Cinsel İşlev Bozukluklarının Nedenleri
 

Yakın bir geçmişe değin sertleşme bozukluklarının yüzde 90’ının psikolojik kökenli olduğuna inanılırdı. Ama sinir sisteminin işleyişi, kan dolaşımı ve ilaçların etkilerine ilişkin olarak yapılan son araştırmalarda iktidarsızlık olgularının yüzde 50’sinde organik bir nedenin varlığı saptanmıştır. Bu organik neden genel bir hastalığa bağlı olabildiği gibi yerel bir lezyon da olabilir.


Metabolizma


*


Şeker hastalığı: Erkeklerde iktidarsızlık, kadınlarda soğukluğun iyi bilinen nedenidir. Erkeklerde kamış damarlarının yapısını bozarak sertleşme sorunları yaratır.

*


Yağ metabolizması bozuklukları: Kanda trigliserit, kolesterol gibi lipitlerin yüksek düzeyde bulunması ve şişmanlık cinsel iktidarsızlığa yol açabilir.

*


Azot metabolizması bozuklukları: Kanda üre ve ürik asit düzeylerinin yüksek olması, idrarla uzun süre albümin yitirme gibi durumlarda cinsel iktidarsızlık görülebilir. Düzenli diyaliz tedavisi altındaki hastalar normal olarak iktidarsızdır. Ama böbrek naklinden sonra bu durum ortadan kalkar.


İç Salgı Sistemi


Cinsel iktidarsızlık iç salgı sisteminden kaynaklanabilir. Başta prolaktin olmak üzere baskılayıcı hormonların fazlalığı, daha ender olarak da testosteron hormonunun azlığı iktidarsızlığa yol açar. Ama hormon kökenli sertleşme bozukluklarına olguların yalnız yüzde 5’inden az bir bölümünde rastlanır.


Androjen hormonu eksikliği de sertleşme bozukluğuna yol açabilir. Bu durum hastaya androjen (erkek eşey hormonu) verilmesiyle tedavi edilir.


Tiroit bezinin az da olsa sertleşme mekanizması üzerinde etkisi vardır. Bu bezde üretilen tiroksin, testosteronu bağlayan globülin üretimini etkiler.


Sinir Sistemi


Sinir sistemine bağlı olarak en çok karşılaşılan iktidarsızlık nedenleri arasında belden aşağısını etkileyen felçler (parapleji), kalça hizasında sakat bırakan cerrahi girişimler ve siyek (üretra) yırtılmasına yol açan ya da açmayan kalça kırıkları sayılabilir. Ayrıca sertleşmeyi sağlayan sinirlerin ve üreme organı iç sinirlerinin ya da bunların çıkış noktalarının ve dallarının ezilmesi, donması ve sinir iltihabına bağlı olarak yıkıma uğraması da iktidarsızlığa yol açar.


Zehirli Maddeler ve İlaçlar


*


Dış zehirlenmeler: Tütün içilmesiyle sinir iletiminde nikotine bağlı bozuklukların oluşması.

o


Aşırı alkol alınmasına bağlı olarak davranış bozuklukları, sinir iltihabı ve hormon metabolizması bozukluklarının ortaya çıkması.

o


Afyon, eroin, kokain gibi uyuşturucular.

o


Cinsel uyarıcılar. Bu tür maddeler uyuşturucularda olduğu gibi davranış bozukluğuna yol açmasalar da bağımlılık yaratarak hastanın uzun ruhsal çöküntü dönemlerinde ilaçsız başarılı olamamalarına yol açar.

*


Aşırı hormon kullanımı: Transseksüellerde östrojen zehirlenmesi görülür. Bu hormonlar sertleşme kaybına, penis ve testislerin küçülmesine, yüksek dozda kullanıldıklarında süt kanalarının gelişmesine, derialtı yağdokusunda artışa ve kıllanmaya yol açar. Progesteronun erkeklerde hiçbir etkisi olmadığı belirtilmektedir.

*


Uzun süreli tedaviler: Aşağıdaki tedaviler cinsel iktidarsızlıkta önemlidir.

o


Yüksek tansiyonun tansiyon düşürücü bazı ilaçlar ve beta blokerler ile tedavisi.

o


Beyni etkileyen ve ruhsal çöküntü önleyici ilaçlar vb.


Dolaşım Sistemi


*


Atardamar lezyonları: Kamış sertleşmesi (ereksiyon) için gerekli olan kanı gözenekli ve süngersi dokulara taşıyan atardamarlarda ortaya çıkan bozukluklar sertleşmeyi engelleyebilir. Cinsel iktidarsızlık nedeni olarak damar sistemine ilişkin bir bozukluk aranıyorsa özel arteriyografi tekniklerine başvurulmalıdır. Uzun süre, sertleşme bozukluğunun damar kaynaklı bir nedeni olabileceği düşünülmemişti. Ama günümüzde her dört cinsel iktidarsızlık olgusundan birinde yaş sınırı olmaksızın damarla ilgili bozukluk olması bile sertleşme yetersizliğine yol açabilir ve bu durum Buerger hastalığının (tıkayıcı damar iltihabı) başlangıç belirtisi olabilir.

*


Sertleşen dokuların lezyonları: Bu gruptaki dokular kamış gövdesinde yer alır ve geniş boşluklar içerir. İki yanda bulunan birer gözenekli cisim (corpus cavernosum) ile bunların üstünde bulunan süngersi cisim (corpus spongiosum) içlerine dolan kanla kamışın büyüyüp dikleşmesini sağlar. Aşağıda sıralanan durumlar sertleşen dokulara bağlı iktidarsızlık nedeni olabilir.

o


Gözenekli cismin darbe ile yırtılması ve toplardamarlardaki kan akımının bozulmasına bağlı olarak kalıcı cinsel iktidarsızlık.

o


Sürekli ve ağrılı sertleşmenin (priapizm) ardından kamışın yay biçimini alarak bir daha sertleyememesine yol açan nedbe dokusu ve esneklik kaybı.

o


Kamıştaki gözenekli cisimlerin kılıfında ve hatta iç boşluklarında kalsiyum birikmesiyle oluşan kamış sertliği.

*


Toplardamar lezyonları: Kalçada ve anüs ile dış üreme organları arasındaki bölgede görülen pıhtı tıkaçları.

*


Kan hastalıkları: Kronik lösemi (kan kanseri), poliglobüli (alyuvar artması)


Boşaltım ve Üreme Sistemi


Bu grupta cinsel iktidarsızlık etkeni olabilecek başlıca hastalık ve bozukluklar:


*


Boşaltım ve üreme sistemi tümörleri.

*


Üreme organlarında ağrılı sertleşme ve psikolojik güvensizlik yaratarak cinsel iktidarsızlık nedeni olan epididim, prostat ve siyek iltihapları gibi üreme organlarındaki enfeksiyonlar.


Genel Nedenler


Uzun süren ateşli hastalıklarda, mikrobik hastalıklarda ve genel olarak vücudun direncini ve güçünü azaltan bütün hastalıklarda geçici iktidarsızlık görülür. Cinsel isteğin başlaması bu hastalıkların da iyileşme yolunda olduğunun bir göstergesidir.