Kan Grupları
 

Kanımızın, yapılarına göre birtakım grupÂ*lara ayrıldığı eskiden beri bilinmektedir. 1900′de Landsteıner tarafından keşfedilen ABO sistemi, kan gruplarının en önemlisidir. Bu ayrım, alyuvarların üzerinde buluÂ*nan ve Mendel yasalarına göre kalıtımla geçen, antien denilen faktörlere göre yaÂ*pılmaktadır. Son araştırmalara göre eritÂ*rositlerde A1, A2 ve B adı verilen antenler insanlarda A, B, AB ve O grubu olmak üzere 4 çeşit kan meydana getirmekÂ*tedir A grubu da A1 ve A2 alt gruplarına ayrılmıştır İnsanların alyuvarlarında buluÂ*nan antijenlerın ve serumlarındakı antiÂ*korların mevcudiyeti özellikle kan aktarımÂ*larında önem kazanmaktadır Çünkü kaÂ*namalı bir hastayı kurtarmak için verileÂ*cek kan eğer alıcının kan grubu ile uyuşÂ*mayacak olursa hastada ağır komplikasyonlara hatta ölüme neden olabilir.

İlk defa Rhesus maymunlarının kırmızı kan hücrelerinde bulunan ve insanların buyuk çoğunluğunun kan hücrelerinde de saptaÂ*nan antııenlere göre de kanlarımız Rh poÂ*zitif ve Rh negatif olarak ıkı gruba ayrılır. Rh sisteminde alyuvarlarda bulunan ve C,D,E adını alan antııenlere göre de kanıÂ*mız birkaç grup meydana getııır Bu an-tııenlerden en kuvvetlisi D olduğundan Rh sisteminde D antııenının bulunup buÂ*lunmadığına göre kan grupları Rh ( + ) ve Rh (â?") olmak üzere ikiye ayrılırlar İnsan eritrositlerinde antııenler ve banları kontrol eden genler yalnız bu kadar da değildir ABO ve Rh sisteminden başka MNS, Lewıs ve Keli sistemleri de vardır. Antı-A ve antı-B antikorlarının aksine anti-D antikorlar doğal olarak kanda bulunÂ*maz Bu antikorlar ancak kanları Rh poÂ*zitif eritrositlerle temas eden Rh negatif kişilerde meydana gelir Rh negatif bir kunseye Rh pozitif kan verildiğinde antı-D oluşumu oranı çok yüksektir Özellikle yeni doğanlarda Rh uyuşmazÂ*lığına bağlı olarak meydana gelen hemolıtık hastalık (Erıtroblastasıs fotalıs) önemÂ*lidir Rh negatif olan annenin Kanının Rh pozitif kana sahip bebeğinin kanıyla daÂ*ha doğum olmadan onoe karşılaşması soÂ*nucu meydana gelmektedir (Bkz ABO Sistemi ve uyuşmazlığı, RH uyuşmazlığı Kanda enfeksiyon etkenlerinin, bakterileÂ*rin veya onların toksinlerinin bulunması halinde kan zehirlenmesinden söz edilir. Kanda hastalık yapan bakterilerin çoğalaÂ*rak artmasına bakteriyemi, bakteri toksinÂ*lerinin dolaşıma geçmesine septisemi, mikroplarla enfekte oimuş kan pıhtılarının veya cerahat parçacıklarının dolaşımda bulunmasına ise pıyemı adı verilir. Bu gibi durumlarda kalbin hızlandığı, ateÂ*şin titremeyle yükseldiği, deride kırmızı döÂ*küntülerin meydana geldiği ve genel duruÂ*mun çok kötuleştiğı görülür. Vücudun çeşitli bölgelerinde deride ufak apseler meyÂ*dana çıkabilir. Evvelce öldürücü olan kan zehirlenmeleri tedavide antibiyotiklerin kullanılması ile eskisi kadar tehlikeli olÂ*maktan çıkmış bulunmaktadır.

