Jaborandi Jaborandi Hakkında Bilgi
 

Jaborandi, Jaborandistrauch, Pilocarpus jaborandi
Yaborandi

Familyası: Sedefotugillerden, Rutengewaechse, Rutaceae
Drugları: Jaborandi yaprağı: Jaborandi folium
Jaborandi yapraklarının zehirli olması nedeniyle çay olarak pek kulanılmaz, fakat tentür ve natürel ilaçları yapılır.

Giriş: Genelikle Berezilya ve bir miktarda Peruda yabani olarak 20 çeşit Jaborandi yetişir. Bunlardan dört türü tentür ve natürel ilaç yapımında kulanılabilir, fakat daha çok P. jaborandi kulanılmaktadır.

Bunlar Pernambuco jaborandisi ’’pilocarpus jaborandi’’, Marantiya jaborandisi: ’’p. microphlyllus’’, Paraguay jaborandisi: ’’p. pennatifolius’’ ve Guadeloupe jaborandi: ’’p. racemosus’’u sayabiliriz.

Botanik: Jaborandi 2-7 metre boyunda bazen bir çalı bazende bir ağaç şeklindedir. Yaprakları karşılıklı, kanat şeklinde 10-15 cm uzunluğunda 4-7 cm genişli,ğinde kenarları bütün, kısa saplı, derimsi sertlikte ve koyu yeşil renklidir.

Çiçekleri uzun bir sap (30-40 cm) üzerinde çiçek açmadan önce goncaları küçük tozcuk şeklinde, kahverengimsi, kızıl renkte çiçek açınca yıldız görünümünde ve oldukca çok takriben 30-60 adet geriden çiçekleri başak görünümü verir.

Hasat zamanı: Jaborandi yılın hemen her mevsiminde toplanıp kurutulabilir, zira tropikal bölgede yeştiğinden yapraklarını dökmez ve sürekli yeşildir.

Birleşiminde….

Tesirşekli:…

Kulanılması: a-) Jaborandi alkalotlerinden eldeedilen başta pilocarpin natürel ilaç, özeliklede gözdamlası yapımında kulanılır. Göz hastalıklarından: gözün iç basıncının armasını (glokom, karasu) önler. Gözbebeğini küçültür (miotik), göz yorğunluğuna (asthenopie) karşı ve sürekli yakına bakarak çalışanlarda (öğrenci, memurlar) yakını görmede hareket yetersizliğine karşı kulanılır.

Açıklama: Şayet glokom’a (karasu) karşı zamanında tetbir alınmazsa körlüğe sebep olabilir. Gözün içindeki su dışarı dar olan kanaldan dışarı çıkamyınca gözün içinde basınç artar. Buda karasuya (glokom) sebep olur bunupilocarpinli damla ile önlemek mümkündür.

İkinci kulanma alanı ise Jaborandi yaprakları kurutulduktan sonra toz haline getirilir ve bundan çok nadiren ve çok az miktarda çayı yapabilir. Jaborandi çayının yantesiri oldukca tehlikelidir. Bu nedenle mutlaka doktor veya hekim gözetiminde ve denetiminde çayı içilebilir. Jaborandi çayı çok aşırı terlemeye sebep olur, şayet tarife uyulmazsa bronşlardaki aşırı salğı nedeniyle nefes almak mümkün olmayabilir ve neticesi ölümle sonuçlanabilir.

Üçüncü kulanma alanı olarak jaborandinin yapraklarından eldeedilen tentürünün kulanış şeklidir. Yaporandi tentürünün kulanış maksadı tamamen farklıdır. Şöyleki: Şayet geceterlemesi veya aşırı terlemeye karşı jaborandi tentürü alınırsa aşırı terleme ve gece terlemesini önler.

Şifalı bitkilerin birçoğunda böyle iki yönlü etki etme özreliğine sahiptir. Tabii burada asıl belirleyici noktada drogların toz veya tentürünün dozajıdır. Ayrıca haricen kosmetik endüstride saçların bakımı için Jaborandi ekstresi kulanılır.

Çay: Jaborandinin çayı içilmez, zira çok büyük yantesiri vardır. Şayet terlemek isteniyorsa ıhlamur çiçeği, mürver çiçeği veya papatya çiçek çayı ayrı ayrı veya karıştırılarak içilir.

Yantesiri: Sade olarak 20 mg pilocarpin, jaborandi tozundan 0,5 gram bir defada ve günde 2 gram alınır ise zehirleyicidir. Şayet bir gram jaborandi yaprağı veya tozundan alınır ise akciğerlerin aşırı terlemesi sonucu bronşlar tıkanır ve buda boğulark ölüme sebep olabilir. Jaborandi zehilenmelerine karşı atropin (1-2 mg) verilir ve aktif kömür yutularak zehirlenmenin tesiri azaltılmaya çalışılır.

Alıntıdır