Alerjik Burun Hastaliği (Saman Nezlesi)
 

SAMAN NEZLESİ NEDİR?



Saman nezlesi tanımı yanlış
isimlendirilmektedir. Çünkü saman bu olaya neden olmaz. Hastalık; akan,
kaşınan burun ve göz, hapşırma, boğaz kaşıntısından oluşmaktadır. Havayla
solunan parçacıklara karşı gelişen allerji buna neden olmaktadır. Yaz gribi
ise bilinen Virüs enfeksiyonlarından farklıdır, gribin aksine saman nezlesi
gibi havadaki parçacıklara karşı gelişen bir alerjidir. Saman nezlesi ve yaz
gribi tıp dilinde allerjik rinit olarak bilinen durum için kullanılan yaygın
isimlerdir. (Rinit, burun iltihabıdır.)

Bazı insanlar çok hafif
atlatırken bazıları için çok ağır geçmekte, işlerini engellemekte ve yaşam
kalitesini bozmaktadır.






ALLERJİNİN
NEDENİ NEDİR?

Bir bitki veya hayvana ait bir
parçacık vücuda girerse bu istilayı önlemek amacıyla bağışıklık sistemine
ait bir yanıt gelişir. Normal şartlar altında bu yararlı, doğal bir
korunmadır. Bununla birlikte bazı kişiler bir takım maddelere karşı aşırı
reaksiyon göstermektedir. Bu maddelere allerjen, kişilere ise allerjik
denilmektedir. Bu olay ailevi olarak görülme eğilimi göstermektedir.
Allerjenler vücudu antikor
yapmak üzere uyarırlar. Bunlar daha sonra allerjenlerle birleşerek, vücutta
bu şekilde istenmeyen etkilere yol açan bazı kimyasal maddelerin
salgılamasına neden olurlar. Histamin bunlar içinde en iyi bilinen kimyasal
maddedir. Bu madde burun zarlarının şişmesine, kaşıntıya, tahrişe ve aşırı
miktarda akıntı oluşmasına neden olur.



HANGİ ALLERJENLER RİNİT YAPAR?

Havada taşınabilecek kadar
küçük ve hafif olan hayvan ve bitki proteinleri gözümüz burnumuz ve
boğazımızdaki zarlar üzerinde birikirler. Polenler, mantar sporları, hayvan
tüyleri ve ev tozu bu parçacıkların en sık rastlananlarındandır.

İlkbaharın erken dönemlerinde
polenler yada çevrede sıklıkla rastlanan ağaçlar neden olmaktadır.
İlkbaharın geç dönemlerinde ise polenler çayırlardan kaynaklanmaktadır.
Renkli süs bitkileri nadir olarak allerjiye neden olmaktadır. Çünkü onların
polenleri havayla taşınamayacak kadar ağırdır. Bu bitkilerin polenleri bir
yerden bir yere böcekler tarafından taşınmaktadır. Bazı bitkiler ise
Ağustosun sonunda polen vermeye başlarlar. Bu eylül ayı boyunca devam eder.
Kimi zaman ekim ayına kadar veya ilk soğuklara kadar polen verdiği olur.


Mantarlar ekmeği küflendiren,
meyvelerin bozulmasına neden olan küflerdir. Aynı zamanda kuru yapraklarda,
çayırlarda, samanda, tohumlarda diğer bitki ve toprakta da bulunurlar.
Soğuğa dirençli oldukları için allerji sorunu uzundur ve karın toprağı
kapattığı dönemler dışında tüm bir yıl sporları havada bulunur.

Ev içinde mantarlar ev
bitkilerinde ve onların saksı toprağında yaşar. Bodrum katları ve çamaşır
odaları gibi nemli yerlerin yanı sıra peynirde ve mayalanmış içkilerde de
bulunurlar.



YIL BOYUNCA SAMAN NEZLESİ NASIL
DEĞİŞİR?

