Preoperatif Değerlendirmede Pulmoner Fonksiyon Testleri
 

PREOPERATİF DEĞERLENDİRMEDE PULMONER FONKSİYON TESTLERİ[/b]Cerrahiden sonra gelişebilecek postoperatif pulmoner komplikasyon(PPK)lar önemli morbidite ve mortalite nedenidir. Bu yüzden risk taşıyan olguların önceden belirlenmesi amacıyla preoperatif değerlendirme yapılmaktadır. Bu süreç içerisinde, pulmoner komplikasyon riski olanlar belirlenir ve bu risk ortadan kaldırılmaya çalışılır.
Postoperatif pulmoner komplikasyonların en önemli nedeni cerrahi, anestezi veya kullanılan farmakolojik ajanlara bağlı olarak ortaya çıkabilen solunum fonksiyonlarındaki değişikliklerdir. Bu değişiklikler:
1. Akciğer volümleri
2. Diafragma fonksiyonu
3. Gaz değişimi
4. Solunumun kontrolü
5. Akciğerin savunma mekanizmaları üzerine olmaktadır.
1. Akciğer volümleri
Toraks ve abdominal cerrahiyi takiben, vital kapasite (VC)de orta/ağır derecelerde azalmalarla, fonksiyonel rezidüel kapasite (FRC)de küçük, ama önemli azalmalar ortaya çıkar. Bozulmanın derecesi üst abdominal cerrahi ve toraks cerrahisinde benzerdir. Operasyondan sonra ilk 24 saat içinde, VC'de %70 ve FRC'de %50 azalma olur ve bir haftadan daha uzun süre bu şekilde kalabilir. Alt abdominal cerrahiden sonra FRC'deki azalma %10-15 dolaylarındadır (1,2). Rezeksiyonun VC ve FRC azalmasına katkısı rezeksiyonun büyüklüğü ile orantılı olarak artmaktadır. FRC'de azalmaya neden olan diğer faktörler; sırtüstü pozisyon, obezite, genel anestezi ve abdominal ağrıdır.
Kapanış volümü (CV) pulmoner komplikasyon için diğer bir önemli faktördür. Normalde FRC daima CV'den büyüktür ve böylece havayolları tidal volüm boyunca açık kalır. Oysa atelektazide CV, FRC'den daha büyüktür ve bütün havayollarının tidal volüm boyunca açık kalması sağlanamaz; bir kısım alveol kapanır (Şekil 1). CV'de artışa neden olan faktörler; ileri yaş, sigara içimi, bronkospazm ve hava yollarındaki sekresyonlardır.
Cerrahiyi takiben total akciğer kapasitesi (TLC), inspiratuar kapasite (IC), ekspiratuar rezerv volüm (ERV) ve rezidüel volüm (RV)'de azalmalar bildirilmiştir. FEV1 azalırken, FEV1/FVC oranı aynı kalır ki, bu da bize major havayolu obstrüksiyonu gelişmediğini gösterir (3).

Şekil 1. Fonksiyonel rezidüel kapasite (FRC) ve kapanış kapasitesi (CC) arasındaki ilişki (1).

İçindekiler

Kaynak: toraks.org.tr