Çocuklar Oyun Oynayarak Anlatir
 

OYUNUN BAŞARISI

Gerek anne baba olarak gerekse eğitimci olarak bir çocuğu iyi tanımanın faydalı tartışılamaz.Yapılan çalışmalar öğrencisini yolunu kullanıp ,duygusal yaşantısını da destekleyen eğitimcilerin daha başarılı olduğunu göstermektedir.
Çocuğu tanıma ve değerlendirme yöntemlerini düşündüğümüzde aklımıza görüşme,testler ve gözlem yöntemleri gelebilir.Alanda çalışan kişiler olarak biliyoruz ki sıraladığımız tüm yöntemlerin eksik,pratik olamayan ,kısıtlayıcı yönleri olabiliyor.Yetişkinlerle çalışırken yöntemlerin kullanımı pratik olurken çocuklarla çalıştığımızda aynı pratiklikten söz edemiyoruz. İlk görüşmede test veya konuşmayı ret eden bir çocukla karşılaşmak pek de sürpriz olmuyor.Çünkü;Çocuk için bir yabancı her şeyden önce bir yetişkini temsil ediyoruz.
Çocukları gözlediğimiz de ise çocukların birbirleriyle çarçabuk kaynaşabildiğini hatta kavga ve ya çatışmadan samimi bir ilişkiye geçe bildiklerine şahit oluyoruz.Çocukların arasında ki bu iletişim gücünün kaynağı ne peki?
Bu sihirli gücün adı Oyun”
Oyun;Bir çocuğun işidir.
Oyunun tılsımı nerde saklı.Bu sihirli güç elimizde olursa biz yetişkinler neler yapabiliriz?
Çocuk oyunları çocuk için evrensel bir etkinlik ve onun kendini ifade etme biçimidir.Oyun yoluyla çocuk zihinsel,duygusal,motor ve sosyal becerilerin gelişimini kendi kendine sağlar.Çoğu zaman farkına varmadan kendi psikolojik çatışmalarını kendi sahnelediği oyunun içinde çözer.

Piaget; oyun çocuğun yeni durumları ve yaşantıları özümsemesine yol açar derken,Erikson,oyunu doğal bir deney ortamı olarak değerlendirmiştir.

Bir çocuğun oyununu gözleyerek; kişiliği,zeka düzeyi,ilgileri,duygusal çatışmaları,uyum ve davranış sorunları hakkında bilgi edinebiliriz.
Oyunu çocuğu tanıma yöntemi olarak kullanabileceğimiz gibi tanışma yolu ve tedavi yöntemi olarak da kullan biliriz.
Oyun tedavi edici yönü; gerilimi ve duyguların bastırılışını azaltma,kayıplar,örselenmelerin ve başarısızlıkların fantezilerle ödüllenmesine izin verme şeklidir.Kullanılan oyuncaklar,kurulan ilişkiler,ilişkilerin nitelikleri oyunun türü ;vs.bilgi veri olarak değerlendirilebilir.









OYUNUN BAŞARISI
Gerek anne baba olarak gerekse eğitimci olarak bir çocuğu iyi tanımanın faydalı tartışılamaz.Yapılan çalışmalar öğrencisini yolunu kullanıp ,duygusal yaşantısını da destekleyen eğitimcilerin daha başarılı olduğunu göstermektedir.



Çocuğu tanıma ve değerlendirme yöntemlerini düşündüğümüzde aklımıza görüşme,testler ve gözlem yöntemleri gelebilir.Alanda çalışan kişiler olarak biliyoruz ki sıraladığımız tüm yöntemlerin eksik,pratik olamayan ,kısıtlayıcı yönleri olabiliyor.Yetişkinlerle çalışırken yöntemlerin kullanımı pratik olurken çocuklarla çalıştığımızda aynı pratiklikten söz edemiyoruz. İlk görüşmede test veya konuşmayı ret eden bir çocukla karşılaşmak pek de sürpriz olmuyor.Çünkü;Çocuk için bir yabancı her şeyden önce bir yetişkini temsil ediyoruz.



