Temizli?in Önemi - Temizli?in Önemi Hakkynda
 

Temizli?in Önemi - Temizli?in Önemi Hakkynda

A?aç ya?ken e?ilir, demi? geçmi?teki bilge atalarymyz. Kurumu? a?aç kolay kolay e?ilmez, zorlansa da kyrylyr. Ynsanlar da typky a?aç gibidir. Ki?ilikleri daha küçükken ?ekillendi?i için geli?imin hyzly oldu?u dönemde istenilen de?i?iklik yapylabilir ve verilmek istenen ?ekil olu?turulabilir. Fakat belli bir ya?tan sonra çocu?un ki?ilik yapysy oturdu?u için, artyk de?i?tirmek güç olur, hatta imkânsyz olabilir.

Özellikle temizlik aly?kanly?y çocukluktan itibaren verilirse, ya?am boyu temizli?e önem veren biri olur; ama bu aly?kanly?y kendisi kazanyr diye dü?ünülürse, çocu?un bu aly?kanly?y kazanmasy zor olur.

Çocuklukta temizli?in önemi kavratylmamy? birey, bütün ya?amynda bu önemi anlayamaz ve temiz olma adyna pek bir gayret gösteremez. Yemeklerden önce ellerini yykama aly?kanly?yny çocukken edinemeyen ki?i, yeti?kinlikte de bunu edinemez. E?er sosyal bir ortamdaysa, mahcup olmamak için yykar; ama yalnyzken ellerini yykama gere?i duymaz. Banyo yapmanyn önemini çocukken kavrayan biri, yykanmak için çok syk banyo yapar, ama bu aly?kanly?y olmayan birey, e?inin veya ba?ka birinin dayatmasyyla banyo yapar.

Her konuda oldu?u gibi temizlikte de çocuklar, büyüdükleri ortamlardaki insanlary model alyrlar. E?er örnek aldy?y ki?iler düzen ve temizli?e gereken önemi veriyorlarsa, çocukta da bu aly?kanlyklar geli?ir. Temizlik ve düzen aly?kanly?ynyn en iyi edinildi?i yer, aile ortamydyr. Ailedeki bireylerin temizli?e verdikleri önem ölçüsünde çocukta temizlik aly?kanly?y geli?ir. Ailede temizlik fazla önemsenmiyorsa, çocuk da temizli?e gereken önemi vermeyecektir. E?er okulda çocu?un ö?retmenleri temizli?in gereklili?ini çocu?a kavratyrlarsa, bu aly?kanlyk geli?ir; ama istenilen düzeyde olmayabilir; çünkü bu tür aly?kanlyklar okul öncesi dönemde kökle?ir ve kalycylyk kazanyr. Ayryca okulda kazandyrylmak istenen aly?kanlyk evde desteklenmezse, o aly?kanly?yn olumlu yönde geli?mesi güç olur.

Çocu?a temizlik aly?kanly?y kazandyrmak çok kolaydyr; çocu?un ki?ilik geli?imi yeni olu?tu?u için, söylenen her ?eyi çok çabuk kavrar ve birkaç kez tekrar ettirilen davrany?y aly?kanlyk haline getirmekte zorlanmaz. Yedi?i çikolatanyn ambalajyny yere atan çocuk, do?ru bir biçimde yönlendirilmezse davrany?y süreklilik kazanyr. Birkaç kez uyarylarak ne yapmasy gerekti?i söylendi?inde ise, çocuk do?ru davrany?y kysa sürede ö?renir.

Temizlik ve düzen konusunda ebeveyn tarafyndan obsesif davrany?lar sergilenmesi de çocukta olumsuz bir temizlik anlayy?y geli?tirir. Bu nedenle ölçüyü kaçyrmamakta her zaman yarar vardyr. Çocu?u takyntyly bir ki?ilik kazanmasyna yol açabilen bazy davrany?lar ?öyle syralanabilir:

Bebe?in altyny de?i?tirirken, annenin burnunu kapatma, yüzünü buru?turma gibi davrany?larla tiksindi?ini belirtmesi,

Üstü ba?y kirlenmesin diye çocu?un sokakta oynamasyna izin verilmemesi,

Çocu?un üzerindeki küçük ve önemsiz bir lekenin abartylmasy,

Günde birkaç defa banyo yaptyrma,

Bir kere giydi?i giysiyi yykamadan giydirmeme vb.

