Sa?lykly Ya?am Ve Bilgiler
 

Sa?lykly olmak, insan mutlulu?unun öncelik ta?yyan bir ö?esidir. Sa?lyk genelliklekendili?inden var olan bir durum olarak algylanyr. Oysa sa?lykly olma u?runda çaba gösterilmesi gerekir. Hatta bugünkü bilgilerimiz bize bu u?ra?yn daha do?um öncesi dönemde ba?lamasy gerekti?ini göstermektedir. Do?al olarak bu a?amada yapylmasy gerekenler, anne ve babalara dü?mektedir. Olaya nesillerin sa?ly?y olarak bakyldy?ynda, sa?ly?yn ve sa?lyksyzly?yn nesiller boyunca aktarylabilece?i görülür. Anne ve babalar genetik özelliklerinin yany syra kendi sa?lyklaryna gösterdikleri özenle bebeklerine sa?lyk aktarabileceklerini bilmelidirler.
Sa?lykly bir ya?am için alynmasy gereken önlemlerin pek ço?u günlük ya?amymyzda uygulamamyz gereken küçük ve kolay çabalardan olu?ur. Nerede olursa olsun günlük ya?amy düzenleyen bazy temel kurallaryn bilinerek uygulanmasy, sa?ly?yn korunmasyny ve di?er bireylerle payla?ty?ymyz ya?amy kolayla?tyryr. Bu kurallardan en önemli bazylary temizlik, sa?lykly beslenme, bedensel ve zihinsel çaly?ma, düzenli ya?am, sigara, alkol, uyarycy ve uyu?turucu maddelerden uzak durma, kazalardan korunma, sorunlarla ba?a çykmada do?ru ve uygun yöntemler kullanmadyr.
Ço?unlukla günlük çabalarda hedefin mutluluk oldu?u varsayylyr. Oysa altta yatan asyl neden güvenlik duygusudur. Çünkü hayatta kalmayy sa?layan en ilkel dürtü korkudur ve güvenlik duygusu korkunun yaty?tyrylmasyyla ortaya çykar. Kendimizi güvende hissedebilmemizin ilk ko?ulu ise bilmektir. Ancak bildi?imiz ?eyi, bildi?imiz kadary ile kontrol edebiliriz. Ykinci basamaksa bilginin eyleme dökülmesidir. Bilgimizi davrany?ymyza yansytamyyorsak bu bilgi bizim için huzursuzluk kayna?y olmaktan öteye geçemez. Bir sonraki a?ama ise payla?arak ço?altma, yanda? olu?turmadyr. Bunun için bilgimize dayanan do?ru buldu?umuz davrany?y kuralla?tyrmaya çaly?yryz. Toplum içindeki pek çok kural bu yolla olu?mu?tur. Zaman içinde altta yatan bilgi evrimle?tikçe kurallar da de?i?ecektir.
- HYJYEN NEDYR, NE ÖNEMY VARDIR?
Sa?ly?a zarar verecek ortamlardan korunmak için yapylacak uygulamalar ve alynan temizlik önlemlerinin tümü hijyen olarak tanymlanyr.

Her insan kendi temizli?inden sorumludur. Çocuk ya?larda anne, baba veya ö?retmenler tarafyndan ço?u zaman bizzat yapylarak ö?retilen temizlik uygulamalarynyn, çocukluktan sonra bireyin kendisi tarafyndan yapylmasy gerekmektedir. Örne?in; tuvaletten sonra ve yiyeceklere dokunmadan önce ellerin yykanmasy bir aly?kanlyk olmalydyr. Her gün yapylan i?ler arasynda banyo yapma bir ba?ka temizlik uygulamasydyr.
Temizli?in sadece görünür kirlenme oldu?unda yapylmasy yeterli de?ildir. Örne?in; uykudan uyanynca yüzün yykanmasy, çama?yrlaryn de?i?tirilmesi, gündelik temizlik uygulamalarydyr.

