Uykunun Önemi
 

Uykunun Önemi

Dinlendirici uyku, dengeli bir hayat için ?arttyr. Uyku esnasynda vücut dinlenir, kendini temizler, safla?tyryr, tamir eder, yeniden in?a eder, büyür ve kendini tedavi eder. Uyku esnasynda, gün boyunca biriken stresler, gerginlikler ve sinirlilik halleri serbest hale gelip vücuttan kolayca salynyr. Rüyalarymyzda da bir dereceye kadar, bu gerilim ve stres çözülür. Rüyalarda zihin, insanyn iç benli?ini ke?fetmeye açyk hale gelir ve hayata y?yk tutan, kylavuzluk eden derin manalara muktedir olur. Derin uyku esnasynda beynimiz ça*ly?ma temposunu yava?latyr. Çaly?tyrdy?ymyz bütün zihnî programlar i?leyi?in durdurur. Ve ?uuraltymyzyn güvenli yata?ynda saf halde dinlenmemize izin verir. Beyindeki sinir a?laryndan olu?an devreler, stresle çaly?amaz hale geldi?inde, bitmi? vaziyette ya*ta?a kendimizi atar ve belli bir saat uyuduktan sonra alarmla uyanyryz. Fakat uyku esnasynda, uykunun o esnada bize ne gibi faydalar kazandyrdy?yny idrak etme, bilme ve anlama ?ansymyz çok azdyr.

Dinlendirici Uyku

Daha iyi nasyl dinlenece?inizi ö?renmede güçlü bir anahtar, uykunun safhalarymny anlamak ve kendi uyku devirlerinizi bilmekle kazanylyr. Her biri yakla?yk 90 dakika süren uykunun safhalary, bize uyuma dengesi hakkynda çok ?ey ö?retebilir. Ylk uykuya daldy?ynyzda yo?un, yan ?uurlu olarak, hayal etme ve görüntüleme periyodundan geçersiniz. Hemen sonra rüyada çok kysa bir zaman geçirirsiniz. Bundan sonra daha derin, daha huzurlu ve rüyasyz bir safhaya daly? yaparsynyz. Bu zaman diliminde beyin dalgalarynyz saniyede 13 titre?im olan delta frekanslaryna do?ru yava?lar. Ve bu esnada esnada siz, derin ve rüyasyz bir uyku durumundasynyzdyr. Bu safha, uykunun dördüncü kademesi olarak adlandyrylyr. Bu kademe uykunun en derin, en iyile?tirici ve en uygun dinlenme noktasydyr. Bu rüyasyz devrede iç dengede en nihai konuma ula?yryz.

Uykuya daldyktan sonra yakla?yk doksanyncy da*kikada, uykunun en hafif dönemine ula?yryz. Bu noktada uyanma ihtimalimiz çok yüksektir veya çevremizdeki sesler, hareketler, içimizdeki a?rylar veya üzüntülerle aniden uyanyp canlanabiliriz. Tekrar uykuya geri dönersek, bütün devreler yeniden ba?lar.

Bir kere daha derin ?ekilde uykuya dalarsak, ki bu bir önceki kadar derin olmayabilir, tekrar rüya görürüz. Daha sonra seslerle veya hareketlerle uyanma ?ansymyzyn yüksek oldu?u hafif uyku safhasyna geçe*riz. Bu ?ekilde uyku devreleri, gece boyunca devam ederek, bizi ritmik bir ?ekilde, derin uyku. rüya gör*me ve hafit uyku devrelerinin dengeleyici devridaimlerinde dola?tyryp dururlar. Her bir doksan dakikalyk devrenin sonunda uykumuz daha hafif hale gelir ve uyanma durumuna do?ru daha çok yakla?yryz. Yaratyly?tan sahip oldu?umuz uykunun bu devrelerini anlady?ymyzda, bazy gerekli ve faydaly prensipleri yakalayabiliriz.

Hayatymyzyn yakla?yk üçte bir veya dörtte biri uykuda geçti?inden, dengeli bir hayat sürmede dinlendirici uykunun ehemmiyeti kendili?inden ortaya çykmaktadyr. Ylk uyku devresinde en derin uyku hali gerçek*le?ir. Kazandy?ynyz dinlenme miktary, müteakip devrelerde giderek azalyr. E?er uyumak için synyrly bir zamana sahipseniz, o zaman uykunuzu 1,5; 3; 4,5 veya 6 saatlik zaman dilimlerinden birine göre planlayynyz.

