Diş Gicirdatma (Bruxizm)
 

DİŞ GICIRDATMA (BRUXIZM)

Bruksizm (diş gıcırdatma) genellikle uyku esnasında oluşan güçlü çene
hareketlerinin neden olduğu çeneleri sıkma, dişleri gıcırdatma olayıdır.
Toplumumuzda sık rastlanır. Genellikle bu alışkanlığa sahip bireyler bundan
habersizdir.








Diş gıcırdatmanın sebepleri nelerdir?

Bruksizmin (diş gıcırdatması) oluş nedenleri
hakkında çeşitli görüşler vardır. Bazı araştırmacılar buruksizmin dişler
arasındaki kapanış ilişkisinin bozulmasından
kaynaklandığını, bazıları santral sinir sistemindeki bir hastalığın neden
olduğunu bazı araştırmacılar da bu iki nedeni de kapsayan çok yönlü bir problem
olduğunu ileri sürmektedirler.


Duygusal stresler (Herkes
stresin bruksizmin nedenleri arasında en önemli faktör olduğu konusunda fikir
birliği içerisindedir. Vücudumuzda stres belirtilerini ilk olarak gördüğümüz yer
ağız dokularıdır. Stres bruksizmin hem oluş nedeni hem de olayın şiddetini
artıran en önemli faktör olarak belirlenmiştir.)


Aşırı sinirli, hassas,
titiz bir yapıya sahip olmak
Malokluzyon (dişlerin
diziliş ve sıralanışındaki bozukluklar)
[b]


Diş gıcırdatması sonucu ağız ve dokularında ne tür rahatsızlıklar oluşur
ve belirtileri nelerdir?




Dişlerin çiğneyici yüzünde oluşan
aşınma:
Dişlerin birbirleri ile
sürtünmesi sonucunda oluşan aşınma tüm dişleri kapsayabilirse de
özellikle ön dişlerde daha etkilidir.



Dişlerde kırılma:
Dişleri sıkma ve gıcırdatma
sonucunda ön dişlerin köşelerinde arka dişlerin
çıkıntılı kısımlarında mikro çatlaklar oluşur. Röntgen ile saptanamayan
bu çatlaklar zamanla büyüyerek dişlerin kırılmasına neden olur.


Dişlerde aşırı hassasiyet:
Genellikle soğuğa karşı
hassasiyet gelişir. (Bakınız,
Diş
Hassasiyeti)



Diş etinin geriye çekilmesi ve
genellikle bununla birlikte oluşan dişin boynunda diş eti hizasında
oluşan çentik şeklindeki aşınmalar:
Bu durumun oluşmasına
neden olarak ilerleyen yaşa bağlı diş eti çekilmesi ya da aşırı baskı
uygulanarak yapılan diş fırçalama gösteriliyorsa da , bruksizm
hastalığının dişlerde bu gibi oluşumlara neden olduğu bilinmelidir.
(Bakınız, Dişeti Hastalığı)



Dişlerde sallanma:
Yıllar süren gıcırdatma sonucu dişler gevşeyerek sallanmaya başlar.
Aşırı basınç dişleri saran kemik desteğinin kaybolmasına neden olur. Bu
durumu telafi etmek için dişlerin kökleri hizasında ekstra
kemik çıkıntıları gelişir.



Yanaklarda iritasyon (tahriş):
Özellikle dişleri birbirlerine temas ettikleri
kapanış çizgisi hizasında, yanağın iç kısmında çizgi ya da kabartı
şeklinde fibröz bir oluşum meydana gelir. Bu oluşum nedeni ile sıklıkla
yanak ısırma olayı ile karşılaşılır.


Kas ağrısı:
Özellikle şakak ve yanak bölgesindeki kasların aşırı çalışması bu
bölgelerde kas ağrısına neden olur.



Baş ağrısı:
yukarıda belirtilen kas ağrısı zaman zaman baş
ağrısı şeklinde kendini gösterir.

Çene ekleminde ağrı :
Çene eklemine aşırı yüklenilme nedeni ile eklemde
ağrı, çıtırtı ve kenetlenme olabilmektedir.[b]

Bu belirtiler diş
gıcırdatmasının
hemen başlangıcından itibaren ortaya çıkmaz. Olayın şiddetine ve süresine
göre bazen yıllar sonra görülebilmektedir. Çoğunlukla belirtilerin tümü
birden olmayabilir. Bazen çok az belirti gösterebilir.


Tedavi

Tedavinin amacı dişlerde
çene ekleminde oluşabilecek kalıcı zararları önlemek ve ağrıyı ortadan
kaldırmaktır
Diş hekimi tarafından
uygulanan, uyku sırasında dişlerin birbirleri ile temasını engellemek amacı ile
alt ve üst çene dişlerinin arasına yerleştirilerek kullanılan gece
koruyucuları, diş gıcırdatması semptomatik tedavisinde kullanılan en önemli araçtır.
Ancak gece koruyucularının çoğunlukla tek başlarına yeterli olamayabilmektedir.

Bu nedenle hastalığın sergilediği tabloya göre gece koruyucularının yanında
bazı ek tedavilerinde uygulanması gerekmektedir:



Stres terapisi,

Rahat uyumayı sağlayıcı önlemler,

Kas gevşetici ilaç uygulaması,

Hatalı yapılmış diş dolgusu ve kaplamaların
yenilenmesi,

Eksik olan dişlerin yerine koyulabilmesi için
protez uygulamaları.

