Ynsülin Direnci Nedir? - Ynsülin Nedir?
 

Ynsülin direnci nedir? - Ynsülin nedir?


Ynsülin Nedir?

Ynsülin, pankreasyn beta hücrelerinde üretilen ve kan ?ekerini dü?ürmeye yarayan bir hormondur.
Yemek ile almy? oldu?umuz karbonhidratlar, sindirim sistemi tarafyndan en küçük parçalary olan glukoza parçalanyrlar. Glukoz, hücrelerin en önemli enerji kayna?ydyr. Sindirilerek kana kary?an glukoz tarafyndan uyarylan pankreas, glukozun hücre içine (kas, karaci?er, ya? dokusu) girmesini sa?layan insülin adly hormonu üretmeye ba?lar.
Sindirim sonrasy insülin ve glukoz damarlarda dola?maya ba?lar. Hücre çeperinde bulunan insülin reseptörleri ile anahtar-kilit ili?kisi olu?turan insülin, glukoz kapylarynyn açylmasyna ve glukozun hücre içine girmesini sa?lar. Bu ?ekilde glukoz enerji kayna?y olarak kullanylabilir hale gelir.


Ynsülin Direnci
Ynsülin direnci, hedef dokularyn (kas, karaci?er ve ya? dokusu) insüline olan cevabynyn azalmasydyr. Ynsülin direncinin, tip 2 diyabetin geli?mesinin altynda yatan primer defektlerden biri oldu?u dü?ünülmektedir. Tip 2 diyabet hastalarynyn yakla?yk %85'inde insülin direnci vardyr.
Ynsülin direncinin genetik komponentlere ba?ly oldu?u düiünülmektedir. Ancak obezite, ya?lanma ve sedanter ya?am biçimi gibi edinilen faktörlerin, insülin direncinin geli?imine ve sonuçta tip 2 diyabete katkyda bulundu?una inanylmaktadyr.
Ynsülin direnci, kas ve ya? dokusuna glukoz alymyny bozar ve karaci?erin glukoz üretimini arttyryr.


Ynsülin Direncinin Sonuçlary
Karaci?er, kas ve ya? dokusuna glukoz alymy azalyr.
Karaci?er tarafyndan glukoz üretimi artar.
Bunun sonucunda kan ?ekeri yükselir (hiperglisemi olu?ur).
Ynsülin direnci, insüline ba?ymly glukoz alymynda ve kullanymyndaki bozukluk, glukozun kas ve karaci?erde glikojen ?eklinde insülin-ba?ymly depolanmasynda azalma olarak kendini göstermektedir.
Ynsülin direncine reseptör düzeyinde defektler neden olmaktadyr. Post-reseptör insülin direnci, anormal sinyal transdüksiyonu ile ili?kilidir. Reseptör düzeyinde insülin direncine, azalmy? reseptör sayysy ya da insülinin ba?lanmasyndaki azalma neden olmaktadyr. Pre-reseptör insülin direnci, tipik olarak anormal insülin ya da anti-insülin antikorlarynyn sonucudur. Böylece insülin, insülin reseptörlerine ba?lanamaz ve insülin yanyt dizisi ba?lamaz.


Ynsülin Direnç Sendromu
Diyabetik olmayan bireylerde, insülin direncinin, ileride geli?ebilecek tip 2 diyabetin önceden tahmin edilebilmesinde önemli bir rolü vardyr. Buna ek olarak insülin direnci, artan kardiyovasküler risklere i?aret olarak kabul edilen, metabolik bozukluklarla birliktelik göstermektedir.
"Ynsülin Direnç Sendromu" veya "Sendrom X" olarak bilinen bu durum, hiperinsülinemi, hiperglisemi, hipertansiyon ve dislipidemiyi (dü?ük HDL düzeyleri, artmy? serbest ya? asidi düzeyleri ve hipertrigliseridemi) içermektedir.
Ynsülin direnci sendromuyla birlikte olan bu metabolik bozukluklaryn ve hipertansiyon ile dislipidemi gibi makrovasküler durumlaryn,ayny zamanda tip 2 diyabetli hastalarda kardiyovasküler komplikasyonlar için ba?ymsyz risk faktörleri oldu?u gösterilmi?tir.