Çocukları gözlediğimiz de ise çocukların birbirleriyle çarçabuk kaynaşabildiğini hatta kavga ve ya çatışmadan samimi bir ilişkiye geçe bildiklerine şahit oluyoruz.Çocukların arasında ki bu iletişim gücünün kaynağı ne peki?



Bu sihirli gücün adı
Oyun”



Oyun;Bir çocuğun işidir.



Oyunun tılsımı nerde saklı.Bu sihirli güç elimizde olursa biz yetişkinler neler yapabiliriz?
Çocuk oyunları çocuk için evrensel bir etkinlik ve onun kendini ifade etme biçimidir.Oyun yoluyla çocuk zihinsel,duygusal,motor ve sosyal becerilerin gelişimini kendi kendine sağlar.Çoğu zaman farkına varmadan kendi psikolojik çatışmalarını kendi sahnelediği oyunun içinde çözer.

Piaget; oyun çocuğun yeni durumları ve yaşantıları özümsemesine yol açar derken,Erikson,oyunu doğal bir deney ortamı olarak değerlendirmiştir.
Bir çocuğun oyununu gözleyerek; kişiliği,zeka düzeyi,ilgileri,duygusal çatışmaları,uyum ve davranış sorunları hakkında bilgi edinebiliriz.
Oyunu çocuğu tanıma yöntemi olarak kullanabileceğimiz gibi tanışma yolu ve tedavi yöntemi olarak da kullan biliriz.



Oyun tedavi edici yönü; gerilimi ve duyguların bastırılışını azaltma,kayıplar,örselenmelerin ve başarısızlıkların fantezilerle ödüllenmesine izin verme şeklidir.Kullanılan oyuncaklar,kurulan ilişkiler,ilişkilerin nitelikleri oyunun türü ;vs.bilgi veri olarak değerlendirilebilir.








ÇOCUĞU TANIMA YÖNTEMİ OLARAK OYUN
ÇOCUĞU TANIMAK NEDİR? : Çocuklar çiçektir”,”çocuklar melektir” çocuk kavramını daha birçok sıfatla tanımlaya biliriz.Çocuk hakları bildirgesine göre ise 18 yaşını tamamlamamış her birey çocuktur.Çocuk deyince aklımıza; dinamizm,gelişim,hareket, saflık ve bir o kadarda inatçılık ve istikrarsızlık gelebilir.



Gerek mesleki formasyonlarımız gerekse anne baba olarak çocukları tanımak zorunluluğumuz var.



Tanımak bize ne sağlar?



*öncelikle onu anlamayı,davranışlarının nedenini kavramamızı,



*Onunla empati” kurabilmeyi,



*peşinden daha sağlıklı iletişim kurmayı
ÇOCUKLARI DEĞERLENDİRİRKEN; öncelikle zeka ve gelişimi hakkında daha sonra ise kişiliği hakkında bilgi edinmeyi isteriz..Bunları öğrendiğimizde onu tanımış oluruz.Bize ilgi alanları,kapasitesi,ilişki tarzı hakkında ip ucu sağlar. Bu sayede çok hareketli bir çocuktan uzun süre oturmasını,içe dönük bir çocuktan ilk tanıştığı kişilerle samimi olmasını beklemeyiz.Onu olduğu gibi kabul etmemiz anlaşılmışlık duygusu oluşturacaktır.



Elimizdeki standart yöntemlerin kimi zaman işlevsel olarak kullanma zorluğu çektiğimizi biliyoruz.

ZEKA KAVRAMI
Zeka insan davranışını düzenleyen en üst sentez yeteneğidir.Amaca yönelmek,uyum sağlaya bilmek için geçmiş deneylerden yararlanarak sorunlara çözüm getirebilme yeteneği olarak tanımlanır.



Okul yaşantısında veya genel davranış sorunlarında
davranış problemlerine neden olan faktör olarak zeka kavramı gösterilir.Bir çocuğu tanımak,yönlendirebilmek ve ya eğite bilmek için zihinsel gelişim düzeyi hakkında bilgi sahibi olmamız gerekir.
Zeka Bölümleri;
Sınır Zeka
: Okula gidene kadar fark edilmez.Konuşma yetenekleri gelişir.Kelime dağarcıkları sınırlıdır.Soyut kavramları anlamakta okulda çoğunlukla okuma-yazmaya geçmekde,okuduğunu anlamakta ve muhakeme etmekte zorlanırlar.Dikkat süreleri kısa olabilir.


