Blaise Pascal - Düşündüren Düşünceler
 

http://frmsinsi.net/images/forumsins...sinsi.net_.jpg

BLAİSE PASCAL ( 1623-1662 )


1-yeryüzünde insanın yoksunlugunu ve tanrının kayırıcılıgını göstermeyen bir nesne yoktur.üstelik tanrısız bir insanın güçsüzlügünü de,tanrıya inanın güçlülügünü de.

2-sizin için iyi düşünülmesini ama bundan söz edilmemesini isteyin.

3-ölümden korkmak,sakıncalı bir durumdan uzak kalmaktır,sakıncalı durumda bulunmak degil,önce insan olma geregi vardır.

4-gerçeklerin herbiri kendi dogasını düzenler.bizim becerimiz başka varlıklarda kendine yer yapar,ancak bu dogal degildir.her nesne kendi yerinde durur.

5-dine karşı savaş açanların önce hangi dine karşı savaş açtıklarını ögrenmeleri gerkirdi.

6-kanlıdır son sahne,nitekim bütün öteki oyunlarda,güldürücüde güzeldir,sonunda başına yıkılır insanın dünya,işte hep böyledir sonuç.

7-konuşmada begenilme ve etkili olma gereklidir:ancak begenilmedende anlaşılması gereken gerçekliktir.

8-sözcüklerin degişik dizimi,degişik bir içerik ortaya koyar;içeriklerin degişik dizimi ise degişik bir etki yaratır.

9-bilgisizlikle uyum içine giren bir unsurun us olarak degeri yoktur.

10-bir sürü insan düşünülsün,baglılıklara vurulmuş,ölüm yargısına çarptırılmış,bunlardan hergün birkaçı ötekilerin gözü önünde bogdurulsun.geri kalanlar kendi özel durumlarını öteki arkadaşlarının alınyazılarını görünce anlarlar,birbirlerine üzüntülü,umutsuz bakarlar sıra kendilerine gelinceye degin.
işte buna benzer insanların durumuda.


*

1-Ben Kopernikus'un düşüncesinin uzun boylu araştırıldıgını sanmıyorum. oysa bundan çok daha önemlidir bütün yaşam için ruhun ölümlü mü,ölümsüz mü oldugunu bilmek....

2-bizimle Tanrı,birde gök arasında yanlızca yaşam vardır - bir yargının yaşamı - bu ikisinin arasında ise evrenin şu dayanıksız varlıgı bulunur.

3-üç türlü insan vardır:biri tanrıyı bulduktan sonra çalışır durur onun için.ötekiler aramaya koyulmuş tanrıyı; ugraşırlar,şimdilik bulamamışlar onu daha.sonuncular ise aramadan,bulmadan yaşayıp giderler tanrıyı birinciler us'ludur,mutludur;sonuncular çılgındır,ortada kalanlar ise mutsuzdur,us'ludur.

4-doga bütün gerçeklerini birbirinden ayırıp koymuş ortaya.sanatımız ise birbiri içine koyuyor onları.dogaya uygun degil bu,özel bir yeri vardır her nesnenin.

5-doga kendi kedini işler,iyi topraga ekilen çigit yemiş verir,dogru bir anlayış gücü içine konan ilkede yemiş verir.dogru bir anlayış gücü içine konan ilkede yemiş verir.

Blaise Pascal - Düşündüren Düşünceler
 

1-insan kuşkulanmanın da,onaylanmanın da,uymanında nerede gerkli oldugunu bilmelidir.böyle davranmayan usun erkinden anlamaz.bu üç ilkeden yoksun insanlar vardır.onlar kanıtlama sanatından anlamadıkları için kanıtlama gücüne dayanarak iş göremezler,neye baglı kalmanın gerektigini bilmediklerinden her nesneden kuşkulanırlar.yada ne zaman yargı vermenin gerektigini bilmeyişleri yüzünden her konuya evet derler.

2-insan gerçekligi bulma yolunda neye yardım ettigini bilmelidir,yaşamını düzene koymadada gereken işi görmeli en azından,bundan daha dogru bir nesne olmasa gerek.

