Körlük Hastalığı Nedir, Körlük Nedenleri Ve Körlük İçin Önlemler...
 

Bugün dünyada 38 milyon kör insan vardır (%0,7). Kör olma riski taşıyarak yaşayan 110 milyon kişi vardır. Az gelişmiş ülkelerde başlıca körlük nedeni katarakt, trahom, kornea hastalıkları ve göz yaralanmalarıdır. Gelişmiş ülkelerde ise diabetik retinopati ve yaşlılığa bağlı maküla dejenerasyonları ön plandadır.

Türkiye'nin doğusunu az gelişmiş ve batısını gelişmiş ülke düzeyinde olduğunu ve kültürel açıdan batı ile doğu arasında bir köprü ülke olması nedeni ile körlüğün görülme sıklığı bu bağlamda düşünülmelidir. Diğer taraftan yurdumuzda ortalama yaşam süresinin 65 yıl olduğu düşünülürse bu daha da etkili olacaktır. Dolayısı ile yurdumuzda körlük nedenlerini şöyle sıralayabiliriz:

1. Katarakt
2. Kornea hastalıkları
3. Göz yaralanmaları
4. Dejeneratif miyopi
5. Trahom
6. Glokom
7. Diabetik retinopati
8. Yaşlılığa bağlı maküla dejenerasyonu

Bu bölümde yandan aydınlatma yöntemi ile katarakt, kornea hastalıkları, trahom, göz yaralanmaları ve oftalmoskopik muayene yöntemi ile diabetik retinopati, yaşlılığa bağlı maküla dejenerasyonu gibi hastalıkların I. basamak muayene yöntemleri ile tanısı konabileceğinden anlatılacaktır.

Trahom Nedir, Trahom Hastalığı, Trahoma

Neden: Chylamidia Trachomatosis Yoksul, kurak ve hijyenik şartların kötü olduğu toplumlarda (Orta Doğu, Güney Doğu Asya, Türkiye'de Güneydoğu) BULAŞICI, KÖRLÜKLE SONUÇLANAN, Kronik Konjonktivit

Kornea Enflamasyoları

Hastanın Yakınması

- Batma hissi (kapak hareketleri ile artar)
- Ağrı (kapak hareketleri ile artar)
- Işıktan rahatsız olma (fotofobi)
- Göz yaşarması (lakrimasyon)
- Göz kapağını kapama isteği (blefarospazm)
(Tüm bu yakınmalar kornea duyarlılığını sağlayan N. Trigeminus sinirinin nazosilyer dalının uyarılması sonucudur).

Göz Bulguları

- Derin hiperemi (silyer enjeksiyon)
- Kornea bulanıklığı
- Korneanın florosein boyası ile boyandıktan sonra oftalmoskobun veya biyomikroskobun kobalt filtresi ile hastalıklı alanın floresans veren kısmın saptanması.
Kornea enflamasyonları üç büyük grupta görülür:

I. DİSTROFİLER: Hayatın ilk on yılında kornea tabakaları arasına madde birikmesi (amiloid, lipid vs.) sonucu o-lanlar (Grouneow, Latice vs.)

II. DEJENERASYONLAR: Hayatın son yıllarında ikincil nedenlere bağlı olarak kornea tabakaları arasına madde birikmesi (lipid, kalsiyum vs.) sonucu olanlar (Arcus senilis -yaşlılık halkası, Band keratopati).

III. KERATİTLER (Kornea iltihapları): Neden ve yere göre sınıflandırılır ise de biz bunları pratik tanı ve tedavi açısından tek bir çatı altında toplamanın doğru olacağı kanısındayız. Çünkü nedeni saptamak için yapılacak olan kültür sonucunun 48 saat sonra kesinleşmesi acil ön tanı konulmasını gerektirir. Tüm yukarıdakilere bağlı olarak iyileşme gecikir ise sonuç korneada gözle fark edilebilen lökom veya biyomikroskopik olarak görülebilen nefelyon gibi kornea kesafetleri oluşur. Ajan patojenin virülansına bağlı olarak damarsız olan korneaya giren yeni damar oluşumları (neovaskulerizasyon)'nın olaya katılması ile şeffaf kornea bulanıklaşarak estetik ve görsel problemler yaratır (Güneydoğu Anadolu'daki az görme ve körlük nedenlerinin %12'si

Keratitler

YAKINMALAR Batma Sulanma Işıktan korkma Kapak sıkma
BULGULAR Kırmızı göz Kornea ödemi Boya tutan alan Görmede azalma

Kornea iltihaplanması hücre kaybı ile seyrediyor ise KERATİT, doku tabakalarında kayıp ile seyrediyor ise ÜLSER adını alır.

