Yüzey Şekillerinin Haritalarda Gösterilmesi,Haritada Yüzey Şekillerinin Gösterilmesi
 

Yüzey Şekillerinin Haritalarda Gösterilmesi -Haritada Yüzey Şekillerinin Gösterilmesi

Yeryüzü şekilleri düzlem üzerine geçirilirken değişik yöntemler kullanılarak çizim yapılır.

Tarama Yöntemi

Kalınlıkları,eğim ile orantılı olarak artan çizgilerle çizilir.Çizgiler eğimin çok olduğu yerde kalınlaşır,eğim azaldıkça incelir.Düzlükler beyaz bırakılır.Az kullanılan bir metotdur.Büyük ölçekli ve özel amaçlı haritalarda kullanılır. haa

Kabartma Yöntemi

Yerşekillerinin gerçeğe en yakın görünümünü veren bir yöntemdir.Yeryüzü şekilleri aslına uygun olarak belirli bir ölçek dahilinde küçültülerek alçıdan veya plastikten maketleri yapılır.Yerşekillerinin daha iyi anlaşılabilmesi için boyanır.Bu yöntemin yapılışı ve kullanılışı zor ve maliyeti yüksek olduğundan fazla kullanılmaz.

Gölgelendirme Yöntemi

Güneş ışınlarının,yerşekilleri üzerine kuzeybatıdan 45°’lik açı ile geldiği varsayılır.Buna göre güneş görmeyen yer gölgelendirilir.Eğimin fazla olduğu yerler koyu,eğimin az olduğu yerler ise daha açık gölgelendirilir.Bu yöntem günümüzde kullanılmamaktadır.Yerşekillerini daha canlı bir biçimde gösterdiğinden dolayı yardımcı bir yöntem olarak kullanılabilir.

Renklendirme Yöntemi

Fiziki haritalarda yeryüzüşekillerini daha belirgin gösterebilmek için yükselti basamakları renklerle boyanır.Genellikle şöyle bir sıra takip edilir:

• 0-200 metre -> Yeşil
• 200-500 metre -> Açık yeşil
• 500-1000 metre -> Sarı
• 1000-2000 metre -> Kahverengi2000+ metre -> Koyu kahverengi
  Okyanus ve denizlerde derinlikmavinin tonlarıyla gösterilir.

Eş Yükselti Eğrisi (İzohips) Yöntemi

En çok kullanılan yöntemdir.Deniz seviyesine göre aynı yükseltiye sahip noktaların birleştirilmesiyle elde edilen iç içe kapalı eğrilere izohips (eş yükselti eğrisi) denir. İzohipslerin özellikleri şunlardır:

• İç içe kapalı eğrilerdir.

• Sıfır (0) m izohipsi deniz seviyesinden başlar. Kara ile denizin birleştiği deniz kıyısını düz bir çizgi halinde takip eder. Buna kıyı çizgisi adı verilir.

• İzohips eğrileri dağ doruklarında nokta halini alır. Buralar zirve olarak tanımlanır.

• İzohipsler yeryüzü şekillerinin kuşbakışı görünümünü belirler.

• En geniş izohips halkası en alçak yeri, en dar izohips halkası ise en yüksek yeri gösterir.

• İki izohips eğrisi birbirini kesmez.

• Birbirini çevrelemeyen komşu iki izohipsin yükseltileri aynıdır.

• İzohipslerin sıklaştığı yerler eğimin arttığını, seyrekleştiği yerler ise eğimin azaldığını gösterir.

• Çukurluklar, derinlik istikametinde ok işareti konularak gösterilir. (Krater, polye, obruk gibi)

• Her izohips eğrisi kendisinden daha yüksek bir izohipsi çevreler. Ancak çukur yerlerde bunun tersi geçerlidir.

• İki izohips eğrisi arasındaki yükselti farkına eküidistans (izohips aralığı) denir.

• İzohipslerin sık geçtiği deniz kıyılarında kıta sahanlığı (şelfi) dar, seyrek geçtiği kıyılarda kıta sahanlığı geniştir. Başka bir ifade ile, alçak kıyılarda deniz sığ, yüksek kıyılarda deniz derindir.

• Deniz seviyesine göre aynı derinlikteki noktaların birleşmesi ile elde edilen çizgilere izobat (eş derinlik) eğrileri denir. Kıyı çizgisi, izohips ile izobat eğrilerinin başlangıç çizgisidir.