3-insanın gerçek yapısı,onun gerçek saglıgı,gerçek erdemi,gerçek dini olan konulardır.bunların bilgisi birbirinden ayrılamaz.

4-aklın son adımı nesnelerden gelen bir sonsuzluk olan bilgidir,bu nesneler aklı aşarlar,akıl bu bilgiye varamazsa yetersiz kalır.

5-dogal olaylar aklı aşarken dogaüstü olanlar konusunda ne söylemelidir.
*
1-akla baglı kalmak,aklı kullanmak,işte gerçek buna dayanır.

2-inanç,söyleyemedigini söyler yanlız,onların söyledigine karşıt bir şey söylemez.inanç,duyguların üstündedir,ancak onlara karşıt degildir.

3-her kişi kendince bir tanrı yaratır.

4-tanrıtanımazlık güçlü bir anlayış gücünün belirtimidir.ancak belli bir aşamaya degin.

5-tanrıtanımazlar,hangi kanıt vardır elinizde insanın bir daha dirilmeyecegini söyleyebilmeniz için? bir kez bile olmamış yada olmuş olan,bir kez daha olmaz mı? varolmak yada geri dönmek daha mı güçtür? alışkanlıkların biri bize kolaylık saglarken öteki alışkanlık da yanılmayı olanaksız gibi gösteriyor,işte kabataslak yargıda bulunma türüdür bu...

6-nedir şu insanlarla oluşa gelen;küçügü eleştirirler;büyüge inanmazlar,bu ne iş!

7-düşüncem içinde yerleşip kaldıgımdan ne olamayacagını seziyorum.annem ben dogmadan önce ölseydi bende olmayacaktım,öyleyse ben gerekli bir varlık degilim.sonsuz ve sınırsızda degilim,ancak dogada (evrende) gerekli sonsuz,sınırsız bir varlıgın oldugunu görüyorum.

8-toplum anlayışına,insan özüne karşı yönelen tek bilim,boyuna insanlar arasında varolan,biricik bilimdir.

9-alışkanlık bizim dogamızdır.inanmaya alışanın,inanca baglananın tamu'dan korkacak durumu yoktur.o başka bir nesneye inanmaz artık.

10-dogal,politik olan toplulukların üyeleri toplumun mutlulugu için çaba gösterirse topluluklar kendiliginden başka,daha genel bir bütünlük için ugraşır,onların üyeleri olurlar.kişi toplum için çalışmak zorundadır.

Blaise Pascal - Düşündüren Düşünceler
 

1-bizim dinimizden başka,insanın suçla birlikte dogdugunu söyleyen başka bir din yoktur.felsefe çıgırları içinde de birinin dogru söyledigini söyleyen yoktur.bir tek din,bir tek tarikat bile yeryüzünde sürekli olmamaıştır.

2-ben gönlün yaradılıştan bütün nesneleri kapsayıcı bir varlık oldugunu,gene yaradılıştan kendi kendine sevgi duydugunu,bu ikisinden birine karşı,duruma göre egilimde bulundugunu,seçimine göre birine,yada ötekilere karşı katılık gösterdigini söylüyorum.

3-alışılmış ilkeler degilse bizim dogal ilkelerimiz nelerdir? bu ilkeleri çocuklar bile babalarının alışkanlıgından edinmiştir,hayvanlarda görülen avlanma gibi.başka bir alışkanlık bize başka dogal ilkeler verecek,enemeden alınır bütün bunlar.böyle alışkanlıgı dagıtmayacak bir durum varsa,alışkanlık dogaya karşıdır,doga ile ikinci bir alışkanlıgın kökünden söküp atamadıgı alışkanlık,dogaya karşıdır.buda yaradılışa baglıdır.

4-bir yokolmaya görsün insanın gerçek özü,ne varsa öz olur ona:gerçek iyi yitip gittikten sonra her nesnenin gerçek iyi olabilecegi gibi.

