinde baş vurulan maddelerdir. Astma olayına katılan bir başka madde Eosi-nophil Chemotactic Faktör of Anaphylaxis (ECF-A) maddesidir. Bu madde, kandaki eozinofil akyuvarların allerji olayının yaşandığı bölgeye, yani bronşlara yönelmelerini ve burada sayıca çoğalmalarını sağlar. Astma olaylarında, bronş duvarlarında bol miktarda eozinofil hücrelere rastlanır. Bu hücrelere hastaların çıkardıkları balgam içinde de rastlamak olasıdır . Bazı eozinofil hücreler dejenere olup balgam içinde Charcot-Leyden kristalleri denilen kristallere dönüşürler. Bu kristaller astma için özgündür. Eozinofil hücreler, salgıladıkları üç ayrı maddeyle astma olayının hafiflemesine ve iyileşmesine yardım ederler. Bu maddelerden birincisi Histaminaz maddesidir. Histaminaz histamini parçalar. İkincisi Arilsulfataz denilen maddedir, bu da SRS-Ayı parçalar. Fosfolipaz D denilen üçüncü madde ise PAF maddesini etkisizleştirir.PAF (Platelet Activating Factor) maddesi trombositlerin kümeleşmesine neden olan bir maddedir.

Kaynak: Bronşial Astmanemin Oluşum Mekanızması