İLK TEDAVİ: Kültür sonucu ortaya çıkıncaya kadar (ortalama iki gün)
Antibiyotikli damla, merhem, midriyatik kullanarak örtünüz SONRA: Kültür sonucuna göre uygun antibiyotikli damla ve merhem ile tedaviye devam ediniz.

Kornea Nakli (Keratoplasti), Kornea Nakil Ameliyatı

Kornea şeffaflığının nefelyon, lökom gibi nedbelerle veya kırıcılık eğriliğinin bozulması sonucu optik görevini yapamaması nedeni ile ölü gözünden alınan kornea parçasıyla değiştirilmesi olayına kornea nakli veya keratoplasti diyoruz. İnsan vücudunda yapılan ilk doku ve organ naklidir.

İlk uygulamayı 1824 Franz Reizinger tavşandan tavşana, Bieger İ827'de ceylandan ceylana ve Kissam da I844'te domuzdan insana yapmıştır. İnsandan insana yapılan ilk kornea nakli uygulamasını ise 1877 yılında Albert Von llippel yapmıştır. Yurdumuzda yapılan ilk uygulama ise 1938'de Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göz Kliniğinde Prof.Dr. Igerschirmer taralından başarılmıştır.

İnsandan insana alınan kornea parçasına honıogreft, plastik materyal kullanılarak yapılana keratoprotez denir. Tam kat kornea parçası alınıyor ise penetran, korneanın 1/3 tabakası alınıyor ise lameller, sadece korneanın ortadaki 6-7 mm'lik kısmı alınıyor ise parsiyel, tamamı alınıyor ise total keratoplasti denir. Bugün için en çok kullanılan yöntem parsiyel penetran, homokeratoplasti'dir. Başarı oranı %75'dir.

Kireç yanığı, pemfigüs gibi veya tekrarlayıcı durumlar sonucu insan kornea parçası kullanılamaz ise plastik kornea parçası uygulanabilir. Buna keratoprotez diyoruz

Göz Bankası Nedir, Göz Bankacılığı

Ölü insan gözünden alınan kornea parçasının (GREFON) saklanması için yapılan işlemlere GÖZ BANKACILIĞI diyoruz. Üç tipi vardır:

1. Kısa Süreli: Ölen insan gözünden ilk 6 saatte alınarak nakledilmesinde yapılan işlemdir (Türkiye'de en sık kullanılan yöntemdir).
2. Orta Süreli: Özel solüsyonlarda ölü gözü kornea parçasının saklanmasıdır.
3. Uzun Süreli: Derin dondurma sistemleri ile ölü korneasının en az iki sene saklanmasıdır.

Türkiye'de ilk kısa süreli göz bankacılığı Ankara Tıp Fakültesi Göz Kliniği'nde Vehbi Koç desteği ile yapılmıştır (Vehbi Koç Göz Bankası, 1958). Bugün Türkiye'de uzun süreli ve bilimsel göz bankası olanlardan 1997'de İstanbul Tıp Fakültesi Göz Kliniği'nde ve 1998'de Ankara Numune Hastanesi'nde kurulmuştur. 1981 yılından beri ölü gözünden alınan kornea parçası organ ve doku transplantasyonu kanunuyla desteklenmekte, kanunun "aksine vasiyet olmadıkça şeffaf doku parçaları ölü insandan izinsiz alınabilir" maddesi ile desteklenmektedir. Bugünkü istatistiklere göre kornea nakli için 10.000 olgu sıra beklemektedir.

Alıntı