Çalar saat kurma ihtiyacy hissediyorsanyz, alarmy bu 90 dakikalyk devrelerin sonuna denk gelecek ?ekilde kurunuz. Uyku devrenizin tam ortasynda uyanyrsanyz, kendinizi halsiz, yorgun ve da?ynyk hissetme ihtimaliniz artar.

Her insan rüyaya ihtiyaç duyar. Ba?y sonu net olarak hatyrda kalan, kabussuz bir rüya; sa?lykly ve dengeli bir hayat için gereklidir. Ynsanlaryn rüya görmesinin engellendi?i çaly?malarda, bu ki?iler, kolayca sinirlenmeye, sersemle?meye ve tehlikeli ?ekilde dengesiz davrany?larda bulunmaya ba?lamy?lardyr. Nefes alyp verme ve su içmeden sonra, hayanynyz için en hayatî fonksiyona sahip olan vücut fonksiyo*nu, rüya görmedir.

Vücudumuzun en syrly ve kompleks organy olan beynimiz, yürüttü?ü her türlü faaliyetinin bir neticesi olarak elektrik dalgalan ne?reder. Bir monitörden incelenen beyin dalgalaryny takip ederek, ?ahsyn hangi uyku devresinde oldu?u tespit edilebilmektedir.

Uykuya Nasyl Dalabilirim?

Gün boyunca ürettikleri stresi nasyl serbest byrakacaklaryny ö?renen insanlar, genellikle daha derin ve dinlendirici ?ekilde uyuyabilirler. Uykuya dalmak için ?u hususlara dikkat edilmelidir:

Bütün vücudunuzu gerin ve bir an için gergin vaziyette tutunuz. Sonra tamamen kendinizi gev?etin ve rahatlatynyz. Sonra tekrar kendinizi bir öncekinin yarysy kadar sykynyz. Bu i?lemi 4-5 kere tekrarlayynyz.

Fytratlarymyz farkly olup kendi tabiî uyku devrelerimizi ve uyku ihtiyacymyzy anlamayy ö?renmek mecburiyetindeyiz. Bazy insanlara be? saatlik bir uyku yeterli olabildi?i halde, bazylarymyz bu yetmez. Sihhatli olarak dünya islerini yürütebilmek için herkesin kendine göre belli bir uyku süresine ihtiyacy vardyr.

E?er mümkünse, bol oksijenli, yeterince havalandyrylmy?, sessiz, karanlyk bir odada uyumaya çaly?ynyz.

Battaniye veya yorgan kullanyn, ancak elektrikli battaniye kullanmaktan kaçynynyz. Çünkü onlar vücudunuzun biyoelektriki alanyny bozup dengesiz hale getirmektedir. E?er mutlaka kullanmak gerekiyorsa yata?a gitmeden önce açylmaly; yata?y, odayy ysytmaly ve yatarken söndürülmelidir.

Düzenli bir uyku saati ayarlayynyz. Uykulu oluncaya kadar yata?a gitmeyiniz. 20 dakika içinde uykuya dalamyyorsanyz, kalkynyz ve uykunuz geldi?inde tekrar yata?a gidiniz.

· Gece yatmadan önce uyku getirici içecekler, uykuya dalmanyza yol açsa da uykuyu dinlendirici yapmaz. Uykunuz daha az derin ve dinlendirici olur, kolaylykla uyanabilirsiniz.

· Yata?a gitmenize 3-4 saat kala. kafeinli içecekler içmekten kaçynynyz. Dinlendirici uykunuzu bozaca?yndan sigara içmemeye gayret ediniz.

· E?er mümkünse uyku haplary almaktan kaçyny*nyz. daha tabiî ?ekillerde uyumanyn yollaryny ö?reniniz. Uyku haplary ba?ymlylyk yapabilir, bu yüzden çok synyrly ve kontrollü kullanylmasy gerekir. Arka arkaya üç geceden fazla uyku hapy kullanmayynyz. Uy*ku haplary dengesiz uyku devrelerine ve gün boyu uyu?uklu?a yol açar. Bilhassa kafein ihtiva eden içe*ceklerle birlikte uyku haplary da kullanylyrsa, durum daha da kötüle?ir.

· E?er kronik veya ciddi seviyede uyku problemi çekiyorsanyz. mutlaka bir doktora gidip, uyku klini?inde kendinizi detayly ?ekilde muayene ettiriniz.

