Karbonhidratlar - Karbonhidratlar Nelerdir
 

Karbonhidratlar

Vücudun temel enerjisini kar?ylayan karbonhidratlar, yapylarynda C (karbon), H (Hidrojen) ve O (Oksijen) bulunan besin ö?eleridir.
Karbonhidratlar genel olarak; monosakkaritler, disakkaritler ve polisakkaritler olarak üçe ayrylyr. Basit ?ekerler olarak adlandyrylan monosakkaritler; glikoz, fruktoz ve galaktoz olarak ayrylyr. Disakkaritler; sükroz, maltoz ve laktoz olarak ayrylyrken, polisakkaritler içinde, ni?asta ve posa yer alyr.
Sindirimleri a?yzda ba?layan karbonhidratlar, polisakkaritlerden monosakkaritlere parçalanyr. Örne?in ni?asta gibi bir polisakkaritin a?yzda ba?layan sindirimi, bir monosakkarit olan glikoza parçalana kadar sürer. Vücudun tüm hücrelerinde enerji kayna?y olarak kullanylacak olan glikoz, karaci?er ve kaslarda glikojen olarak depolanyr.
Monosakkaritler, kana çabuk geçti?i için ?eker hastalary tarafyndan kullanylmamalydyr.
Vücuda besinlerle giren karbonhidratlar, basit ve kompleks olarak ikiye ayrylyr. Karbonhidratlaryn fazlasy, vücutta ya? olarak depolanyr.

Ne i?e yararlar?

• Vücuda ysy ve enerji sa?larlar.
• Besinlerde en ucuz ve en kolay bulunan enerji kaynaklarydyr. Karbonhidratlaryn 1 gramy, 4 kilokalori enerji sa?lar.
• Basit ?ekerlerden olan glikoz, beyin ve sinir sisteminin ana enerji kayna?ydyr.
• Ketozisi önler.
• Su ve elektrolit dengesini sa?larlar.
• Polisakkarit olan posa, ba?yrsak hareketleriyle birlikte basit ?ekerlerin emilimini düzenler. Posa ayryca, kolesterolün geri emilimini önleyerek veya geciktirerek, kandaki kolesterolün dengelenmesini sa?lar.
• Süt ve süt ürünlerinde bulunan laktoz, bir disakkarit olup, ba?yrsaklardan kalsiyumun emilimini artyryr.

Vücudun ne kadar karbonhidrata ihtiyacy vardyr?
Vücudun enerji ihtiyacynyn yüzde 50-60’y karbonhidratlardan kar?ylanmalydyr. Sa?lykly ve dengeli beslenmek için, monosakkaritler yerine, polisakkaritlerden olan ni?asta ve posanyn tüketilmesi gerekir.

Hangi besinlerde bulunur?
Ekmek, tahyllar, kurubaklagiller, ?eker ve ?ekerli gydalar, meyveler, süt ve süt ürünleri, sebzeler. Yani et ve ya? dy?yndaki tüm besinlerde karbonhidratlar bulunur.