Diş Gicirdatma (Bruxizm)
 

DİŞ GICIRDATMA (BRUXIZM)

Bruksizm (diş gıcırdatma) genellikle uyku esnasında oluşan güçlü çene
hareketlerinin neden olduğu çeneleri sıkma, dişleri gıcırdatma olayıdır.
Toplumumuzda sık rastlanır. Genellikle bu alışkanlığa sahip bireyler bundan
habersizdir.








Diş gıcırdatmanın sebepleri nelerdir?

Bruksizmin (diş gıcırdatması) oluş nedenleri
hakkında çeşitli görüşler vardır. Bazı araştırmacılar buruksizmin dişler
arasındaki kapanış ilişkisinin bozulmasından
kaynaklandığını, bazıları santral sinir sistemindeki bir hastalığın neden
olduğunu bazı araştırmacılar da bu iki nedeni de kapsayan çok yönlü bir problem
olduğunu ileri sürmektedirler.


Duygusal stresler (Herkes
stresin bruksizmin nedenleri arasında en önemli faktör olduğu konusunda fikir
birliği içerisindedir. Vücudumuzda stres belirtilerini ilk olarak gördüğümüz yer
ağız dokularıdır. Stres bruksizmin hem oluş nedeni hem de olayın şiddetini
artıran en önemli faktör olarak belirlenmiştir.)


Aşırı sinirli, hassas,
titiz bir yapıya sahip olmak
Malokluzyon (dişlerin
diziliş ve sıralanışındaki bozukluklar)
[b]


Diş gıcırdatması sonucu ağız ve dokularında ne tür rahatsızlıklar oluşur
ve belirtileri nelerdir?




Dişlerin çiğneyici yüzünde oluşan
aşınma:
Dişlerin birbirleri ile
sürtünmesi sonucunda oluşan aşınma tüm dişleri kapsayabilirse de
özellikle ön dişlerde daha etkilidir.



Dişlerde kırılma:
Dişleri sıkma ve gıcırdatma
sonucunda ön dişlerin köşelerinde arka dişlerin
çıkıntılı kısımlarında mikro çatlaklar oluşur. Röntgen ile saptanamayan
bu çatlaklar zamanla büyüyerek dişlerin kırılmasına neden olur.


Dişlerde aşırı hassasiyet:
Genellikle soğuğa karşı
hassasiyet gelişir. (Bakınız,
Diş
Hassasiyeti)



Diş etinin geriye çekilmesi ve
genellikle bununla birlikte oluşan dişin boynunda diş eti hizasında
oluşan çentik şeklindeki aşınmalar:
Bu durumun oluşmasına
neden olarak ilerleyen yaşa bağlı diş eti çekilmesi ya da aşırı baskı
uygulanarak yapılan diş fırçalama gösteriliyorsa da , bruksizm
hastalığının dişlerde bu gibi oluşumlara neden olduğu bilinmelidir.
(Bakınız, Dişeti Hastalığı)



Dişlerde sallanma:
Yıllar süren gıcırdatma sonucu dişler gevşeyerek sallanmaya başlar.
Aşırı basınç dişleri saran kemik desteğinin kaybolmasına neden olur. Bu
durumu telafi etmek için dişlerin kökleri hizasında ekstra
kemik çıkıntıları gelişir.



Yanaklarda iritasyon (tahriş):
Özellikle dişleri birbirlerine temas ettikleri
kapanış çizgisi hizasında, yanağın iç kısmında çizgi ya da kabartı
şeklinde fibröz bir oluşum meydana gelir. Bu oluşum nedeni ile sıklıkla
yanak ısırma olayı ile karşılaşılır.


Kas ağrısı:
Özellikle şakak ve yanak bölgesindeki kasların aşırı çalışması bu
bölgelerde kas ağrısına neden olur.



Baş ağrısı:
yukarıda belirtilen kas ağrısı zaman zaman baş
ağrısı şeklinde kendini gösterir.

Çene ekleminde ağrı :
Çene eklemine aşırı yüklenilme nedeni ile eklemde
ağrı, çıtırtı ve kenetlenme olabilmektedir.[b]

Bu belirtiler diş
gıcırdatmasının
hemen başlangıcından itibaren ortaya çıkmaz. Olayın şiddetine ve süresine
göre bazen yıllar sonra görülebilmektedir. Çoğunlukla belirtilerin tümü
birden olmayabilir. Bazen çok az belirti gösterebilir.


Tedavi

Tedavinin amacı dişlerde
çene ekleminde oluşabilecek kalıcı zararları önlemek ve ağrıyı ortadan
kaldırmaktır
Diş hekimi tarafından
uygulanan, uyku sırasında dişlerin birbirleri ile temasını engellemek amacı ile
alt ve üst çene dişlerinin arasına yerleştirilerek kullanılan gece
koruyucuları, diş gıcırdatması semptomatik tedavisinde kullanılan en önemli araçtır.
Ancak gece koruyucularının çoğunlukla tek başlarına yeterli olamayabilmektedir.

Bu nedenle hastalığın sergilediği tabloya göre gece koruyucularının yanında
bazı ek tedavilerinde uygulanması gerekmektedir:



Stres terapisi,

Rahat uyumayı sağlayıcı önlemler,

Kas gevşetici ilaç uygulaması,

Hatalı yapılmış diş dolgusu ve kaplamaların
yenilenmesi,

Eksik olan dişlerin yerine koyulabilmesi için
protez uygulamaları.