Okul Başarisizliğinin Nedenleri
 

OKUL BAŞARISIZLIĞININ NEDENLERİ



1.KİŞİSEL NEDENLER



*Çocuğun zeka seviyesinin yaşıtlarına oranla düşük
olması



*Öğrenme güçlüğü,Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu,Çocukluk çağı depresyonları,okul fobisi ve sınav kaygısı gibi psikolojik problemler.



*Görme-işitme yetersizliği vb. bedensel nedenler



2.AİLEDEN KAYNAKLANAN NEDENLER



Çocukları okulda başarısız olan anne ve babalar özellikle kendilerini sorgulamalıdır.



*Anne babaların gerçek dışı beklentileri,



*Aile içi ilişkilerinde sorunlar olması,



*Gelişim dönemlerinde çocuğa yeterli uyaranın sağlanmaması,



*Çocukla
kurulan iletişimde sorunlar olması.



3. OKULLA İLGİLİ NEDENLER



*Okulda ki eğitim ve öğretim programlarının çocukların gelişim seviyelerine uygun olmaması,



*Öğretmenlerin bilgi aktarımı,disiplini sağlayabilen,araştırıcı etkili öğretmenlik yeteneklerine sahip olmaması.



OKUL ÇAĞINDA SIK GÖZLENEN PSİKOLOJİK SORUNLAR


OKUL FOBİSİ

Çocuklarda okulda oluşan yoğun sıkıntı ve huzursuzluk hissi nedeniyle okula gitmek istememe
ve okulda yalnız kalamama
ile tanımlanan duruma okul fobisi adı verilmektedir.
Çocuk



*Karın ağrısı



*Baş ağrısı



*Mide bulantısı vb.gibi çeşitli bahanelerle evde kalmak ister.



* Okula gitmesi konusunda ısrar edildiğinde ise
var olan sıkıntılar daha da artar.

Okul fobisin,n anneden ayrı kalma korkusu ile yakından ilgisi vardır.Çocuk anneden ayrı aklamaz ve annenin yokluğunda kendine veya annesine bir şey olabileceği kaygısı taşır.Çocuk zaman zaman anneden ayrı kalma kaygısını öyle abartır ki
sürekli ağlar,bağırır,hırçınlık nöbetleri geçirir.
Böyle bir sorunla karşı karşıya olan çocuğun okul başarısı gösterme olasılığı da düşüktür.Böyle bir dudumla karşılaşıldığında



1.Çocuğunuzun kaygısını anlamaya çalışın.



2.Çocuğunuzu okula gitmeme nedeniyle cezalandırmayın.



3.Sabırlı,tutarlı ve karalı bir tavır içinde olun.Sorunu görmezden gelmek ve bir sonraki yıla ertelemek
ancak çözümü zorlaştırır.



4.Çocuğunuz okula gitmek istemediğini söylüyor ve okulda kalamıyorsa mutlaka PSİKOLOJİK yardım almalısını



DİKKAT EKSİKLİĞİ VE HİPER AKTİVİTE BOZUKLUĞU
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu aşırı hareketlilik ,dikkat sorunları ve istekleri erteleyememe belirtileriyle ortaya çıkan,belirtileri 7 yaşından önce gözlenmeye başlayan ve hayat boyu süren psikiyatrik bir hastalıktır.Temel belirtiler ,aşırı hareketlilik ,dikkat eksikliği ve dürtüselliktir.
Çocuğun kendi akranlarıyla karşılaştırıldığında belirgin düzeyde daha fazla hareketli olması,bu hareketliliğin ,oyun, anaokulu ve okul gibi ortamlarda günlük aktivitelerde ,arkadaşları ve aile için sorun oluşturuyor olması AŞIRI HAREKETLİLİK
Belirli bir olaya,aktiviteye konsantre olamaması,dış uyaranların dikkatini çok kolay dağıtması,unutkanlık,eşyalarını sık kaybetmesi ve düzensizlik gibi belirtiler de DİKKAT EKSİKLİĞİ,
Acelecilik,istekleri erteleyememe,sorulan sorulara çok çabuk ve düşünmeden cevap verme,sıra bekleyememe gibi güçlüklerde DÜRTÜSELLİK olarak tanımlanır.
DEHB 3 ALT SINIFTA TANIMLANIR,

Dikkat eksikliğinin belirgin olduğu tip


Aşırı hareketliliğin ve dürtüselliğin belirgin olduğu tip


Bileşik tip.