Allerjenler hayvan artıkları,
kozmetik malzemeler, mantarlar, yiyecekler ve ev tozları da dahil olmak
üzere bütün yıl boyunca bulunurlar. Ev tozu, mobilyalardan dökülen
selülozdan, mantardan, ev hayvanlarında dökülen artıklardan ve böcek
parçalarından oluşan karmaşık bir yapıdır. Allerji kışın sıcak hava
sistemlerinin açılmasıyla ev tozunun etkisi altında artmaktadır.



ALLERJİ
ZARARLI OLABİLİR Mİ?

Allerjik kişilerin soğuk
algınlığına, sinüs enfeksiyonu ve kulak enfeksiyonlarına olan hassasiyetleri
artmıştır. Bu hastalık onları allerjisi olmayan insanlardan daha fazla
rahatsız edebilir. Hatta bazen daha ağır olarak bu kişilerde astım
gelişebilir.



SİZ NE YAPABİLİRSİNİZ?

İdeal olarak allerjinizin
oluştuğu yerden uzakta yaşamayı seçebilirsiniz. Ne yazık ki bu ideal
uygulama nadiren yapılabilir. Ancak aşağıda sıralanan kendi kendinize yardım
önerileri denemeye değerdir.

1.

Çimleri keserken veya ev temizliği yaparken polen maskesi takın.


2.

Isıtma ve havalandırma sistemlerindeki filtreleri aylık olarak değiştirin
yada bir hava temizleme aygıtı kullanmaya başlayın.

3.

Polenlerin çok yoğun olduğu dönemlerde kapıları ve pencereleri kapalı tutun.

4.

Evde bitki ve hayvan bulundurmayın.

5.

Kuş tüyü yastıkları, yün battaniye ve yün örtüleri pamuk veya sentetik
maddeden yapılmış olanlarla değiştirin.

6.

Gerekli olduğunda yeterince antihistaminik ve dekonjestan kullanın.

7.

Yatağınızın baş tarafı yukarı kaldırılmış bir şekilde uyuyun.


8.

Genel sağlık kurallarına uyun.


- Her gün egzersiz yapın.
- Sigarayı bırakın ve diğer
hava kirliliğine neden olan şeylerden uzak durun. - Dengeli beslenin
karbonhitratları aza indirin. - Diyetinizi vitaminleri
ekleyin (C vitamini)

9.

Doktorunuzun tavsiyelerine uyun

Kış aylarında iyi bir
nemlendirici kullanın. Çünkü kuru ev içi havası birçok allerjik kişinin
kötüleşmesine neden olmaktadır. Ancak nemlendiricide mantar üreme şansına da
dikkat edin.



DOKTORUNUZ SİZİN İÇİN NE
YAPABİLİR?

Kulak Burun Boğaz uzmanınız tam
bir kulak, burun, boğaz, baş ve boyun muayenesi yapacaktır. Dikkatli bir
değerlendirme sonucunda doktorunuz şikayetlerinize herhangi bir enfeksiyonun
yada yapısal bir bozukluğun yol açıp açmadığına ve bunlara yönelik uygun
tedaviye karar verecektir.

Allerji tedavisinde bir çok
ilaç vardır ve doktorunuz bunlar arasından size en uygun olanını seçecektir.
Bunlar arasında antihistaminikler, dekonjestanlar, kromolin ve kortizonlu
ilaçlar, aşılar vardır. Şüphelenilen bir allerjinin medikal tedavisi aynı
zamanda çevre kontrolü danışmalığınıda kapsamaktadır. Sonuç olarak detaylı
bir hikaye ve iyi bir muayeneden sonra doktorunuz hangi maddeye karşı
allerjiniz olduğunu tespit etmek için testler önerebilir.

Allerji araştırmaları ya kan
tahlili yada deri testi şeklindedir. Modern testler sadece hangi maddeye
karşı allerjiniz olduğu değil bu allerjinin düzeyi de ortaya çıkmaktadır.