5-insan için en önemli davranış,tüm yaşamı boyunca geçerli bir ugraş seçebilmesidir:bu konuda olasılıgın etkisi vardır.alışkanlık insanı duvarcı,er,yapı işçisi v.s yapar."bu iyi,becerikli bir yapı işçisidir", denir.birde er'lerden sözedilmek istendinginde:"bunlar gerçek atak insanlardır",diyende çıkar.ötekiler ise karşıtını ileri sürer:"savaştan daha sarsıcı bir olay yoktur,insan kalıntıları bir yüzkarasıdır." oysa çocuklukta askerlik çok övülürdü.ötekiler yerilirdi,öyle söylenirdi.alışkanlıklar dogadan dolayı sevilir,çılgınlıklardan korkulur,dogrusu budur.bizi igneleyen ise şu sözlerdir hep:insan davranırken suç işler.işte öylesine büyüktür gücü alışkanlıgın,doganın insanlara yaptıgı,insan durumlarına yüklenir.

Blaise Pascal - Düşündüren Düşünceler
 

1-kimi ülkelerde bütün kişiler duvarcıdır,ötekilerinde askerdir,v.b. Oysa doganın böyle tek düzenli olmadıgı kuşku götürmez,etkiyi yapan alışkanlıktır,insanı yöneten de odur,arada bir ona üstün geldigi de olur,insanı kendi içgüdüsü içinde sımsıkı tutar.iyi yada kötü her alışkanlık dikbaşlılıga yol açar.

2-"yırtıcı,savaşkan bir ulus pusatlar içinde geçen bir yaşamı yaşanmaya deger görür."(Livius)onlar ölümü barıştan çok severler.başkaları ise ölümü savaştan çok severler: iki görüş de yaşama yeg görülebilyor.bu yüzdendir onda sevginin böylesine güçlü,böylesine dogal oluşu.

3-önyargı yanılmaya götürür.tüm insanların yanlız araç üstüne düşünüp sonucu düşünmediklerini görmek de çok acınasıdır.bütün kişiler kendi işinin uyarınca düşünür,oysa alınyazımızı belirleyen etken ugraşı,anayurdun uygun seçimidir.

4-ne çok acı verir kişiye türklerin,sapkınların,inansızlık yolunda atalarının ardından gittiklerini görmek.bunun tek nedeni herbirinin benimsedigi önyargının,en iyi oldugunu sanmalarıdır.bu önyargılardır herbirine yapacagı işi gösteren,çilingirede,askere de...

Blaise Pascal - Düşündüren Düşünceler
 

1-iki olay ögretir insanlara özlerini: içgüdü,bir de deneme.

2-insanın büyüklügü,yoksullugunu bildiginden dolayı,büyüktür.bir agaç yoksullugunu bilmez.

3-insan yıkılmış,çökmüş bir ev degil,bu yüzden duygusuz mutsuzluk yoktur.insan ancak "ben bilen,gören kişyim" dediginde mutsuzdur.

4-insana büyüklük saglayan düşüncedir.

5-ben degerimi gövdemle kapladıgım yerde degil,düşüncelerimin düzeninde arayabilirim.

6-enginligi yüzünden kuşatıyor beni evren,yutuyor bir toz gibi,bende düşüncelerimle kuşatıyorum onu.

7-bizim bütün önemimiz düşünceden dolayıdır.bundan geliyor bizim kendimizi büyük görüşümüz.bizi doldurmayan mekandan yada zamandan degil.

8-ben elsiz,ayaksız,başsız bir insan düşünebilirim,ama düşüncesiz bir insan düşünemem.düşünsem ancak bir taş,yada yırtıcı bir hayvan düşünürüm.

9-insan düşünmek için yaratılmış besbelli;onun bütün önemi,tüm kazancı budur; görevide düşünmektir, kendi varlıgına yaraşır nitelikte.

10-sonsuzluk-hiçtir.

11-ruhumuz,nicelik,zaman ve mekanın bulundugu gövdenin içine fırlatılmıştır; o,bu konuda düşünüyor ve buna doga,gerekimlilik adını veriyor,başka bir nesneye inanmıyor.

12-aklımız bizi herhengi bir kılavuzdan daha görkemli yönlendirir,kılavuza boyun eğemeyen mutsuzdur,usa boyun egmeyen delidir.

