Diabet Regülasyonu Ve İzlemi
 

DİABET REGÜLASYONU VE İZLEMİ[/b]Diabet prevalansı giderek artan (TÜRDEP çalışmasına göre Türkiyede erişkinlerde %7), WHO'ya göre bulaşıcı olmayan bir pandemi olarak değerlendirilen (dünyada 2000 yılında 175 milyon diabetik varken, bu sayının 2010 yılında 240 milyon olacağı tahmin edilmektedir), ölüm nedenleri arasında 4. sırada gelen, hastanın yaşam beklentisini 5-10 yıl azaltan, çok ciddi morbidite, mortalite ve sağlık harcamalarına neden olan kronik bir metabolizma hastalığıdır.
Diabete bağlı ölümlerin en önemli nedeni makro-vasküler hastalık, yani erken yaşta ve yaygın olarak gelişen aterosklerozdur. Mikrovasküler komplikasyonlardan nefropati böbrek yetmezliğinin, proliferatif retinopati ise körlüğün en sık görülen nedenidir. Bu nedenle diabete bağlı morbidite ve mortalitenin azaltılmasında makro ve mikrovasküler komplikasyonlarının önlenmesi, azaltılması veya geciktirilmesi çok önemlidir.
Diabetin makro ve mikrovasküler komplikasyonlarının önlenmesinde diabet regülasyonun önemli olduğu son yıllarda yapılan randomize ve prospektif çalışmalar ile kanıtlanmıştır. Bu çalışmalarda, glisemik kontrolün monitorizasyonunda glikozile hemoglobin'in (HbAıc) en önemli gösterge olduğu anlaşılmıştır. HbAıc (normal değeri: % 4-6), hastanın son 2-3 aylık glikoz değerlerinin entegralini yansıtan bir parametredir. HbAıc <%7 olan hastalarda mikrovasküler komplikasyon riski çok düşük iken, & %7 olanlarda bu risk katlanarak artmaktadır.
Bu derlemede diabetik hastalarda yeni glisemik kontrol hedefleri, bu hedeflere ulaşmak için genel tedavi yaklaşımı, pratik insülin tedavisi kılavuzu, multipl risk faktörlerine yönelik intensif tedavive intensif tedavinin yararlarını kanıtlayan önemli klinik çalışmalar özetlenecektir.
Amerikan Diabet Derneği'nin (ADA) 2004'de erişkin Tip 2 diabetikler için önerdiği glisemik kontrol hedefleri şu şekildedir (1):
HbAıc < %7
Açlık veya pre-prandial kan şekeri 90-130 mg/dl
Post-prandial kan şekeri (2. saat) < 180 mg/dl
Diabetik hastalarda bu hedeflere ulaşmak için aşağıdaki tedavi modaliteleri entegre bir şekilde uygulanmalıdır:
I. Diabetik hasta eğitimi
II. Tıbbi beslenme tedavisi (diyet) ve egzersiz
III. Farmakolojik tedavi
1. Oral anti-diabetikler
2. İnsülin
Günlük klinik pratikte, diabetik hasta eğitimi genellikle göz ardı edilmekte, bunun sonucunda diyet ve egzersiz kompliansı azalmakta ve sonuçta istenilen hedeflere ulaşma oranları düşmektedir.
Birçok çalışmada agresif yaşam tarzı değişikliği, orta derecede kilo kaybı ve düzenli egzersiz ile glisemik kontrolde düzelme ve mortalitede azalma olduğu bulunmuştur. Bu nedenle, diyetisyen veya diabetik hasta eğiticisinin tedavi ekibinde olması başarı için mutlaka gereklidir.
Tip 2 diabet tedavisinde kullanılan oral anti-diabetikler etki mekanizmalarına göre aşağıdaki şekilde sınıflandırılır:
1. İnsülin salgısını artıranlar: Sulfonilüreler, repaglinid, nateglinid
2. İnsülin direncini azaltanlar: Metformin, thiazolidindionlar
3. Glikoz absorbsiyonunu inhibe edenler (alfa-glikozidaz inhibitörleri): Akarboz
Agresif yaşam tarzı değişikliği ile istenilen glikoz hedeflerine ulaşılamayan Tip 2 diabetiklerde farmakolojik tedavi gereklidir.

İçindekiler

Kaynak: toraks.org.tr