OKUL ÖNCESİDÖNEM DE BELİRTİLER
İlk fark edilen özellik genellikle çocuğun aşırı hareketliliğidir.DEHB yaşayan çocuklar anne babaları tarafından huzursuz,atlayan,zıplayan ,tırmanan ve seyrederken bile hareketliliği yoran çocuklar olarak tarif edilir.
Dikkat eksikliği belirtileri nerdeyse okula başlayana kadar hiç fark edilmeye bilir.Dürtüsellik ise erteleyemem,anında istediğinin yapılmasını bekleme ,anne babanın ilgisinin sürekli kendi üstünde olmasını isteme gibi belirtilerle oku öncesi dönemde fark edilebilir.

Oyun çağı çocuğunda DEHB &#8216 nin temel belirtileri yanı sıra itip kakma, oyuncakları kırma ,başlanılan oyunu sonlandıramama ve oyuncaklardan çabuk sıkılma gibi belirtilerde gözlenebilir.

Uyku ve yeme bozuklukları, anne aşırı bağımlılık, mutsuzluk gibi davranışlarda DEHB birlikte görülebilir.
OKUL ÇAĞINDA DEHB BELİRTİLERİ
DEHB yaşayan çocuğun okula başlamasıyla birlikte yaşanan sorunlar çok yönlü olmaya başlar.Sınıfta oturma,dikkati toplama,kurallara uyma,düzenli olma,arkadaşlarla iyi ilişkiler kurma gibi okul başarısını ve okula etkileyen davranışlarda problemler yaşanmaktadır.

Evde ve okulda davranış özelliklerinden dolayı çok eleştirilen ve ceza alan DEHB yaşayan çocuklarda öz güvenin kaybolması sonucunda daha farklı psikolojik problemlerde gözlenmeye başlanmaktadır.
İlkokulun ilk dönemlerinde aşırı hareketlilik,çok konuşma ve söz dinlemem gibi belirtilere yalan söyleme ,büyüklerle tartışmaya girme ve arkadaşlarla sık kavga etme gibi davranış sorunlarının da eklendiği gözlenmektedir.

Dikkat eksikliği belirğin olduğun da ise
DEHB yaşayan çocuklar genelde dalgın,sakar,ilgisiz ve tembel öğrenciler olarak nitelendirilir.Dikkat eksikliği olan çocukların,bu problemlerin, fark edilmesi çoğunlukla depresyon veya anksiyete bozukluğu belirtirliyle uzmana başvurmalarıyla mümkün olur.
Sürekli kendi zihin kapasitesi altında başarı gösteren bu çocuklar da okula ve derse olan tepki nedeniyle zamanla okula gitme isteksizliği,okulu sevmeme,okulu ret etme ve okul fobisi gibi belirtiler de sık gözlenir.
Hem aşırı hareketli hem de dikkat eksikliği olan çocuklar ise okul yaşantısında önemli sorunlarla karşılaşmaktadırlar.
DEHB tanısının konulabilmesi için belirtilerin 7 yaşından önce başlaması ve en az altı ay süresince davet etmesi gerekir.

Çocuklarda DEHB olduğuna karar vermeden önce çok çeşitli kaynaklardan bilgilerin toplanması ,incelenmesi gerekir.Çünkü Çocuğun en az iki ortamda bu belirtileri gösteriyor olması gerekir.Çocuk sadece okul ve ya evde davranış sorunlarını v aşırı hareketlilik gibi belirtileri gösteriyorsa,sorunun ortaya çıktığı ortamların yeniden düzenlenmesi gerekebilir.


