Türkiye’Nin Hiv/Aids Karşısında Dezavantajları - Aids
 

Öte yandan Türkiye''nin bazı özellikleri veya koşulları, HIV/AIDS dahil olmak üzere, cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı verilen mücadelede aleyhtedir. Örneğin, çocukların ve gençlerin oluşturduğu nüfus grubu (0-25 yaş grubu) toplam nüfusun yar


ısını meydana getirir. Büyük ölçüde hareketlidir ve özgür yaşam biçimlerine ve güvenli olmayan cinsel deneyimlere açıktır. Dolayısıyla cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve HIV/AIDS açısından duyarlı ve savunmasızdır.



Esas olarak gençlerin üreme ve cinsel sağlığı üzerinde odaklanan, genç dostu sağlık bakım hizmetleri mevcut değildir.



Bilgi teknolojilerindeki gelişmeler, genişleyen iletişim ağları ve kent biçimi yaşamın giderek artan hakimiyeti neticesi, geleneksel davranış kurallarının yerini cinsel deneyime açıklığı ve cinselliğin sergilenmesini kolaylaştıran, fazla sert olmayan, özgür bir davranış biçimi almaktadır.



Dinamik bir nüfus yapısı vardır ve kentleşme süreci halen devam etmektedir. Kır nüfusunun kent nüfusuna oranı ve yurt dışına göç oranı özellikle emek gücüne katılma yaşındaki nüfus grubu içinde yüksektir.



Coğrafi açıdan ülke uluslararası seyahat ve ticaret yollarının kavşak noktalarında bulunmaktadır. Aynı zamanda, cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve HIV/AIDS insidans oranlarının yüksek olduğu ülkelere yakındır. Afrika ülkelerinden yasadışı yollarla gelen erkek işçilerin kontrolsüz akını ve Doğu Avrupa ülkelerinden gelen **** işçileri, cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve HIV/AIDS tehdidini birkaç kat artırmaktadır.



Homo****üeller – travestiler ve trans****üeller dahil olmak üzere, kayıt dışı (illegal) **** işçilerinin yoğun olarak görülmeleri, özellikle üç büyük kentte, cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve HIV/AIDS riskini artırarak, kamu sağlığını ciddi bir biçimde tehdit etmektedir.



Geçen on yıl içinde ülkenin bazı kısımlarında, ayrılıkçı *****ist eylemlerin arttığı zamanlarda sağlık, eğitim, toplumsal hizmetler gibi temel kamu hizmetlerinin sunumu geçici olarak sınırlandırılmak veya ertelenmek zorunda kalınmıştır. Devletin *****izmden etkilenen bu bölgelerde temel hizmetleri re-organize etme çabaları henüz sonuçlanmamıştır.



1999 yılında yaşanan depremler gibi doğal afetlerden etkilenen bölgelerde, temel hizmetlerin sunumunun rehabilitasyonu dahil olmak üzere yapılan çalışmalar, büyük ölçüde tamamlanmıştır. Ancak, HIV/AIDS önleme programlarını da içine alan kamu sağlığı hizmetleri bu bölgelerde, yeterli kaynak bulunamamasına bağlı olarak tatmin edici bir biçimde yerleştirilememiştir.



Yeni bin yılın gelişiyle birlikte yaşanan ekonomik krizler, ekonomi üzerinde olduğu kadar toplum üzerinde de yaşam standartları, alım gücü, gelir dağılımı, temel hizmetlerin sağlanması ve bu hizmetlere erişim vb. yıkıcı etkilerin gelişmesine yardımcı olmuş ve HIV/AIDS epidemisi karşısında savunmasızlığı artırmıştır.



Cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve HIV/AIDS ile mücadele konusunda devlet taahhüdünün uygulanmaya yeterince yansımaması en önemli engellerden biridir. HIV/AIDS Sağlık Bakanlığı''nın öncelikli konuları arasında değildir.



Merkezi düzeyde, Sağlık Bakanlığı''nın ne kurumsal yapısı ne de insan gücü, HIV/AIDS dahil olmak üzere, cinsel yolla bulaşan hastalıkları önlemeye yönelik ulusal politikalar ve programlar tasarlamaya, uygulamaya, izlemeye ve değerlendirmeye yeterli değildir. Öte yandan yerel düzeyde, İl Sağlık Müdürlükleri''nin HIV/AIDS dahil olmak üzere, cinsel yolla bulaşan hastalıklar için il düzeyinde veya yerel düzeyde herhangi bir önleme programı yoktur. İl birimlerinin uzmanlık düzeyinin, cinsel yolla bulaşan hastalıkların ve HIV/AIDS''in izlenmesi, değerlendirilmesi ve bildirilmesiyle ilgili önemli sorumlulukları yerine getirebilecek şekilde yükseltilmesine ihtiyaç vardır.



Ulusal AIDS Komisyonu, ulusal paydaşların, bilhassa Sağlık Bakanlığı''nın ve ilgili kamu kurumlarının, yeterince kararlı olmamaları nedeniyle etkili değildir. Dört yıldan uzun bir süredir ilgili Bakanlıklar''ın ve kurumların rafa kaldırdığı ulusal strateji ve eylem planının, HIV/AIDS konusunda Taahhüt Deklarasyonu''nda vurgulanan ilkelere göre yeniden gözden geçirilmesi ve güncelleştirilmesi gerekmektedir. Eylem Planı''nın uygulanabilmesi için devletin kararlılığının garanti edilmesi gerekmektedir.



Evlilik öncesi test yapılması ve bazı nüfus gruplarına test zorunluluğu gibi birtakım uygulamaların yasal dayanağıyla ilgili önemli belirsizliklerin açıklığa kavuşturulması gerekmektedir. Bazı uygulamaların yasal dayanağının da, insan haklarının uluslararası yönlendirici ilkeleri doğrultusunda yapılacak, yasal düzenlemelerle güçlendirilmesi önem arz etmektedir.



AIDS ile yaşayan bireylere sağlanan test, tedavi, bakım, takip ve destek gibi bazı uygulamalara ilişkin etik ilkelerin belirlenmesi gerekmektedir. Etik ilkelerin uygulanması her zaman ve zeminde garanti altına alınmalıdır ve bu dikkatle izlenmelidir.Kaynak: Cinsel Sağlık