Madde Kullanımı İle İlgili Bozukluklar...
 

KAFEİN
Kafein sıklıkla kahve ya da çay biçiminde batılı ülkelerde en yaygın kullanılan psikoaktif maddedir. Önemli miktardaki kafein kakao çikolata ve hafif içkilerde bulunur.
Kafein 100 mg.’ lık dozlarda insanlarda hafif öfori 300 mg’lık dozlarda artmış anksiyete ve hafif disfori ile birliktelik gösterir ve olumlu rol oynamaz.
Kafeinle ilişkili bozuklukların ayırıcı tanısı yaygınlaşmış anksiyete bozukluğu agorafobisiz ya da agorafobili panik bozukluğu bipolar II bozukluğu dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu ve uyku bozukluğunu içermelidir.

Kafein entoksikasyonu; 250 mg.’ dan fazla kafeinin psikomotor ajitasyon huzursuzluk kas krampları yüzde kızarıklık bunaltı diürez gastrointestinal sıkıntı aşırı terleme el ve ayak parmaklarında titreme ve insomnia gibi psikofizyolojik belirtileri içerir. 10 gr.’ dan fazla kafein tüketilmesi generalize tonik klonik nöbetlere solunum zayıflığına ve ölüme yol açabilir.

Kafein kullanıcıların P-75’in de kafein yoksunluk belirtilerinin olduğunu bildirmektedir. En sık karşılaşılan kafein yoksunluk belirtileri başağrısı yorgunluktur; diğer belirtiler anksiyete huzursuzluk hafif depresif belirtiler psikomotor performansta bozulma bunaltı kusma kafein açlığı kas ağrısı ve sertliğini de içermektedir.
Kafein uykuya dalmayı geciktirir uykuyu sürdürmeyi olanaksızlaştırır ve sabah erken uyanmaya neden olur

ALKOL :
Alkol kötüye kullanımı ve bağımlılığı en sık karşılaşılan maddeye bağlı bozukluktur. Alkole bağlı bozukluğu olan kişilerde en sık karşılaşılan ölüm sebepleri; intihar kanser kalp hastalığı ve karaciğer hastalığıdır.
Alkol kullanımı kişinin yaşamını yaklaşık 10 yıl kısaltmaktadır. Alkol maddeye bağlı ölümlerde ilk sırayı almaktadır.

Aktif alkol kullanımlarının en yüksek yüzdesi 20-35 yaşlar arasında kümelenmektedir.
Alkole bağlı bozukluklar yüksek eğitim almış ve yüksek sosyo-ekonomik kişilerde daha yüksektir. Alkole bağlı bozukluklar ile en sık beraber görülen psikiyatrik tanılar; diğer maddelere bağlı bozukluklar anti-sosyal kişilik bozukluğu duygudurum bozukluğu ve anksiyete bozukluğudur.

Anksiyete bozukluklarında panik bozukluk ve fobi en sık karşılaşılan eş tanılardır.
Alkole bağlı bozukluğu olan hastaların özkıyım prevalansı -15 arasında değişmektedir. Çocukluğunda dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu davranım bozukluğu öyküsü yada her ikisinin olması erişkinlikte
alkole bağlı bozukluk açısından çocuğun riskini arttırmaktadır.
Psikoanalitik teoriye göre benliklerine karşı cezalandırıcı sert süper egosu olan kişiler bilinçdışı streslerini azaltabilmek için alkole başvurmaktadır.

NİKOTİN
Tütünün psikoaktif bileşeni nikotindir; MSS’ inde nikotinik tip asetilkolin reseptörlerine agonist olarak etki gösterir. Sigara içiminde inhale edilen nikotinin yaklaşık %’ i kana ulaşır ve nikotin beyine 15 dakika içinde ulaşır. Nikotinin yarı ömrü yaklaşık 2 saattir.
Yoksunluk belirtileri son sigaranın içiminden sonraki 2 saat içinde gelişebilir; genellikle ilk 12-48 saat içinde tepe noktasına çıkar ve haftalar ve aylarca sürebilir.
Nikotin çok toksik bir kimyasaldır. Erişkinde 60 mg’ lık dozları solunum paralizisine ikincil olarak ölümle sonuçlanır; ortalama bir sigara içimiyle 05 mg nikotin alınır.
Hamilelik sırasında tütün kullanımı düşük doğum ağırlıklı bebek olasılığının artışıyla ilgilidir.

SEDATİF-HİPNOTİK VEYA ANKSİYOLİTİK
Sedatifler özgül gerilimi azaltan ve mental sakinlik yaratan ilaçlardır. “Sedatif” terimi gerçekte anksiyolitik terimi ile aynı anlamda kullanılmaktadır; anksiyeteyi azaltan ilaç anlamına gelir. Hipnotikler uykuya dalabilmek için kullanılan ilaçlardır.
Bu sınıf madde ile ilişkili bozuklukları yaratan ilaçlar; benzodiyazepinler barbituratlar barbiturat benzeri maddeler ve glutethimiddir.
Bu maddelerin birincil etkisi GABA A reseptör kompleksi üzerinedir.

İNHALAN
Çözücüler yapıştırıcılar uhular aerosoller propanlar tiner ve benzinin yol açtığı psikiyatrik bozuklukları içerir.
Bu maddelerin özgül örnekleri benzin tiner çakmak gazı maket yapıştırıcısı lastik çimento temizleme sıvısı sprey boya ayakkabı boyası ve daktilo düzeltici sıvıdır.
Bu uçucuların aktif bileşimleri; toluen aseton benzin trikoloetilen perkloroetilen 12-dikloropropen ve halojenli hidrokarbonları içerir.

Ergenler arasındaki uçucu kullanımı; davranım bozukluğu ya da antisosyal kişilik bozukluğu ile de ilişkilidir.
Uçucular genellikle MSS depresanı olarak hareket ederler. Uçucular akciğer yoluyla hızlı bir şekilde emilmekte ve hızla beyne ulaşmaktadır. Etkiler; 5 dakika içinde görülmekte ve uçucu maddeye ve dozuna bağlı olarak 30 dakika ile saatler arasında sürebilmektedir.

Uçucular kanda kullanımından 4-10 saat sonra dahi tespit edilebilir ve eğer kullanımdan şüpheleniliyorsa kan örnekleri acilde alınmalıdır.
Entoksikasyon durumunu sıklıkla apati sosyal ve iş işlevselliğinde azalma yargılama bozukluğu ve impulsif veya agresif davranışla karakterizedir.
En ciddi yan etki; solunum depresyonu kardiyak aritmiler asfiksi kusmuğun aspirasyonu veya kaza ya da yaralanmalarla sonuçlanabilecek ölümdür.