Ynsülin Tedavisi
Günümüzde diyabetik hastalar için hedefimiz kan ?ekeri de?erlerini normal de?erlere getirebilmektir. Ynsülin tedavisinin amacy vücutta eksik olan insülin'i yerine koyarak kan ?ekeri kontrolünü sa?lamaktyr. Ynsülin ba?ymlylyk yapmaz. Vücudumuzda insülin eksikli?i oldu?u müddetçe insülin kullanmamyz gereklidir. Genellikle vücudumuzda insülin ihtiyacy ba?lady?ynda pankreasyn insülin üreten dokusunun (* hücreleri) en az %80'i harap olmu?tur ve harap olan pankreasyn insülin üreten dokusu (* hücreleri) ne yazykki kendini yenileyemez. Bu nedenle vücudumuzda yeterince üretilemeyen bu hormonu insülin enjeksiyonlary ile dy?arydan sürekli yerine koymamyz gerekir.

Yeni tany Tip 1 diyabetiklere, hastanyn uyumu da göz önüne alynarak günde 2-4 kez olmak üzere insülin enjeksiyonu önerilir. Tip 2 diayabetik hastalarda kan ?ekeri kontrolüne ve di?er sa?lyk problemlerine göre günde 1 ile 4 defa insülin kullanymy gerekebilir. Hastalar kendi enjeksiyonlaryny kendileri yapar ve evde kan ?ekerlerini glukometre ile takip ederek insülin dozlaryny ayarlarlayabilirler.
Türkiye'de çe?itli insülin türleri mevcuttur. (?i?eler) Flakonlar Mart 2000 tarihine kadar 40 IU/ml insülin içermekteydi ve buna uygun kyrmyzy kapakly U-40 yazyly insülin enjektörleri ile birlikte kullanylmaktaydy. Ancak Mart 2000'den sonra flakonlaryn yo?unlu?u 100 (ünite)IU/ml'e yükseltildi ve bu ?i?elerin kapaklary turuncu renk olarak saty?a sunuldu. Turuncu kapakly bu ?i?elerin içindeki insülin daha yo?un ve mutlaka turuncu kapakly bu ?i?eler için hazyrlanmy? yine kapaklary turuncu olan U-100 insülin enjektörleri ile yapylmasy gerekir. (?ekil bununla ilgili tanytycy bro?ür) Turuncu kapakly 100 IU/ml insülin içeren ?i?elerdeki insülini turuncu kapakly enjektörlerinizle yaparken doz de?i?ikli?i yapmanyza gerek yoktur. Daha önce 18 ünite (IU) yapyyorsanyz, yine turuncu kapakly enjektörle 18 üniteyi turuncu kapa?yny açty?ynyz 100 (ünite)IU/ml'lik ?i?eden çekeceksiniz. Turuncu kapakly 100 IU/ml insülin içeren ?i?elerdeki insülini eski kyrmyzy kapakly enjektörlerinizle yaparsanyz ikibuçuk kat daha fazla insülin yapmy? olursunuz. Bu da kan ?ekerinizin normal de?erlerin altyna dü?mesine yol açabilir.

Orta etkili insülinlere de (NPH) Ynsulitard HM, Humulin N örnek verilebilir. Bunun dy?ynda iki insülin türünün de?i?ik oranlarda kary?ymlaryny içeren Mikstard HM veya Humulin M insülinler mevcuttur (70/30= %70 NPH, % 30 Kristalize insülin içerir). Ynsülin kalemleri ile kullanylan insülinler 100 IU/ml'de insülin içerirler, kartu? formundadyrlar ve sadece kalem ile uygulanabilirler. Ynsülin enjektörleri ile uygulanmalary kesinlikle önerilmez.