Kan Grupları
 

Kanımızın, yapılarına göre birtakım grupÂ*lara ayrıldığı eskiden beri bilinmektedir. 1900′de Landsteıner tarafından keşfedilen ABO sistemi, kan gruplarının en önemlisidir. Bu ayrım, alyuvarların üzerinde buluÂ*nan ve Mendel yasalarına göre kalıtımla geçen, antien denilen faktörlere göre yaÂ*pılmaktadır. Son araştırmalara göre eritÂ*rositlerde A1, A2 ve B adı verilen antenler insanlarda A, B, AB ve O grubu olmak üzere 4 çeşit kan meydana getirmekÂ*tedir A grubu da A1 ve A2 alt gruplarına ayrılmıştır İnsanların alyuvarlarında buluÂ*nan antijenlerın ve serumlarındakı antiÂ*korların mevcudiyeti özellikle kan aktarımÂ*larında önem kazanmaktadır Çünkü kaÂ*namalı bir hastayı kurtarmak için verileÂ*cek kan eğer alıcının kan grubu ile uyuşÂ*mayacak olursa hastada ağır komplikasyonlara hatta ölüme neden olabilir.

İlk defa Rhesus maymunlarının kırmızı kan hücrelerinde bulunan ve insanların buyuk çoğunluğunun kan hücrelerinde de saptaÂ*nan antııenlere göre de kanlarımız Rh poÂ*zitif ve Rh negatif olarak ıkı gruba ayrılır. Rh sisteminde alyuvarlarda bulunan ve C,D,E adını alan antııenlere göre de kanıÂ*mız birkaç grup meydana getııır Bu an-tııenlerden en kuvvetlisi D olduğundan Rh sisteminde D antııenının bulunup buÂ*lunmadığına göre kan grupları Rh ( + ) ve Rh (â?") olmak üzere ikiye ayrılırlar İnsan eritrositlerinde antııenler ve banları kontrol eden genler yalnız bu kadar da değildir ABO ve Rh sisteminden başka MNS, Lewıs ve Keli sistemleri de vardır. Antı-A ve antı-B antikorlarının aksine anti-D antikorlar doğal olarak kanda bulunÂ*maz Bu antikorlar ancak kanları Rh poÂ*zitif eritrositlerle temas eden Rh negatif kişilerde meydana gelir Rh negatif bir kunseye Rh pozitif kan verildiğinde antı-D oluşumu oranı çok yüksektir Özellikle yeni doğanlarda Rh uyuşmazÂ*lığına bağlı olarak meydana gelen hemolıtık hastalık (Erıtroblastasıs fotalıs) önemÂ*lidir Rh negatif olan annenin Kanının Rh pozitif kana sahip bebeğinin kanıyla daÂ*ha doğum olmadan onoe karşılaşması soÂ*nucu meydana gelmektedir (Bkz ABO Sistemi ve uyuşmazlığı, RH uyuşmazlığı Kanda enfeksiyon etkenlerinin, bakterileÂ*rin veya onların toksinlerinin bulunması halinde kan zehirlenmesinden söz edilir. Kanda hastalık yapan bakterilerin çoğalaÂ*rak artmasına bakteriyemi, bakteri toksinÂ*lerinin dolaşıma geçmesine septisemi, mikroplarla enfekte oimuş kan pıhtılarının veya cerahat parçacıklarının dolaşımda bulunmasına ise pıyemı adı verilir. Bu gibi durumlarda kalbin hızlandığı, ateÂ*şin titremeyle yükseldiği, deride kırmızı döÂ*küntülerin meydana geldiği ve genel duruÂ*mun çok kötuleştiğı görülür. Vücudun çeşitli bölgelerinde deride ufak apseler meyÂ*dana çıkabilir. Evvelce öldürücü olan kan zehirlenmeleri tedavide antibiyotiklerin kullanılması ile eskisi kadar tehlikeli olÂ*maktan çıkmış bulunmaktadır.