ÖĞRENME BOZUKLUĞU
Öğrenme bozukluğu yaşayan çocuk,belirli alanlarda yeteneksizlik gösterir.belli alanlarda yetersizlik yaşayan çocuk,ders çalışmayı,ödev yapmayı,kitap okumayı sevmez ve kolay sıkılır,dikkat süresi kısadır,birin,n yönlendirmesine ihtiyaç duyar.Genellikle oda düzeni ,zaman,yön kavramı ve saat öğrenmekte zorluk yaşar.
MATEMATİK BOZUKLUĞU
Kişinin kronolojik yaşı zeka düzeyi ve yaşına göre aldığı eğitim göz önünde bulundurulduğunda,matematik becerisi beklenenin altındadır.
İşlem yaparken yavaş,sayı kavramını algılamakta,sembolleri ve çarpım tablosunu öğrenmekte zorlanır.


OKUMA BOZUKLUĞU
Kişinin kronolojik yaşı ,zeka düzeyi ve aldığı eğitim göz önünde bulundurulduğunda okuma başarısı beklenenin önemli derecede altındadır.
Okumada yanlışlıklar,okuma hızında yavaşlık,sesleri okumada ve bazı harfleri öğrenmek de güçlük,hecelemede ve harfleri ayıretmekde zorluk,yanlış sözcük kullanma ve sözcük heceleme atlamaları gözlenir.

YAZILI ANLATIM BOZUKLUĞU
El yazısı yaşıtlarına oranla okunaksızdır.Yaşıtlarına oranla yavaş yazar.
Bazı harf ve rakamları ters yazar.(b-d,d-t,m-n,g-y,2-5)
Harf ve heceleri eklemede sıkça yanlış yaparlar.
Bu yetersizlikler,çocukların başarısız algılanmasına neden olmaktadır.eğitim ve meslek hayatını da olumsuz etkilemektedir.Dolayısıyla sosyal ilişkileri ve özgüven,de azalır.
Öğrenme bozukluğu yaşayan çocukların öğrenme süreçleri farklıdır.Erken dönemde teşhis edilip .Gereken eğitim ve tedavi desteğinin alınması gerekir.

ÇOCUKLUK DÖNEMİ DEPRESYONU

Depresyon, kişinin en az iki hafta süre ile kendini mutsuz ,değersiz,çökkün hissetmesi,hoşlandığı etkinliklere ilgisinin azalması veya etkinliklerden zevk alamaması halidir.Ancak insanın her kendini mutsuz hissettiği süreç depresyon olarak tanımlanamaz.Bir eve hanımı ev işlerini,öğrenci derslerini ,memur iş yerinde görevlerini aksatacak veya aksatmamak için kendini aşırı derecede zorlayacak kadar çökkün bir ruh halinde ise depresyondan söz edilir.Kişinin dış görünümüne verdiği önemde,kendine bakımında azalma ,etkinliklere ilgisinin azalması ,depresyonun önemli belirtilerindendir.Bazı kişilerde fiziksel nedeni bulunamayan çeşitli vücut ve baş ağrıları da depresyon belirtilerindendir.Gelip geçici mutsuzluk durumları depresyon olarak değerlendirilmemelidir.hepimizin kendini
iyi ve kötü hissettiği günler olabilir.
Çocuk deyince aklımıza umut,cıvıl cıvıl,enerjik,anlık sevinçler ve üzüntüler yaşayan çoşkulu bir varlık gelir.Çocuk ve depresyon kelimeleri birbirine hiç yakışmasa da
erişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da depresyon görülebilmektedir.
Çocuklar
duygusal durumlarını erişkinler kadar iyi anlatamazlar,depresyonlarını genellikle davranışlarıyla gösterirler.Depresyonda çocuk da,eskisine oranla huzursuzluk,daha sinirli ve gergin olma ,söz dinleme davranışında değişiklik gözlenir.ayrıca her çocuğun depresyon hali birbirinden farklıdır.Kimi çocuk aşırı durgun ve halsiz olurken kimi çocukta bunun tam tersi bir yerinde duramama ve huzursuzluk durumu görülür.