Ö?le Uykusunun Gücü

Odaklanma kabiliyetiniz ve enerjiniz sönmeye yüz tutmu?sa. kysa bir ö?le uykusuna dalynyz. Dok*san dakikalyk bir uyku devresi kadar uyumaya zama*nynyz yoksa, 'theta anahtary' ady verilen kysa süreli harika bir metodu uygulayabilirsiniz. Theta rüyalarda derin dinlenme ve rahatlama anlarynda veya meditasyonun derin ve açyk durumlarynda en hakim olan beyin dalgalarynyn durumuna verilen isimdir. Uykuya dalma anyndaki hislerinizin ne oldu?unu az çok hatyrlarsynyz. Bedeniniz dökülmü? ve kendini koyvermi? durumdadyr. Uykuya dalmy?ken ani bir kypyrdanma ve sallanma hareketi, bedeninizin büyük bir stresi ve gerilimi, uyanma e?i?inden theta safhasyna geçerken serbest byrakty?yny gösterir.

Bundan dolayy, hedefe yönelik bir theta kypyrdanmasy yapmak için, ö?le yeme?inden sonra ve*ya kendinizi uykulu hissetti?iniz ö?le vaktinde masanyza oturunuz. Ellerinizi ya masanyn üstüne veya sandalyenin yan kenarlary üzerine koyunuz. Gözlerinizi kapatinyz,nefes alyp vererek rahatlayynyz, ses ve dü?üncelerin zihninizde yüzmesine izin yeriniz. Bu ?ekilde derin bir uykuya dalynyz. Uyuklady?ynyzda geriliminizi kaybedeceksiniz: elleri*niz yanlara dü?ecek ve büyük ihtimalle de uyana*caksynyz. Uyandy?ynyz zaman tekrar kollarynyzy masaya veya sandalyenin kenarlaryna koyarak bu i?*lemleri tekrarlayynyz. Bir iki kypyrdanma hareketinden sonra enerjinizi, dikkatinizi ve uyanyklylyk durumunu kontrol ediniz. Ynsanlaryn ço?u bu kysa birkaç dakikalyk egzersizden sonra, ne kadar tazelenip yenilendiklerini ve canlandyklarym kolayca farkedebileceklerdir.

Ylk uyku çevriminde uyku evresi gerçekle?ir. Kazandy?ynyz dinlenme miktary, müteakip çevrimlerde giderek azalyr. E?er uyumak için synyrly bir zamana sahipseniz, o zaman uykunuzu 1.5, 3, 4, 5 veya 6 saatlik zaman dilimlerinden birine göre planlayynyz.

Enerji Seviyesini Ayarlama

Hayatinyzyn ve i?inizin kalitesi. büyük ölçüde enerjinizi akylly ve bilgili ?ekilde yönetmenize ba?ly*dyr. E?er siz günde % 20 verimlilikle 12 saat çaly?yrsanyz çok çaly?my? olabilirsiniz, ama bu i?inizi çok kaliteli yapty?ynyz manasyna gelmeyebilir. Öte yan*dan enerjinizi daha tesirli ve akylly ?ekilde yönelerek % 60-80 verimlilikle çaly?yrsanyz. 6-8 saat çaly?arak daha fazla i? ba?arabilirsiniz. Bilgi i?çisi olarak ta*nymlanan insanlaryn hayatyndan biliyoruz ki, yarym saatlik a?k ve ?evk içindeki konsantrasyonla vapylan bir i?i: günler, haftalar, hatta aylar bile harcasanyz ba?aramayabilirsiniz.

Kalb dinlenerek çaly?an bir kastyr. Bu açydan, di*?er bütün kaslardan farkly bir hususiyeti vardyr. Kolunuzdaki veya karyn bölgenizdeki kaslar, sizi durdu*racak kadar yorulmadan önce kaç tane yumruk atmanyza izin verir dersiniz? Fakat kalb kasynyz, hayatynyz devam etti?i sürece yorulma i?aretleri göndermeden çaly?maya devam eder. Yoruldu?unu ve durmak istedi?ini size söylemez. Çünkü kalbin atymy syrasyndaki her bir kasylmaya ilave edilmi? bir dinlenme fazy vardyr. Bizim biyolojik kalbimiz, dinlenerek çaly?an bir sistemdir. Bütün vücudumuzu ve kalbimizi en ince detayyna kadar bilen Kudreti Sonsuz Rabbimiz. dinlenme ve günlük me?galelere tekrar ba?lama için uykunun gerekli oldu?unu ?u iki önemli ayet ile bizlere bildiriyor:

"Sizin için geceyi örtü, uykuyu istirahat kylan, gündüzü de da?ylyp çaly?ma zamany yapan, O'dur".