TRAVMA VE ŞİDDET (ÇOCUK VE GENÇLERDE) hakkında bilgi
 

TRAVMA VE ŞİDDET (ÇOCUK VE GENÇLERDE)

Çocuklar, travma ya da şiddet içeren bir olay yaşadıklarında ya da buna tanıklık ettiklerinde, hemen tepki vermeyebilirler. Gerçekten de bazı vakalarda, korku, depresyon ya da içe kapanma gibi duygusal tepkiler ancak günler, hatta haftalar sonra ortaya çıkabilir. Bazı çocuklar duygusal destekle zaman içinde kaygılarının ve kötü anılarının üstesinden gelebilir.

Bazılarında ise duygusal travmaya bağlı uzun dönemli etkiler yaşanabilir. Duygusal travma, şiddet içeren bir olayın ya da doğal afetin yaşanması, bir arkadaşın ya da aile üyesinin kaybı ya da erken yaşta annebabadan ayrılma gibi nedenler sonucu oluşan ciddi duygusal sıkıntı olarak tarif edilir.


TRAVMAYA VERİLEN TEPKİLER:


Travmaya tepki, travmatik olaydan hemen sonra görülebildiği gibi, günler ya da haftalar sonra da ortaya çıkabilir. Çocuklar ve ergenler dahil, her insanın stres karşısında farklı tepkileri vardır. Aşağıdakiler, olası tepkilerin sadece birkaçını kapsamaktadır:


5 ve daha küçük yaştaki çocuklarda:


Sürekli olarak annebabadan ya da bakıcılardan ayrılma korkusu duyma, aşırı sarılma


Ağlama, sızlanma ya da çığlık atma


Uyku sorunları ya da kabus görme


Yaşları için uygun olmayan, daha küçük yaşta görülebilecek davranışlar gösterme (örneğin yatağını ıslatma, parmak emme ya da karanlıktan korkma)


6-11 yaşlarındaki çocuklarda yukarıda belirtilen tepkilere ek olarak aşağıdaki durumlar görülebilir:


Başka insanlardan ve günlük etkinliklerden kaçınma


Okulda ve evde normalde yapmadığı yıkıcı davranışlarda bulunma


Konsantrasyon ve dikkat zorluğu


Mantıksız korkular


Sinirlilik


Öfke patlamaları, kavga etme


Depresyon, kaygı, suçluluk duyguları ya da duygusal küntleşme


Okulda notların düşmesi


12-17 yaşlarındaki ergenlerde yukarıda belirtilen tepkilere ek olarak aşağıdaki durumlar görülebilir:


Eski olayların yeniden yaşanır gibi olması


Travma olayını anımsatan durumlardan


Alkol gibi maddelerin kötüye kullanımı


İntihar düşünceleri


ÇOCUKLARIN BAŞ ETMELERİNE YARDIMCI OLMA YOLLARI:


Elinizden geldiğince travmatik olayla ilgili açıklama yapın ve çocuğun size soru sormasına olanak tanıyın


Çocuğunuzu sakinleştirin ve onu sevdiğinizi anlamasını sağlayın


Çocuğunuza travmatik olay ve bununla ilişkili duyguları hakkında konuşma fırsatı verin; dile getirdiği tepkileri, yargılamadan dinleyin


Çocuğunuzu duygularını ve zaaflarını ifade etmeye teşvik edin; cesur ya da "sert" olmasını beklemeyin


Yaşına uygun olmayan davranışları eleştirmeyin ya da travmayla baş etmek için yeniden ortaya çıkardığı bu tür davranışları nedeniyle onu mahçup etmeyin


Travmatik olayın kendi suçu olmadığını ona anlatın


Kendisini güvencede hissetmesini sağlıyorsa, ışık açık olarak, kardeşinin odasında ya da sınırlı bir süre için sizin yanınızda yatmasına izin verin


Yavaş yavaş günlük rutine geri dönün; bu birçok çocuk için rahatlatıcı olacaktır.