Çocuklarda Depresyon Belirtileri



Kendini mutsuz veya boşlukta hissetme
Depresyonun ene temel belirtisi olan mutsuzluktur. Küçük çocuklarda ve bebeklerde
depresyonda olduklarında mutsuzluk duygusu yaşarlar, ancak bunu anlatmazlar .Aile ve yakın çevre dikkat ederlerse mutsuzluk durumunu anlaya bilirler.
Bebeklerde
çevreye olan ilginin yitirilmesi,,canlılık ve sevinç duygularının gösterilmemesi, ağladığında ise uzun süre yatıştırılamaması mutsuzluk belirtisidir.
Çocuklarda mutsuzluğun ifadesi,davranışlarladır.Hiç bir şeyden mutlu olmama,sürekli yakınma,az gülüp sebepsiz ağlama,oyunları sürdürememe ve arkadaşlarıyla geçinememe çocukların mutsuzluklarını gösterme davranışlarıdır.
İlköğretim çağında ki çocuklar ise
hem davranışları hem de sözel olarak
mutsuzluk ifade edebilirler.


Eskiden zevk aldığı şeylerden zevk alamama ya da eskisi kadar hoşlanmama
Erişkinler kadar olmasa da depresyonda ki çocukta eskiden hoşlandığı etkinliklerden zevk almamaya başlaya bilir.Depresyonda ki çocukların küçük bir kısmında ilgi ve istekte azalma,bunun yanında huzursuzluk ve gerginlikte artma gözlenebilir.Çocukluk çağına özgü canlılık ve kıpır kıpırlık kaybolur,doğal davranış yitimi görülür.
Gergin, sıkıntılı, huzursuz olma
Çocukları depresyonda olan aileler of sıkıldım
sözlerini çok işitirler. Of sıkıldım deme,iç çekme ,üzgün ve gergin görünüm çocuklarda depresyonun en önemli belirtisidir.

Anne Babayı sinirlendirene kadar ugraşma,en yakınlarıyla ilişkisinde bozulma ,sık tartışma ve küsme
Depresyonda ki çocuk kurallara daha az uyar ve anne babayı daha sık sinirlendirir. Bu huy değişimine başta anlam vermeyen anne babalar çocuklarının kendilerini sürekli olarak sinirlendirecek hareket yapmalarının normal bir davranış olamadığının farkına varırlar.Depresyonda ki bir çocuk çok sudan bir bahane ile sorun çıkarabilir.İstediği bir şey için tutturması,normal bir çocuğun tutturmasından çok farklıdır.Normal bir çocuk ,istediği bir şeyin olması için bir süre ısrar eder,yapılamadığın da kabul edebilir.Depresyonda ki çocuk ise amaçsız ,herhangi bir şey için tutturabilir.Tek bir amacı vardır aslında içindeki mutsuzluk ve huzursuzluğu çevresine yansıtmak.İstediğinin yapılamasından çok anne-babayı sinirlendirmek amaç olmuştur.
Bilinmesi gereken nokta
depresyonda ki çocuğun,olumsuz davranışlarıyla
anne-babyı tükenme noktasına getirmesi,isteyerek yaptığı bir şey değildir.İçindeki huzursuzluk,mutsuzluk ve gerginliğin bir ifadesidir.
Sinirlilik ve öfke patlamaları

Genellikle anne-babaların çocuklarında farkına vardıkları belirti sinirlilik halidir. Sinirlilik hali çocuklarda o kadar fazladır ki aile tarafından sinir krizi olarak nitelendirilir.Çocuk ve aile arsında ki bir inatlaşma ,çocuğun kendine ve eşyalara zarar vermesine kadar gidebilir.


