Tüp Bebek Tedavisinde Başarıyı Arttıran Faktörler
 

İlk tüp bebek tedavisinin insanda başarılı olduğu 1978 yılından günümüze değin bu yöntem ile gebelik elde etme şansı giderek artmıştır. Başlangıçta %5-10 olan gebelik oranları günümüzde ortalama olarak %40-45 olarak ifade edilmektedir. Bu artışta hem teknolojik ilerlemelerin hem de ilişkili lojistik desteğin faydalı olduğu düşünülmektedir. Yumurtlama tedavisinde kullanılan ilaçlardaki gelişme önemlidir. Yumurtaların istenen zamandan önce çatlamasını önleyen ilaçlar, yumurta geliştirici olarak kullanılan gonadotropinlerin doz ve kullanım yolu ile ilgili gelişmeler tedaviyi kolaylaştırmıştır. Hasta dostu ilaç tedavisi programları ile uygulaması daha kolay, daha etkin ve daha az yan etki profili olan ilaçlar kullanılabilmektedir.

Tüp bebek yönteminde laboratuar aşamasında kullanılan medium ismi verilen özel sıvılar, döllenen yumurtaların yani embriyoların gelişimlerini daha fizyolojik koşullarda sürdürmesini sağlamayı amaçlamaktadır. 1978'den günümüze elde edilen önemli gelişmelerden birisi bu mediumların giderek ideale yaklaşmasıdır. Laboratuar yolculuğu sırasında daha az strese maruz kalan embriyoların, içeriği anne karnındaki özelliklere tıpa tıp uyan yapay ortamlarda beslenip büyümesi, daha yüksek oranda sağlıklı gebelik oluşturmalarını sağlamaktadır.

Tüp bebek yönteminde gebelik elde etme şansını en fazla etkileyen faktörler yaş, yumurta ve sperm sayısı ve kalitesidir. Özellikle 35 yaş üzerinde başarı şansı azalmaktadır. Bu yüzden çiftlerin tedavi basamaklarında fazla vakit kaybetmeden yaş faktörünü göz önünde bulundurmaları önerilir. İdeal yumurta sayısı 5-15 olmalıdır. Sperm için ise şekil olarak normal ve 4. derece hareketi olan spermlerle yapılan mikroenjeksiyon ideal gebelik oranlarına ulaşmamızı sağlamaktadır. Sayı her zaman belirleyici değildir. Sperm, yumurta ve embriyo kalitesi de en az sayıları kadar önemlidir.
Embriyoların laboratuar yolculukları yumurtanın alınıp sperm ile birleşmesi, yani mikroenjeksiyon anında başlar ve 2- 5 gün sürer. Genellikle 3. günde embriyolar anne rahmine transfer edilir. Tüm aşamaların özenle yapılması ve destek tedavileri ile bebek özlemi duyan herkesin 'eve tek sağlıklı bebek götürmesi' hedeflenir.

Hepimiz bir zamanlar blastokist idik

Aslında günümüzde ''Yüksek kaliteli embriyo'' seçimine yönelen tüm çalışmaların tek amacı çoğul gebelik riskini azaltırken gebelik şansını arttırmaktır. Tek bir embriyo transferi ile %90' ın üzerinde gebelik şansı tüm tüp bebek uzmanlarının hayali olmaya devam etmektedir. Bu hayalin çok da uzak olmadığını düşünmekteyiz. Başarı oranlarındaki artış ve embriyo üzerine bilinenlerin artması ve daha fizyolojik ve destekleyici embriyoloji uygulamaları ile hedefe giderek yaklaşmaktayız. İrenbe' de geçtiğimiz yıl blastokist transferi ile %70 civarında gebelik oranı yakalamamız bizi bu hedefe yaklaşmakta olduğumuza inandırmaktadır. Aslında tüm yaş grupları ve tüm nedenlerle yapılan tüp bebek uygulamaları hesaba katıldığında hala başarı %40 civarındadır ve bu oran ne yazık ki yeterli değildir.

İnsan hayatının yumurta döllenmesinden sonraki 5. gününe blastokist adı verilmektedir. Laboratuar ortamında her embriyo blastokist aşamasına ulaşamamaktadır. Ulaşabilenlerin en kaliteli embriyolar olduğu söylenebilir. Ancak blastokist transferi yapılması için uygun sayıda ve kalitede embriyo olması kriteri aranır. İrenbe' de blastokist transferi için aradığımız kriter, 3. günde 8 hücreli embriyo sayısının 5 ve üzerinde olmasıdır. Açıktır ki blastokist transferine karar verilmeyen olgularda da yeterli kalitede embriyolar yine yüksek gebelik oranlarına ulaşacaktır.