Oyunlarında ;grup oyunlarına katılabilir ve kuralları anlaya bilirler ancak lider rolünü alamazlar ,yaratıcı oyunlar üretmekte çok başarılı değillerdir.
Hafif Zeka Geriliği: Konuşma becerilerini erken dönemde kazanırlar. İkinci sınıfa kadar devam edebilirler.Beceri istemeyen rutin işlerde çalışabilirler
Orta Zeka Geriliği:Temel bakım becerilerini kazanabilirler.Bir kısmı konuşma öğrenebilirler.Okul öncesi eğitimden yararlanırlar.Yakın denetime ihtiyaç duyarlar.Çoğunlukla bireysel ve paralel oyun aşamasını geçmekte zorlanırlar.Grup oyunlarını anlamakta , kurallara uymakta ,rol almakta zorlanırlar.



Ağır Zeka Geriliği:
Öz bakım becerilerini kazanamazlar.Bakıma ihtiyaç duyarlar.Alıştırma oyunlarından ileri düzeyde oyun oynayamazlar.






OYUN ORTAMINDA ZEKA DEĞERLENDİRMESİ

Okul Öncesi Dönem

Okul Dönemi

Gelişim yaşına uygun olarak
-İnce motor beceris(çizim ;resim)
-Dil gelişimi(kelime sayısı-gramer becerisi-iletişim şekli)
-Kavram gelişimi(Renk-şekil-akademik kav.)
-Dikkat ve hafıza becerisi
Örneğin:renkli legolarla oynanan bir oyun içinde cisimleri büyüklüğ küçüklüğ,rengi,şekli oyun içinde çocuğa sorula bilir veya saklanan nesneleri bulması veya ne olduğunu söylemesi istenebilir.

-Kavram becerisi
-Anlama becerisi
-Muhakeme yeteneği
-Sayı kavramı
-Okuma yazma ,okuduğunu anlam ve sorulan soruları cevaplama becerisi.






Yapılan araştırmalar oyun gelişim dönemlerinin zeka gelişim düzeyiyle eş güdümlü ilerlediğini göstermektedir.Zihinsel engelli bir çocuğun ,gelişim geriliği olan bir çocuğun paralel oyun dönemini geç bitirdiğini,kurallara uymakta zorlandığını gözlemliyoruz.
Üstün yetenekli çocukların ise daha organize ,yaratıcı nitelik taşıyan oyunlar oynadığını,oyuncakların çeşitliliğinden yararlandığını daha çok oyunları yöneten rolünü aldığını gözlemliyoruz.
3;6-11 yaş arası zeka bölümü 80-139 olan 95 çocukla yapılan deneyde zeka bölümü ile oyun davranışı arasında ilişki araştırılmış,kriter olarak:
-
birkaç oyuncakla ilgilenme süresi
-
Oyuncağın kullanılış şekli
-
Oyun materyalinin seçimi
-
Oyuncakla ilgilenme ve organizasyon derecesi değerlendirilmiştir.


Sonuç:Zeka düzeyi ile oyun davranışının organizasyonu arasında sıkı bir ilişki bulunmuştur.



Oyun organizasyon düzeyleri:



A.Diğerlerinin oyununu izlemek(oyuncakları taşımak)



B.Basit oyun denemek(otomobil itmek)



C.oyunları çeşitlendirmek(Bebeği arabada gezdirmek)



D.Oyuncağı daha karmaşık şekilde kullanmak(Bebeği rabada gezdiriken seni parka getiriyorum tarzında amaç belirlemek)



E.Oyuncak yapıcı ve yaratıcı bir amaca yönelme.
Zeka düzeyi 4 ; A-B Oyun düzeyi



Zeka düzeyi 5 ; A_B çoğunlukta nadiren C düzeyi)



Zeka düzey 6 ; C-D-E OYUN DÜZEYİ



Zeka düzeyi 7 ve üstü : D-E OYUN DÜZEYİ gözlenmiştir.( çocuk ve oyun/Berke özdoğan)

PSK.SİNEM ERUSTA