Göğüs Hastalıkları Konsültasyonu
 

Göğüs Hastalıkları Konsültasyonu[/b]Göğüs Hastalıkları diğer bölümler tarafından en fazla konsültasyon istenen bölümler arasındadır. Göğüs Hastalıkları konsultasyonu genellikle operasyona girecek hastalarda cerrahi bölümler tarafından pre veya postoperatif değerlendirme yapmak amacıyla istenmektedir. İstenilen konsültasyonların yaklaşık %70'i preopereatif konsültasyonlardır. Yabancı kaynaklarda perioperatif konsultasyonların %13-33'ünün dahili bölümlerden istendiği, değerlendirme sonucu ortaya konulan problemlerin %34 kardiyak, %20 pulmoner olduğu belirtilmektedir (1). Preoperatif değerlendirme cerrahi bölümlerden genellikle sadece operasyona rutin hazırlık amacı taşımaktadır. Ancak görünürde önemli bir sorunu olmasa da perioperatif değerlendirmeler sırasında göğüs hastalıkları ile ilgili yeni tanılara ulaşılabilmekte ve bunların erken dönemde tedavisi sağlanabilmektedir. Bu nedenle operasyon öncesi dönemde hastaların iyi değerlendirilmesi oldukça önem taşımaktadır. Nitekim operasyon öncesi değerlendirmelerde saptanan bulgular hastaların daha sonraki sorunlarının giderilmesine %12 oranında katkıda bulunmaktadır (1)
Gerek cerrahi, gerekse dahili branşlardan istenen konsültasyonlarda temel amaç takip eden doktorun hastada kendi branşı dışında ve primer tanısı ile açıklayamadığı veya komorbidite oluşturan ek bulgular için tanı ve tedavi desteği istemektir. Pulmoner konsültasyonun değeri özellikle cerrahi hastalarında önem kazanmaktadır. Çünkü basit cerrahi girişimlerde bile altta yatan pulmoner hastalığın yanında, cerrahi amacıyla kullanılan anestezik madde, kas gavşetici, narkotik ilaç vb. tedavilerin, operasyonda ve operasyon sonrası dönemdeki etkileriyle önemli sağlık sorunları gelişebilmektedir. Dahili bölümlerdeki hastalarda pulmoner sorunlar genellikle altta yatan hastalığın oluşturduğu kolaylaştırıcı neden veya hastalığın komplikasyonu nedeniyle ortaya çıkmaktadır.
Pulmoner konsültasyon yapılırken öncelikle konsültasyonu isteyen hekimin ne istediği tam olarak anlaşılmalıdır. Bu nedenle konsültasyonların mutlaka yazılı olarak belgelenmesinde yarar vardır. Konsültasyon isteminde hastanın demografik bilgileri ile asıl tanısı ve şu andaki bulguları ile kullanılan tedaviler kısa olarak bulunmalıdır. Bu bilgileri almakla beraber konsültasyona gidilecek hasta için muayene öncesi herhangi bir önyargı oluşmadan, değerlendirilmelidir. Konsultasyon için değerlendirilen hastadaki pulmoner sorunlar değişik derecelerde olabilir. Bu nedenle kullanılan değerlendirme yöntemlerinin buna uygun olarak seçilmesi önem kazanmaktadır.
1. Hastanın asıl hastalığına ek olarak önemli şikayet veya bulgu veren bir pulmoner komorbid hastalık vardır. Pulmoner hastalığın tanı ve tedavisinin de hastanın iyileşmesine önemli katkısı olacaktır. Bu durumda bir arada kullanılacak tedavi ve yaklaşımlar da birlikte değerlendirilmelidir. Hastayı takip eden doktoru ile bire bir görüşme ile tanı girişimlerinin ve tedavinin planlanmasında yarar vardır. Bu hastalarda altta yatan hastalığa veya klinik durumuna bağlı olarak bazen değerlendirme ve tanı zamanı kısıtlı olabilir. Hastada altta yatan hastalıklar ve tedaviler de düşünülerek en kısa zamanda sorunun giderilmesi amaçlanmalıdır. Acil servislerde yapılan konsultasyonlarda da bu amaçlanmalıdır. Büyük cerrahi girişim sonrası erken dönemde gelişen major pulmoner embolinin değerlendirilmesi gibi bir durumda gelişen pulmoner hastalığın erken tanı ve tedavisi mortalite ve morbiditeyi yakından etkilemektedir.
2. Ek pulmoner sorunun primer hastalığın ağırlığına ve tedavisine önemli etkisi yoktur. Diyabet nedeniyle yatmakta olan ve anamnezinde efor dispnesi tanımlayan hastadan pulmoner sorun açısından değerlendirilme istenmesi buna örnek olabilir. Burada pulmoner hastalık araştırması asıl sorunun tedavi edilmesi sonrası yapılabilir.
3. Özellikle sistemik multipl sorunu olanlarda ek olarak pulmoner hastalığın gelişip gelişmediğinin ayırd edilmesi zor olabilir ve fazla sayıda tetkik yöntemlerine ihtiyaç duyulabilir. İstenecek tetkikler hastanın hayatını tehlikeye sokmayacak ve en uygun tanı bilgisi vereceğinden emin olunarak yapılmalıdır. Bundan emin olunmadığında hastada gerekirse olası tanılar dışlanarak tanıya ulaşılmaya çalışılmalıdır.
Konsültasyon için değerlendirilen hastanın elde edilen tüm bulguları ve önerilenler her aşamada hastanın doktoruna sözlü bildirilmeli ve yazılı olarak iletilmelidir. Konsültasyonu istenen hastalarda tanı değerlendirmeleri bir süre alabilir. Bu süre içinde hastanın değerlendirildiği her aşamada bulguların ve yorumların yine yazılı olarak belgelenmesi yararlıdır. Hasta her görüldüğünde tarih ve saat ile beraber tüm bulgular ve tetkik sonuçları ayrıntılı olarak not edilmelidir. Bazı durumlarda hastaların kliniği kısa süreler içinde değişebilmekte, o sırada görülen hekim tarafından karar verilirken daha önceki yapılanlar önemli ipuçları vermektedir. Ayrıca oluşabilecek hukuki sorunlarda bu yazılı notlar oldukça önem taşımaktadır.
Yukarıda da belirtildiği gibi dahili sorunları olan hastalarda pulmoner sorun öncelikle primer hastalıklar göz önünde bulundurularak değerlendirilmelidir. Cerrahiye girecek hastalarda ise pulmoner değerlendirme operasyon riskini en aza indirme amacı taşımaktadır. Bu riskler operasyon tipine ve altta yatan hastalıklara göre değişmektedir. Bu nedenle yine pulmoner hastalıklar dışındaki hastalıklar da mutlaka sorgulanmalıdır. Aşağıdaki başlıklarda operasyon sırasında veya sonrasında oluşabilecek akciğer etkilenmeleri ve operasyon öncesi pulmoner değerlendirme ayrıntılı olarak anlatılmıştır. Bu yolla perioperatif konsültasyon sırasında sorunları tesbit etme ve komplikasyonları en aza indirme amacı taşınmalıdır.

İçindekiler

Kaynak: toraks.org.tr