Belli aralyklarla çocu?a banyo yaptyrylmaly, kendi yeme?ini yiyecek bir duruma geldi?i zaman, yemekten önce ve sonra ellerini yykamasy sa?lanmaly, giysileri gerekli durumlarda de?i?tirilmeli ve temizlikle ilgili di?er temel aly?kanlyklary kazanmasy sa?lanmalydyr. Düzenli olmak, temizlikle do?rudan ba?lantyly bir aly?kanlyk oldu?undan dolayy, temizlikle beraber düzen aly?kanly?ynyn da çocu?a kazandyrylmasy gerekir. Temizlik aly?kanly?y geli?en bir çocuk düzenli olur, temizli?e önem vermeyen çocuk, düzenli de olamaz. Çykardy?y çoraby evin herhangi bir kö?esine atan, yemek yedikten sonra masayy oldu?u gibi byrakan, banyodan sonra banyoyu da?ynyk halde terk eden, yata?yny toplamayan bir çocu?un temizlik anlayy?y da sa?lykly geli?mez.

Düzen kavramy da temizlik gibi çocukluktan itibaren kazandyrylmalydyr. Çocuk, üç ya?yna geldi?inde annesiyle birlikte yata?yny toplamaya ba?lamalydyr. Kullandy?y e?yalary olmasy gereken yerlere byrakmalydyr. Birçok anne vardyr ki, bütün zamanyny çocuklarynyn döküntülerini toplamakla geçirir. Bazy anneler çocuklarynyn yaptyklary i?i be?enmezler, çocuk i?i yaptyktan sonra, anne ayny ?eyi yeniden yapar. Bu durum çocukta özgüven kaybyna yol açabilir; çünkü kendisine verilen i?i beceremedi?ini dü?ünür. Ayryca kendisinden sonra annesi yapty?y için di?er bütün ev i?lerinde de gereken özeni ve önemi

Çocuk, verilen i?i istenilen düzeyde ba?ymsyz yapyncaya kadar anne çocukla birlikte yapmalydyr. Örne?in yata?y toplarken, sofrayy kaldyryrken, banyoyu temizlerken anne çocu?a yardym etmelidir. Bu tür i?lerde çocuk annesiyle birlikte çaly?yrsa, i?i daha çabuk ö?renir ve aly?kanlyk haline getirir.

Çocu?a verilmesi gereken öncelikli temizlik aly?anly?y, ki?isel bakymla ilgili olmaly; yani el-yüz, ba?, vücut ve giysi temizli?i. Sabah uyanyr uyanmaz elini-yüzünü yykamaly, yemeklerden önce ve sonra ellerini yykamaly, tuvalet temizli?ini yapmaly, tuvaletten sonra ellerini bol su ve sabunla yykamaly, belli aralyklarla banyo yapmaly, kirlenen giysilerini de?i?tirmelidir.

Di? temizli?i de oldukça önemlidir. Di? fyrçalama aly?kanly?y edinebilmesi için, çocu?a iki ya?yndan itibaren sadece fyrçayla di?lerini fyrçalamasy ö?retilmeli, 3?4 ya?yndan itibaren de çok az miktarda macunla di?lerini fyrçalamasy sa?lanmalydyr.

Temizlik aly?kanly?y, bireyin hem beden sa?ly?y hem de sosyal hayata uyumu için gereklidir. Temizli?e dikkat etmeyen ki?i, hem çok syk hastalanyr hem de ya?ady?y sosyal çevre tarafyndan dy?lanyr.