Su ve sabun olmadan temizlikten bahsetmek olasy de?ildir. Geli?mi? toplumlarda ki?isel temizlikte en fazla kullanylan malzemelerin ba?ynda su ve sabun gelmektedir. Bunun yany syra banyo süngerleri, lifleri, di? fyrçalary, el ve ayak temizli?i ile vücut temizli?inde kullanylan fyrçalar, tyrnak makasy ilk akla gelen temizlik araçlarydyr. Bunlaryn tümü ba?kalaryyla payla?ylmamasy gereken, ki?isel temizlik araçlarydyr.
Ba?ta ki?inin kendi sa?ly?y olmak üzere, ba?kalarynyn da sa?ly?yny korumanyn en önemli aracy temizliktir. Sadece beden temizli?i de?il, kullanylan her ?eyi ve her ortamy temiz tutmak da temiz olmanyn gere?idir

'?eker' insanlar

?ekerle ya?amaya aly?yn ama kontrol de sizde olsun...


Ara?tyrma sonuçlary, ?eker (diyabet) hastasy sayysynyn son 20 yylda ikiye katlandy?yny gösteriyor. Genetik faktörler hastaly?yn olu?umunda bir etken ama tek ba?yna yeterli de?il. Ömrün uzamasy, yanly? beslenme aly?kanlyklary, hareketsiz ya?am da diyabeti tetikliyor. Bugün dünyada 180 milyon diyabetli bulunurken, 2025 yylynda bu sayynyn 400 milyona ula?masy bekleniyor.

?eker hastaly?yna yakalanmanyn en önemli nedenleri nelerdir?

Kilolu olmak, ailede ?eker hastaly?y olmasy, hareketsiz bir ya?am tarzy, hipertansiyon.

Tedavi olunarak diyabet tamamen geçer mi?

?eker hastaly?y kronik (ömür boyu süren) bir hastalyktyr. Tedavi olarak yalnyzca kan ?ekeri normal synyrlaryna çekilebilir.

Tedavide kullanylan insülin ba?ymlylyk yapar my?

Ynsülin ba?ymlylyk yapmaz. Kan ?ekerinin dengelenmesi için gerekli bir hormondur.

Kullanylan insülin miktary neden ki?iden ki?iye göre de?i?iyor?

Herkesin hastaly?ynyn seyri, ki?isel özellikleri, ya?am tarzy ve do?al olarak da insülin ihtiyacy farklydyr. Bu özellikler göz önünde bulundurularak tedavi planlanyr.

Egzersiz yapmanyn diyabet üzerinde olumlu etkisi var mydyr?

Haftada 3-4 gün ve yemekten yakla?yk 1-2 saat sonra yapylan egzersiz faydalydyr.

Diyabet hastalary kan ?ekerini ne syklykla ölçmelidir?

Kan ?ekeri düzenliyse haftada 1-2 kez açlyk ve tokluk kan ?ekerine bakylyr. Kan ?ekeri düzensizse ve diyabet tedavisinde de?i?iklik yapyldyysa daha syk olmaly.

Kan ?ekeri dü?üklü?ü ve yüksekli?i nasyl ayyrt edilebilir?

Kan ?ekeri dü?tü?ünde açlyk hissi, terleme, çarpynty, ba? a?rysy, göz kararmasy hissediliyor. Kan ?ekeri yükseldi?inde ise a?yz kurulu?u, bulanyk görme, halsizlik, çok su içme ve çok idrara çykma, çok yemek yeme gibi belirtiler görülüyor.

Kan ?ekeri dü?ünce veya yükselince ne yapmak gerekir?

Kan ?ekeri dü?tü?ünde ?eker içeren gydalar almak gerekiyor. Örne?in 4-5 adet kesme ?eker, 1 çay barda?y meyve suyu. Kan ?ekeri yükseldi?inde ise dinlenmeli, bulanty yoksa bol miktarda su içilmeli.

Kan ?ekeri düzeyi ne olmalydyr?

Eri?kin diyabetlilerde açlyk kan ?ekeri en fazla 110-130mg/dl, yemekten 2 saat sonra ölçülen tokluk kan ?ekeri de en fazla 140-160 mg/dl civarynda olmaly.

Diyabet ba?ka hangi organlarda risk olu?turur?

Ortalama diyabetli her 10 ki?iden 1’inde hastaly?yn bir a?amasynda ayak ülseri görülüyor. Yyi ayak bakymy risk azaltyr. Özellikle ayaklarda uyu?ukluk hissediliyorsa ayaklary kontrol etmek çok önemli. Ayaklarda herhangi yara ya da kanama görülürse derhal doktora gidilmeli. Kalp ve göz kontrolleri her yyl yapylmaly. .