Rüzgar Erozyonu Nedir?
 

rüzgarın sebep olduğu erezyon - rüzgar erezyonunun önemi - rüzgar erezyonunun zararları

Rüzgarlar, yarı kurak ve kurak bölgelerde yapmış oldukları aşındırma ile topoğrafyada bazı şekillerin ortaya çıkmasına sebep olurlar ve bazı çökükler meydana gelir. Aşındırma iki türlüdür:

1. Deflasyon: Toz, kum ve hatta çakılların rüzgar tarafından bir yerden diğer yere taşınmasıdır. Daha çok kurak bölgelerde görülür. Çünkü kurak bölgelerde, kuru, bitkisiz bir zemin, toz kum ve alüvyon gibi çimentolanmış çökükler bulunur ve kuvvetli rüzgarlar vardır. Deflasyonun şiddeti taşıma gücüne bağlıdır. Rüzgar taşıdığı toz ve kumları bir yerde biriktirerek kumul denilen kum tepelerini meydana getirir.

2. Korozyon: Rüzgarların oyma, çizme ve cilalama olayıdır.

Rüzgar Erozyonu (Detay)
Toprakların oluştukları yerlerden, rüzgârın etkisi ve kuvvetiyle aşındırılarak; sıçrama, yüzeyde sürüklenme ve havada uçma hareketleriyle bir yerden başka bir yere taşınarak yığılması olayına rüzgâr erozyonu denir.

Erozyon, yüzyıllardan beri insanlığı tehdit etmiş, birçok uygarlığın sönmesine ve büyük göçlere neden olmuş çok önemli bir sorundur. Ülkemiz toprakları, çok eskiden beri aşırı derecede ve genellikle hatalı bir şekilde kullanılması sonucu yorulmuştur.

Rüzgâr erozyonu yıllık yağışların mevsimlere göre dağılımı düzensiz olan, genellikle kurak ve yarı kurak iklim kuşaklarında; arazi yüzeyinin kuru ve bitki örtüsünden yoksun bulunduğu çıplak sahalarda, anızı bozulmuş hububat tarlaları ile düz ve eğimli arazilerde etkisini gösterir.

Ülkemizde rüzgâr erozyonu, genellikle 400 mm.nin altında yağış alan; İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Güney Doğu Anadolu Bölgelerinde etkili olmaktadır.

Rüzgâr erozyonu neden önemlidir?
Rüzgâr erozyonu sonucu verimli topraklar kaybolmaktadır. Rüzgârın etkisi buharlaşmayı hızlandırmakta ve bunun sonucu olarak toprak nemi azalmaktadır. Topraktaki nem azalınca bitki büyümesi yavaşlamaktadır.

Taşınan kum ve toprak parçaları, dere ve nehir yataklarını doldurarak su taşkınlarına, kanalların tıkanmasına, köprülerin yıkılmasına ayrıca demiryolu ve karayollarının üzerinde birikerek yolları kapatmakta ulaşımın aksamasına neden olmaktadır.

Rüzgârın etkisi ile üzerinde tarım yapılan verimli topraklar taşınarak tarladan uzaklaşır; bunun sonucu üretim ve ürün miktarı azalmaktadır; ayrıca rüzgâr etkisi ile dağ ve tepe gibi yerlerden taşınan kum ve verimsiz topraklar, verimli tarım topraklarının üzerini kapatarak, bu toprakları tarım yapılamaz hale getirmektedir.

Rüzgâr erozyonunun zararları:
1. Tarım ve mera arazilerinin verimli toprakları taşınır.
2. Tarım ve mera arazileri taşınmış topraklarla örtülür.
3. Bitkiler taşınan toprak parçacıklarının çarpması ile oluşan darbe tesirinden ve aşırı hava akımından zarar görürler.
4. Karayolları, demiryolları, sulama ve drenaj kanalları, yerleşme merkezleri taşınan topraklarla örtülür.
5. Trafik kazalarına neden olabilir.
6. Rüzgâr erozyonu fazla olan yerlerde solunum yolu hastalıkları ortaya çıkmaktadır.
7. Toprak derinliği azalmaktadır.
8. Toprağın su ve bitki besin maddeleri içeriği azalmaktadır.
9. Barajlar toprak materyali ile dolmaktadır.