Fibromiyalji Sendromu (Fms) Nedir
 

Fibromiyalji sendromu (FMS) nedir?
FMS; yaygin kas agrilari, yorgunluk, bitkinlik ve uyku bozuklugu ile seyreden kronik bir hastaliktir. Toplumun % 2 kadarinda görülür. Hastalik kadinlarda çok daha sik görülür.çocukluk çaginda bile görülebilir. Kaslarda, fibroz dokuda, baglarda ve kirislerde agri vardir. Sik rastlanan ve sebebi bilinmeyen bir kronik agri sendromudur.


FMS' de röntgen filmleri, kan tahlilleri ve kas biyopsileri normaldir. Teshis tamamen hastanin ifadesine ve doktorun muayenesine göre konulur. Bir hastaya FMS demek için agrilarin en az 3 ay sürmesi, sabah yorgunlugu ve vücutta belli sayida hassas noktalarin olmasi gerekir.


Belirtileri nelerdir?
Yaygin kas iskelet sistemi agrilari hastalarin en önemli sikayetidir. Agri, genellikle hastanin bir bölgesinden baslar ve bütün vücuduna yayilir. Boyun, kürek kemikleri arasi, bel, baldirlar, sirt agrinin en çok yerlestigi yerlerdir. Agri, yanici, kemirici ve sizlayici olarak tanimlanir. Agri günün saatleri içinde fiziksel aktivite, uyku ve stres durumuna göre degisir. Agri bazen çok siddetli olabilir. Nemli hava, soguk, yorgunluk ve uykusuzluk agrilari artirir.


Hastanin genel durumunun degerlendirilmesinde bir bozukluk yoktur, ancak hassas noktalar adini verdigimiz agri noktalari vardir.


FMS' li hastalarin % 90'inda orta veya ileri derecede yorgunluk, dayaniklilikta azalma ve bir çesit tükenmislik hali vardir, bazen yorgunluk agridan daha önemli olabilir.


FMS' li hastalarin büyük çogunlugunda uyku problemleri vardir. Bunlar derin uyku uyuyamazlar ve gece boyunca sik sik uyanirlar ve sabahlari yorgun kalkarlar. Bazi hastalarda ise fazla uyku vardir. Firomiyalji sendromlu hastalarda, uykunun süresinden çok dinlendirici olmamasi önemlidir. Uykusuzluk ve yorgunluk, keyifsizlik, ilgisizlik, dayaniklilik azalmasi ve tükenmislige yol açar.

Ruhsal yapiyi nasil etkiler ?
Ruh halindeki degisiklikler, FMS da sik görülen bir bozukluktur. Hastalarin çogunda bir hüzün, bir yikilmislik vardir. Hastalarin 1/4'de belirgin bir depresyon bulunur. Ancak hastalarin çogunda depresyona ait belirtiler vardir. FMS' li hastalar ayni zamanda asabi ve tahammülsüz insanlardir.


Bu hastalarin bir ise yogunlasma ve basit problemleri çözme kabiliyetleri azalir.

Diger belirtileri nelerdir?
Bas agrilari, karin agrilari, kabizlik, ishal, mide agrilari, gögüs agrilari, sik idrara çikma ve acil idrar yapma istegi sik görülen sikayetlerdendir.


Ayrica cinsel isteksizlik ve erken bosalma görülebilir. Cinsel isteksizlik özellikle kadinlarda aile içi huzuru bozacak kadar siddetli olabilir.


FMS' de çene eklemi agrilari, kramplar ve kulak çinlamalari olabilir.

Hastalik kimlerde görülür?
Hastalik daha çok kadinlarda görülür. Erkeklerde ve küçük çocuklarda bile görülebilir. Menopoz döneminde görülme sikligi ve sikayetler artar.

Sebepleri nelerdir?
Fiziksel ve ruhsal travmalar, ekonomik kayiplar, bir yakinin kaybedilmesi, enfeksiyon hastaliklari, hormonal bozukluklar fibromiyalji sendromuna sebep olabilir. Ayrica genetik faktörlerin de hastaligin gelisiminde rolü vardir. Iklimin fibromiyalji sendromu gelisiminde etkisi yoktur, ancak soguk ve nemli hava fibromiyalji sendromunda sikayetleri artirir.

Fibromiyalji sendromu hangi hastaliklarla birlikte görülebilir?
Kronik yorgunluk sendromu
Migren ve diger bas agrilari
Irritabl kolon sendromu (kolit)
Miyofasial agri sendromlari
Huzursuz bacak sendromu
Diger romatizmal hastaliklarin seyri esnasinda görülebilir.
Fibromiyalji sendromu nasil tedavi edilir ?
Ilaçlar : Fibromiyalji sendromu tedavisinde kullanilan ilaçlar daha çok, uykuyu düzenlemek ve depresyonu tedavi etmek, yorgunlugu gidermek amaciyla kullanilir. Antidepresan ilaçlar etkili dozda kullanilmalidir, ve uzun süreli kullanilmalidir. En uygun ilaci bulmak bazen zor olabilir. Hastanin sikayetleri 2-4 haftadan sonra azalmaya baslar. Ayrica kas gevsetici ve agri kesiciler kullanilabilir.

Fibromiyalji sendromu tedavisinde kullanilan ilaçlar daha çok, uykuyu düzenlemek ve depresyonu tedavi etmek, yorgunlugu gidermek amaciyla kullanilir. Antidepresan ilaçlar etkili dozda kullanilmalidir, ve uzun süreli kullanilmalidir. En uygun ilaci bulmak bazen zor olabilir. Hastanin sikayetleri 2-4 haftadan sonra azalmaya baslar. Ayrica kas gevsetici ve agri kesiciler kullanilabilir.
Düzenli ve yeterli uyku : Bu hastalar ayni saatte yatmaya alistirilmalidir, yatmadan önce uykuyu etkileyecek *****, sigara, çay, kola, kahve gibi maddeler alinmamalidir.


Egzersiz: Günlük aerobik egzersizler ve germe egzersizler çok önemlidir. Ancak hasta yorucu egsersizlerden kaçinmalidir. Egzersizler günün erken saatlerinde ve aksam yapilmalidir.


Fiziksel ve ruhsal zorlanmalardan kaçinma: Stres ve asiri çalisma FMS belirtilerinde artmaya yol açar. Ancak bu insanlar mutlaka günlük sorumluluklarini da yerine getirmelidirler.


Diger uyku bozukluklarinin tedavisi : Huzursuz bacak sendromu, horlama, esin horlamasi, kafein alma, obezite (sismanlik), ***** gibi uykuyu engelleyici faktörler tedavi edilmeli veya bunlardan kaçinilmalidir.


Fibromiyalji remisyona girse (iyilesse) bile tekrarlama riski çok yüksektir. Bu sebeple bu hastalar hep olumlu bir tavir almali ve bu hastaligin günlük hayatlarini berbat etmelerine izin vermemelidir.


Fizik tedavi, kaplica kürleri, çevre degisiklikleri, yumusak doku enjeksiyonlari iyilesmeye katkida bulunabilir.

Kaynak:Romatizmaturk