13-ne büyüktür insan kendi özü ile! ne aşagılıktır bu eksiklikleri yüzünden.

14-karanlıklar görüyorum dört bir yanda.bir yokluk olduguma mı inanayım,yoksa bir tanrı olduguma mı?

Blaise Pascal - Düşündüren Düşünceler
 

1-bilmez insan hangi yöntemle yeniden düzene girecegini; yanılmış ayrılmış gerçek yerinden,onu bir daha bulamayacak artık.arar durur yerini dört bir yanda,yıgun bir karanlıkta,büsbütün tedirgin,büsbütün boşuna...

2-öyle bir büyük tadı vardır ki ün kazanmanın,hangi konu ile baglanırsa baglansın sevilir,sonu ölüm olsa bile...

3-düşüncelerimi bir yere yazarken yanıldıgımı anlarım.düşüncem güçsüzlügümü hatırlatır bana. şu kısacık süreler içinde unuttugumu,unuttugum düşünceler gibi daha nicelerini ögretir bana.benimde bütün direndigim yoklugumu ögrenmektir.

4-insan ne melektir,ne hayvan; mutsuzluk melek olmak isteyeni hayvan yapar.

5-tanrıtanımazlık belli bir aşamaya degin güçlü bir anlayış yetisinin belirtimidir.

6-neden sınırlıdır bilgim? ya gövdemin kocamanlıgı? neden yüzyıl sürüp giderim de bin yıl sürüp gidemem? doga hangi neden yüzünden bana böyle ölçüp biçmeyi,bu sayıyı seçmeyi başkalarını seçmemeyi verdi? oysa sayıların sınırsızlıgında bir neden yok da,öteki varlıkların daha önce seçilmesi için var mı?

7-Kleopatra'nın burnu daha kısa olaydı evrenin yüzü bambaşka olurdu.

8-bir kimsenin yaşamak için yeterince olanagı bulunsaydı evinde oturmanın mutluluguna varır,evini barkını bırakıp denize açılmaya,kale kuşatmaya gitmezdi.

9-ne korkunçtur elimizde bulunan bütün nesnelerin akıp gittigini sezmek.

Blaise Pascal - Düşündüren Düşünceler
 

1-iki olay ögretir insanlara özlerini: içgüdü,bir de deneme.

2-insanın büyüklügü,yoksullugunu bildiginden dolayı,büyüktür.bir agaç yoksullugunu bilmez.

3-insan yıkılmış,çökmüş bir ev degil,bu yüzden duygusuz mutsuzluk yoktur.insan ancak "ben bilen,gören kişyim" dediginde mutsuzdur.

4-insana büyüklük saglayan düşüncedir.

5-ben degerimi gövdemle kapladıgım yerde degil,düşüncelerimin düzeninde arayabilirim.

6-enginligi yüzünden kuşatıyor beni evren,yutuyor bir toz gibi,bende düşüncelerimle kuşatıyorum onu.

7-bizim bütün önemimiz düşünceden dolayıdır.bundan geliyor bizim kendimizi büyük görüşümüz.bizi doldurmayan mekandan yada zamandan degil.

8-ben elsiz,ayaksız,başsız bir insan düşünebilirim,ama düşüncesiz bir insan düşünemem.düşünsem ancak bir taş,yada yırtıcı bir hayvan düşünürüm.

9-insan düşünmek için yaratılmış besbelli;onun bütün önemi,tüm kazancı budur; görevide düşünmektir, kendi varlıgına yaraşır nitelikte.

10-sonsuzluk-hiçtir.

11-ruhumuz,nicelik,zaman ve mekanın bulundugu gövdenin içine fırlatılmıştır; o,bu konuda düşünüyor ve buna doga,gerekimlilik adını veriyor,başka bir nesneye inanmıyor.

12-aklımız bizi herhengi bir kılavuzdan daha görkemli yönlendirir,kılavuza boyun eğemeyen mutsuzdur,usa boyun egmeyen delidir.

13-ne büyüktür insan kendi özü ile! ne aşagılıktır bu eksiklikleri yüzünden.