Bedensel yakınmalar: Sık sık baş,karın ağrısı

Depresyonda ki çocuk çevresinin ,ilgisini üzerine çekecek bu bedensel belirtileri bilinç dışı yada bilinçli olarak sergiler.Bedensel yakınmalar,çocuğun,içindeki sıkıntıdan kurtulmak için bir çeşit yardım isteme yöntemidir.Özellikle baskıcı veya aşırı kuralcı anne babaların çocuklarında bu tür yakınmalar daha fazla görünür.Baş ağrısı ,mide bulantısı gibi yakınmaların psikolojik olduğunun anlaşılmasındaki en önemli nokta ,bu belirtilerin çocuğun sıkıntını ortaya çıkaracak ortamlarda görülmesidir.Okula giderken veya sınav öncesi gibi.




İştah ve yeme sorunları

Depresyonda ki erişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da iştah sorunları yaşanabilir.İştah azalması veya artması,eskiye oranla daha çok yemek seçme,aileyle birlikte yamak yemeyi reddetme, ve yemek masasında ufacık şeylerden huzursuzluk çıkarma yemekle ilgili en sık rastlanan sorunlar arasındır.



Uyku Sorunları

Gece uykuya dalmakta güçlük, sık sık uykudan uyanma ,gece korkuları ve gece yalnız yatmama gibi uyku sorunları görülebilir .
Kendine güvende azalma,değersizlik ve suçluluk duyguları taşıma
Çocuklarda depresyonun önemli belirtilerinden biride kendine güvenin azalması ve çocuğun kendini değersiz hissetmesidir. Sözel olarak bu durumu dile getirmeseler de
söylediklerinden ve davranışlarından bu durum anlaşılabilir. ben yapamam ,Ben başaramam , Kimse beni
sevmiyor , gibi cümleler kendine güvenin azalması ve değersizlik hissinin belirtileri olabilir
.



Sık sık basit şeyler için ağlama
Depresyondaki çocuklar eskiye oranla daha sık ağlarlar.Eskiden hiç ağlamayacakları şeylere hatta televizyonda ki programlar nedeniyle bile ağlayabilirler.Bazı çocuklarda
sık ağlama görülmese de gözlerin dolması
veya sık sık ağlayacakmış gibi olma duygusu görülebilir.

Konsantrasyon güçlüğü ve derse ilginin azalması



Bir konuya dikkati toplama yani konsantrasyon güçlüğü çocuklarda depresyonun en önemli belirtilerindendir. Bir konuya dikkati vermede güçlük, depresyonda ki çocukların en sevdiği çizgi filmi izleyememe de,oyunu sürdürememe de gözlenebilir.Dikkat eksikliği,çocuğun ders başarısında da düşmeye sebep olabilir.

Arkadaş ilişkilerinde bozulma




Çocukların mutsuzluk, sinirlilik ve alınganlık durumu arkadaş ilişkilerine de yansıya bilir.Arkadaşlarıyla alınganlık,huzursuzluk nedeniyle sık tartışabilirler.Okul öncesi dönemde ise depresyonda olan çocukları daha çok yalnız oynamayı tercih ettikleri gözlenmektedir.
SINAV KAYGISI

Sınav öncesinde ,derslerin birikip ağırlaşması,beklentilerin yükselmesi
kişide gerilimin armasına ,artan gerilim ise
karamsarlık,ümitsizlik duygularının gelişmesine neden olur.Artan bu duygular
nedeniyle öğrencinin çoğu zaman
performansını olumsuz yönde etkileyen kaygı da sınav kaygısı olarak tanımlanır.
Pek çok öğrenci öğrenmesi gereken konuları öğrendiği,zeka kapasitesi yeterli olduğu halde sırf bu kaygı nedeniyle başarısız olur.
Sınav kaygısı yaşayan bir öğrenci

İştahsızlık
Uyku bozukluğu,
Dikkat bozukluğu,
Mide bulantısı, karın ağrısı vb
fiziksel sıkıntılar yaşabilir.

SEBEBLER
Sınava verilen anlam
Başarı baskısı







PSK.SİNEM ERUSTA